1. Дунд чөмөг, шаант чөмгийн уулзвар үе: өвдөгний нүд (өвдөгний тойгийн доод талын бяцхан эмзэг дэлгэрэнгүй...
хонхор) - Хавалхаан өвдөгнийхөө нүдний хавиар буудуулжээ. Б.Бааст. Хяруу унасан цагаар., өвдөгний тойг (дунд чөмөг, шаант хоёрын уулзвар хэсэгт байх бондгор, дүгрэг яс), өвдөг тулам (ямар нэгэн зүйл өндрөөрөө дунд чөмөг шаант хоёрын уулзвар хэсэгт хүрэх байдал) - Өвдөг тулам цастай газраар олон өдрөөр үргэлжлэн зүтгэж явдаг сан. Ж.Дамдин. Миний монгол., өвдөгний үе (тойгийн доод этгээдэд байх эмзэг газар), өвдгөө шалбалах (өвдөг орчмын арьсаа гэмтээж шалбалах), өвдгөөр хатгах (өвдөгний нүдээр хатгаж өвдөх), өвдөг шүргэх (өвдөгт хүрэхүйц өндөр) - Харин энэ цагаагчин тахиа жилийн өвөл цасны зузаан нь өвдөг шүргэх төдий байгааг бодоход үнэхээр өн сайхан гэхээс өөр аргагүй ээ. Б.Нямаа. Арандалынхан., өвдөг зэрэгцэн суух (а. Өвдгөө нийлүүлэн суух; б. [шилжсэн] Хүндтэй хүнтэй зэрэгцэн суух), өвдөг түших (а. Хөлийг нь түших; б. Асран тойлох) - Өвгөн буурал аавынхаа өвдгийг түшээд суух юмсан. Д.Нацагдорж. Нуугдсан эрдэнэ., өвдөг бохирох (гуя шилбэ хоёроо нийлүүлж, өвдгөө нугалан суух), өвдөг нугалах (а. [хуучирсан] Өвдөг нугалж ёс гүйцэтгэх; б. [шилжсэн] Түр амсхийх - Өнөөдөр өвдөг нугалахгүй ажиллав. Яриа; в. [шилжсэн] Бууж өгөх), өвдөг сөхрөх (өвдөг нугалан хөл дээрээ суух) - Өвдөг сөхрөн сөгдөх нь холгүй байв. Ж.Пүрэв. Гурван зангилгаа., өвдөг дээрээ сөгдөх (өвдгөө нугалан сөгдөх) - Богд ламын залран буй суудал руу эргэн харж өвдөг дээрээ сөхрөн ёсолсон болой. Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана., өвдөг дороо дарах (өвдөг дороо хийх) - Цаадах чинь чамайг хэд мушгиад өвдөг дороо хийчих хүүхэн. С.Удвал. Та бид уулзана., өвдөг хумбих (нэг хөлөө өвдгөөр нь нугалан бохирон суух) - Аягач хүүхэн өвдөг бохирон уруу ширтэнэ. Г.Батаа нар. Онцгой даалгавартан., өвдөг газардах (барилдах үед өвдөг газар хүрснээс унасанд тооцогдох), өвдөг ташлах (а. Нэг хөл бохирон суух; б. Хоёр хүний өвдгөө зэрэгцүүлэн суух; в. [шилжсэн] Эв найртай явах), өвдөг мушгих (өвдгөөс барьж тахимдан хаях бөхийн мэх), өвдөг шороодох (барилдаад унах) - Халх долоон хошуу даншиг, арван засгийн наадам, ардын засгийн эхэн үеийн наадамд олон жил барилдаж, өвдөг шороодож үзээгүй бөх билээ. А.Дашням. Өлзийнарангийн өчил., өвдөг тохой [хоршоо] (гарын бугалга шуутай нийлэх хэсэг болон хөлийн дунд чөмөг, шаант хоёрын уулзвар) - Өвдөг тохой чинь үелзэн хөдөлж өөдөө үсэрч доошоо буув. Б.Жамц. Сэтгэлийн нууц., *эрүү өвдөг нийлэх (өтөлж хөгшрөх) - Пунцаг эрүү өвдөг нийлсэн эцэг эх хоёрыгоо, мал ахуйгаа янзалж, бид хоёрыгоо өргөж тэтгэх хэрэгтэй гэж... байлаа. Л.Бадарч. Чулуун арслангийн хэрэг;өвдөгний нүд | өвдөгний тойгийн доод талын бяцхан эмзэг хонхор |
өвдөгний тойг | дунд чөмөг, шаант хоёрын уулзвар хэсэгт байх бондгор, дүгрэг яс |
өвдөг тулам | ямар нэгэн зүйл өндрөөрөө дунд чөмөг шаант хоёрын уулзвар хэсэгт хүрэх байдал |
өвдөгний үе | тойгийн доод этгээдэд байх эмзэг газар |
өвдгөө шалбалах | өвдөг орчмын арьсаа гэмтээж шалбалах |
өвдгөөр хатгах | өвдөгний нүдээр хатгаж өвдөх |
өвдөг шүргэх | өвдөгт хүрэхүйц өндөр |
өвдөг зэрэгцэн суух | а. Өвдгөө нийлүүлэн суух; б. [шилжсэн] Хүндтэй хүнтэй зэрэгцэн суух |
өвдөг түших | а. Хөлийг нь түших; б. Асран тойлох |
өвдөг бохирох | гуя шилбэ хоёроо нийлүүлж, өвдгөө нугалан суух |
өвдөг нугалах | а. [хуучирсан] Өвдөг нугалж ёс гүйцэтгэх; б. [шилжсэн] Түр амсхийх, Өнөөдөр өвдөг нугалахгүй ажиллав. Яриа в. [шилжсэн] Бууж өгөх |
өвдөг сөхрөх | өвдөг нугалан хөл дээрээ суух |
өвдөг дээрээ сөгдөх | өвдгөө нугалан сөгдөх |
өвдөг дороо дарах | өвдөг дороо хийх |
өвдөг хумбих | нэг хөлөө өвдгөөр нь нугалан бохирон суух |
өвдөг газардах | барилдах үед өвдөг газар хүрснээс унасанд тооцогдох |
өвдөг ташлах | а. Нэг хөл бохирон суух; б. Хоёр хүний өвдгөө зэрэгцүүлэн суух; в. [шилжсэн] Эв найртай явах |
өвдөг мушгих | өвдгөөс барьж тахимдан хаях бөхийн мэх |
өвдөг шороодох | барилдаад унах |
өвдөг тохой | гарын бугалга шуутай нийлэх хэсэг болон хөлийн дунд чөмөг, шаант хоёрын уулзвар |
эрүү өвдөг нийлэх | өтөлж хөгшрөх |
өмдөнд өвдөг гарах | хүний дунд чөмөг шаант хоёрын уулзвар үеэр өмд хүлхийх |
өвдөг элэгдэх | өмд хувцасны өвдөгний тус газар элдэгдэн муудах |
өвдөг цоорох | өмдний өвдөг нимгэрч урагдах |
өмдгүй байж өвдөг цоорхойг шоолох | өөртөө байхгүй атлаа хүнд байгаа зүйлийг элэглэн шоолох гэсэн санаа |
малын өвдөг | адгуус малын богтос шилбэ хоёрын уулзвар, урд хөлийн сөхрөн нугарах үе |
өвдөг зогдор | тэмээний өвдөг, хүзүү хоолой орчимд ургасан урт үс ноос |
өвдөг газар | уулын бэл дэх түгдгэр газар |
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он