СЭЛБЭХ I

1. Хуучирсан, элэгдсэн эвдэрсэн юмыг сайжруулахаар засах - Өвөө маань очуут хашааны унасан мод босгох, хугарсан дэлгэрэнгүй... Б.Сосорбарам. Очсын хүрээлэн., тэрэг сэлбэх (тэрэгнийхээ эвдэрч хуучирсныг засаж арчлах), хувцас сэлбэх (хувцас нөхөх, засах) - Бөс даавуутайсан бол хувцас хунар оёж, хуучнаа сэлбэж нөхөхсөн биз дээ. Б.Нямаа. Арандалынхан., засах сэлбэх [хоршоо] (эвдэрч хуучирсныг сольж янзлах, арчлах) - Бид машинаа засаж сэлбэхийг хүлээж өдөр нь ухуулга хийж, үдэш нь концерт тоглон үдэшлэг явуулдаг байлаа. С.Дашдооров. Говийн өндөр;


2. [шилжсэн] Солих, нэмэх: агаар сэлбэх (цэвэр агаар оруулах) - Бүгчим өрөөнд агаар сэлбэж, торхийтэл салхивчаа нээв. дэлгэрэнгүй... таваг сэлбэх (идээн дээр шинэ чихэр боов нэмж тавих) - Тэр авгай авдраа уудалж хятад чавга гаргаж тавгаа сэлбэв. Л.Содов. Хаврын нар., гал сэлбэх (унтрах шахсан галыг дахин асаах) - Пагам гал сэлбэн дуугүй суух бөлгөө. Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа., морио сэлбэх (унагаа солих) - Тэгээд ганц хоёр өдөр нутагтаа амсхийж өнжөөд агт морьдоор юүлж сэлбээд өнөөдөр дайснаа дийлсний наадам хийх гэж байна гэцгээнэ. Н.Батбаяр. Өндөрт хатгасан туг., эм сэлбэх (дутуу, дууссан эмээ дахин шинээр авч нөөцлөх) - Зөвхөн эм хэрэглэлээ сэлбэх, аймаг руу мэдээ өгөх хэргээр хааяа нэг сумын төв орно. П.Лувсанцэрэн. Хөдөөгийн дуун., бууцаа сэлбэх (бууцаа солих) - Хонь, ямаа өглөө бэлчмэгц хэвтрийн аль хөлдсөн хэсгийг ховхлон арилгаж, хуурай бууцаар сэлбэн дулаалж байх хэрэгтэй. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага;
3. Халуун буцламгай зүйл дээр хүйтэн юм нэмж хийх - Хүйтэн ус сэлбэж хийсэн машин маань ч хүч орон хүнгэнэнэ. Ж.Дамдин. Миний монгол., цай сэлбэх (халуун цайн дээр хөрсөн цай хийж уух);
4. Давтан сурч мартсан зүйлээ сэргээж авах;
5. Санал зөвлөгөө өгөх, хүч дэмжлэг үзүүлэх: хүчээ сэлбэх (хүчээ зузаатгах, сайжруулах) - Ачит нуур хавьд хүчээ сэлбэх бодолтой дэлгэрэнгүй... Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа.

тэрэг сэлбэх тэрэгнийхээ эвдэрч хуучирсныг засаж арчлах
хувцас сэлбэх хувцас нөхөх, засах
засах сэлбэх эвдэрч хуучирсныг сольж янзлах, арчлах
агаар сэлбэх цэвэр агаар оруулах
таваг сэлбэх идээн дээр шинэ чихэр боов нэмж тавих
гал сэлбэх унтрах шахсан галыг дахин асаах
морио сэлбэх унагаа солих
эм сэлбэх дутуу, дууссан эмээ дахин шинээр авч нөөцлөх
бууцаа сэлбэх бууцаа солих
цай сэлбэх халуун цайн дээр хөрсөн цай хийж уух
хүчээ сэлбэх хүчээ зузаатгах, сайжруулах
Ижил үг:

СЭЛБЭХ II