1. Нумны сумыг дүрж зүүх ширэн сав - Саадагнаасаа сумаа суга татаад... дайсны зүг дэлгэрэнгүй...харвав. Б.Ринчен. Гүнж., саадгийн бүслүүр~саадгийн бүслүүрэг (нум, сум зүүх савны оосор), саадгийн овд (саадагны амсарт арьс, эсгийгээр зааглан хийсэн зэв, сум дүрэх нүх), саадгийн этгээд (саадаг зүүх тал, баруун тал), саадаг агсах~саадаг зүүх~саадаг бүслэх (сумыг зориулалтын саванд нь хийж бүслэх) - Хүргэн саадаг агссан, буу үүрч явна. ААЗ., саадаг хоромсого [хоршоо] (нум сумаа дүрж, агуулах сав) - Нум сумаа барьсаар, саадаг хоромсогоо дэрлэсээр, ясаа хээр орхихоос, эрхэм сайн үхэл, эр хүнд байх буюу. Монголын нууц товчоо., саадагтай нум нь салхинд гаждаг, сайн хүний үр нь санаанаасаа гаждаггүй [зүйр цэцэн үг] (эд зүйл сайн хэдий ч эвдэрч хэмхэрдэг бол сайн хүний сэтгэл санаа хувирдаггүй гэсэн санаа), санасан хүний сэтгэл нь нэг, саадаг нумын хөвч нь нэг [зүйр цэцэн үг] (бие биенээ санаж буй хүмүүсийн сэтгэл адилхан байдаг гэсэн санаа);
саадгийн бүслүүр~саадгийн бүслүүрэг | нум, сум зүүх савны оосор |
саадгийн овд | саадагны амсарт арьс, эсгийгээр зааглан хийсэн зэв, сум дүрэх нүх |
саадгийн этгээд | саадаг зүүх тал, баруун тал |
саадаг агсах~саадаг зүүх~саадаг бүслэх | сумыг зориулалтын саванд нь хийж бүслэх |
саадаг хоромсого | нум сумаа дүрж, агуулах сав |
саадагтай нум нь салхинд гаждаг, сайн хүний үр нь санаанаасаа гаждаггүй | эд зүйл сайн хэдий ч эвдэрч хэмхэрдэг бол сайн хүний сэтгэл санаа хувирдаггүй гэсэн санаа |
санасан хүний сэтгэл нь нэг, саадаг нумын хөвч нь нэг | бие биенээ санаж буй хүмүүсийн сэтгэл адилхан байдаг гэсэн санаа |
саадаг мордох | бэр буулгахаар явах |
саадаг дагах | хуримын үед хүргэнтэй нас ойролцоо залуу эрс хамт мөргөл үйлдэн ёс гүйцэтгэх |
саадаг буух | бэр буулгахаар хүмүүс ирэх |
саадагт мордох~саадагт явах | монгол хуримын ёсонд бэр буулгах өдөр хүргэн хүү саадаг нум агсан хэдэн хүний хамтаар хүүхний талд очих |
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он