Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ӨЛЗИЙ I

1. [хуучирсан] Сайн учрал тохиол - Манай энд боохой өлзий байдаг ч гэсэн хааяа харвуулын юм зүгээр байддаггүй дэлгэрэнгүй...газар шүү. С.Лочин нар. Галтай залуу нас., өлзий бус (сайны хувьгүй, муу тохиол), өлзий бусын амьтан (сайны хувьгүй, харш амьтан) - Гэрлийн ард хэд хэдэн өлзий бусаар үхсэнд... В.Инжаннаши. Улаанаа ухилах тэнхим., өлзий мөр (а. Дэгжин дээшлэхийн ивээлт мөр; б. Аз хийморьтой зөв зам) - Өлзий мөртэй сайхан яваа айл. И.Дамбажав. Монгол үгийн дээж., өлзийгөө өгөх (ээл ивээлтэй байх, хишиг буян заяах) - Өнө түүнд өлзийгөө өгөх болно. Субашид; өлзийгөө ивээх~өлзийгөө нэмэх (аз хийморь нь бадран дэлгэрэх);

2. Ээл ивээл, сайны хувь, аз хийморь: өлзий болох (сайн тохиол учрах) - Өлзий болсон нутгийн усаар өчүүхэн охиныг анх дэлгэрэнгүй...угаалаа. Р.Чойном. Хүн., өлзий бэлгэ [хоршоо] (сайн хувь ерөөл) - …холын бодлогоор мөнгө хөрөнгө цутгаж, монгол ноёд хаадыг дотор зуур нь хямруулж… Б.Ринчен. Гүнж., өлзий буян [хоршоо] (аз жаргал) - Өлзий буяныг хурааж... ариун сэтгэлийн ач ба аав ээжийн өлзий хишиг алс эртний үйлээр заяандаа болдог. Д.Равжаа. Зохиолын эмхэтгэл., өлзий хутаг [хоршоо] (сайны хувь, хишиг буян) - Өлзий хутаг салшгүй орших болтугай. Ч.Алтангэрэл. Монгол зохиолчдын төвөдөөр бичсэн бүтээл., өлзий хутаг болох (сайны хувь олох) - Тахиа цагт зүүнтээ дуугарвал өлзий хутаг болно. “Олон зүйлийн сургаал цомог ерөөл, зургийн ном дэвтэр”., өлзий хутаг орших (сайн сайхан хувь тавилантай амьдарч, хүсэж мөрөөдсөн нь биелэх) - Бат өлзий хутаг орших болтугай. Д.Равжаа. Зохиолын эмхэтгэл., өлзий хишиг [хоршоо] (сайны бэлгэдэлт хувь ерөөл), өлзий учрал [хоршоо] (бэлэгтэй сайн тохиол), өлзий учрал бүрдэх (ээл ивээлтэй сайн хувь тохиох) - Өлзий учрал бүрдсэн өнөр гүрэн болдог. С.Дашдэндэв. Гурван айл., өлзийн сав [хуучирсан] (өдрөө хүлээж буй настанд бэлтгэсэн авс), өгсөнд нь өлзий болог, авсанд нь ач болог [зүйр цэцэн үг] (наймаа худалдаа хийхдээ сайн сайхныг бэлгэдэн ерөөх үг);

3. [шилжсэн] Насны хүндэтгэл - Богд Чингис хаан усан морин жилтэй, дөчин таван өлзийдөө... байгуулж тугтам хаан суувай.дэлгэрэнгүй...

өлзий бус	сайны хувьгүй, муу тохиол
өлзий бусын амьтан	сайны хувьгүй, харш амьтан
өлзий мөр	а. Дэгжин дээшлэхийн ивээлт мөр; б. Аз хийморьтой зөв зам
өлзийгөө өгөх	ээл ивээлтэй байх, хишиг буян заяах
өлзийгөө ивээх ~ өлзийгөө нэмэх	аз хийморь нь бадран дэлгэрэх
өлзий болох	сайн тохиол учрах
өлзий бэлгэ	сайн хувь ерөөл
өлзий буян	аз жаргал
өлзий хутаг	сайны хувь, хишиг буян
өлзий хутаг болох	сайны хувь олох
өлзий хутаг орших	сайн сайхан хувь тавилантай амьдарч, хүсэж мөрөөдсөн нь биелэх
өлзий хишиг	сайны бэлгэдэлт хувь ерөөл
өлзий учрал	бэлэгтэй сайн тохиол
өлзий учрал бүрдэх	ээл ивээлтэй сайн хувь тохиох
өлзийн сав	өдрөө хүлээж буй настанд бэлтгэсэн авс
өгсөнд нь өлзий болог, авсанд нь ач болог	наймаа худалдаа хийхдээ сайн сайхныг бэлгэдэн ерөөх үг