ЯВДАЛ

1. Явах үйлийн нэр; аливаа амьтан, юмсын хөдөлгөөн, хөдлөл: нарны явдал (нарны хөдөлгөөн), дэлгэрэнгүй... (салхины хөдөлгөөн), явдал гишгээ [хоршоо] (явах үйлийн нэр, гишгэдэл) - Урам чинь хариад, явдал гишгээ чинь муудаад, тул болоод одов оо. Торгууд, захчин ардын тууль үлгэр;


2. Морь малын жороо, сайвар, хатир зэрэг гүйдэл, алхаа: зөөлөн явдлаар явах (морь малын ширүүн биш алхаа), жороо дэлгэрэнгүй... (морины нэгэн алхдалдаа зүүн талын хоёр хөл, нөгөө алхдалдаа баруун талын хоёр хөлийг зэрэг гишгэх, сайвраас хурдан алхаа), сайвар явдал (морины жороотой адил боловч бага алгуурхан алхаа);

3. Ажил хэрэг, үйл ажил: бичиг үсэг үл мэдэх явдал (бичиг үсэг мэдэхгүй байх нь), бүтэлгүй явдал (бүтэмж муутай үйл дэлгэрэнгүй...
4. [хуучирсан] Монгол эмнэлэгт хүний бие, хэл, сэтгэл гурвын үйл;
5. Учир байдал - Хорвоогийн хамаг явдлыг, хоёрхон чавхдасаар ярьдаг, хосгүй нэгэн овог, Азийн чээжинд нутагтай. М.Цэдэндорж. Морин хуур., явдал учир [хоршоо] (учир байдал, хэрэг зориг) - Явдал учрыг аймшиггүй хасаж авсангүй. В.Инжаннаши. Хөх судар., учир явдлаа хэлэх (явдал учраа хэлэх).

нарны явдал нарны хөдөлгөөн
салхины явдал салхины хөдөлгөөн
явдал гишгээ явах үйлийн нэр, гишгэдэл
зөөлөн явдлаар явах морь малын ширүүн биш алхаа
жороо явдал морины нэгэн алхдалдаа зүүн талын хоёр хөл, нөгөө алхдалдаа баруун талын хоёр хөлийг зэрэг гишгэх, сайвраас хурдан алхаа
сайвар явдал морины жороотой адил боловч бага алгуурхан алхаа
бичиг үсэг үл мэдэх явдал бичиг үсэг мэдэхгүй байх нь
бүтэлгүй явдал бүтэмж муутай үйл хэрэг
муу явдал муу үйл
сайн явдал сайн үйл
ааш явдал зан явдал
адал явдал санамсаргүй тохиолдол, ер бусын явдал
аж явдал ахуй явдал
ажил явдал а. Ажил алба; б. Оршуулгын ажил
үйл явдал хэрэг явдал
хэрэг явдал хүний хэрэг зориг, үйл ажил
явдал байдал хэрэг байдал
явдал суудал явж суух ажил хэрэг
явдал үзэл ажил хэрэг, үзэл бодол
явдал үйл ажил хэрэг
явдал хэрэг ажил үйл
явдал цуугиан явах цуугих нь
явдал учир учир байдал, хэрэг зориг
учир явдлаа хэлэх явдал учраа хэлэх

явдалтан - хэрэг явдал үүсгэх хүн. Хар буруу явдалтны харгис санааг ойлгодоггүй байж. Б.Бааст. Эцэшгүй эрэлч, ...

Зочин 2015-06-19 16:42:07