1. Дорно зүгийн ард түмний домог яриа, үлгэрт гардаг гайхамшигт хүч чадалт амьтан, бие урт, хайрстай, эвэртэй, дөрвөн дэлгэрэнгүй...
хөлтэй, алхах, нисэх, умбан шумбах ба үүл гаргаж бороо оруулах идтэй гэлцдэг: луу гүрвэл [амьтан] (нарийхан хавтгайвтар биетэй, урт нарийхан сүүлтэй, модонд амьдардаг нэг зүйл гүрвэл; модонд дүүлэх үед хажуугийн арьсан хуниас нь тэнийж хорин метр хүртэл хол үсэрдэг), луу загас [амьтан] (хатгуур загас), лууны нүд [ургамал] (хавар зуны завсраар цэцэглэдэг бяцхан цэцэгтэй, намар жимс нь хонгорцоглон ургадаг, моголцог бөмбөг мэт хэлбэртэй, хатуу хальстай, модонд ургадаг, амт сайтай нэгэн зүйл жимс), лууны нүдлэг [ургамал] (модны навч нь лууны нүд ба лууны нүдний навчтай адил нэг зүйл жимс, түүхий идэж болохгүй, жигнэж иднэ), лууны хүжин мод [ургамал] (дүгрэг навчтай, үр цэцэг байхгүй, маш өндөр, шүүс ихтэй нэгэн зүйл мод), луу барс [хоршоо] (ертөнцийн дөрвөн хүчтэний хоёр нь) - Сая дахиж байлдаан үүсгэж, хоёр жанжны харилцан ирж, эчин цавчих, жадлах, тулах, зайлуулах нь үнэхээр луу барс авалцах мэт. В.Инжаннаши. Хөх судар., луу могой [хоршоо] (лусын гэгдэх мурилзсан урт нарийн биетэй амьтад) - Эхнэр нь хар энгэлдэг тосоор үсээ наалдуулан гөрөөд дээр нь луу могой мэт хуар гаргана. В.Инжаннаши. Хөх судар., луу буулгах [зүйр цэцэн үг] (гуйлгаж байж хөдөлдөг хүнийг хэлсэн үг; хэцүү гэсэн санаа), луу ихэдвэл бороогүй [зүйр цэцэн үг] (эрх мэдэлтэн олширвол ач тустай зүйл болохгүй гэсэн санаа), луунаас могой төрөхгүй, мориноос хүн төрөхгүй [зүйр цэцэн үг] (бололцоогүй зүйлийг ёжилсон хэллэг);луу гүрвэл | нарийхан хавтгайвтар биетэй, урт нарийхан сүүлтэй, модонд амьдардаг нэг зүйл гүрвэл модонд дүүлэх үед хажуугийн арьсан хуниас нь тэнийж хорин метр хүртэл хол үсэрдэг |
луу загас | хатгуур загас |
лууны нүд | хавар зуны завсраар цэцэглэдэг бяцхан цэцэгтэй, намар жимс нь хонгорцоглон ургадаг, моголцог бөмбөг мэт хэлбэртэй, хатуу хальстай, модонд ургадаг, амт сайтай нэгэн зүйл жимс |
лууны нүдлэг | модны навч нь лууны нүд ба лууны нүдний навчтай адил нэг зүйл жимс, түүхий идэж болохгүй, жигнэж иднэ |
лууны хүжин мод | дүгрэг навчтай, үр цэцэг байхгүй, маш өндөр, шүүс ихтэй нэгэн зүйл мод |
луу барс | ертөнцийн дөрвөн хүчтэний хоёр нь |
луу могой | лусын гэгдэх мурилзсан урт нарийн биетэй амьтад |
луу буулгах | гуйлгаж байж хөдөлдөг хүнийг хэлсэн үг хэцүү гэсэн санаа |
луу ихэдвэл бороогүй | эрх мэдэлтэн олширвол ач тустай зүйл болохгүй гэсэн санаа |
луунаас могой төрөхгүй, мориноос хүн төрөхгүй | бололцоогүй зүйлийг ёжилсон хэллэг |
луу хүрхрэх | луугийн хүржигнэсэн их дуу гаргах |
лууны сахал | хэрээний нүд хэмээх эм |
лууны яс | эртний зарим хөхтөн амьтны араг яс |
луу жил | билгийн тооллын тавдугаар, луугаар бэлгэ тэмдэг болгосон жил |
луу өдөр | луу эзэлсэн, тохиосон өдөр |
луу сар | хаврын сүүл сар |
луу цаг | 07 цаг 40 минутаас 09 цаг 40 минут хүртэлх хугацаа буюу нар мандах |
муу нэртэй луу данстай | муу муухай хэрэгт байнга нэр холбогдож хүн |
луу буух | луу унжих |
луу унжих | а. Лууны сүүл унжих; б. [шилжсэн] Амласнаа өгөхгүй цааргалах |
лууны сүүл унжих | а. Луу унжих; б. Байгалийн үзэгдлийг хэлэх ардын тайлбар |
луу зурах | бага хүүхдийн ор дэвсгэр дээр шээхийн ёжлол |
луугийн нүх | гяндан |
луун бэл | лууны дүрс ба хээтэй |
луун баганат | луу ороолгосон чимэгтэй багана бүхий ихэс дээдсийн орд, өргөө |
луун хээ | лууны дүрсийг гаргасан хээ |
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он