АЛБА

1. Улсын ба албан байгууллагын ажил үйл: алба залгуулах (а. Албаны ажлыг гүйцэтгэх; б. Юмыг ёс төдий дэлгэрэнгүй...


2. Улсын хамаатай зүйл: улсын алба (улсын ажил), албаны тариалан (а. Улсаас эрхлэн байгуулсан тариалан; б. дэлгэрэнгүй...
3. Үйлдвэрлэлийн салбар, албан байгууллагын доторх тусгай ажил үүрэг гүйцэтгэх хэсэг: ашиглалтын алба (ашиглалтын ажлын хэсэг), дэлгэрэнгүй...
4. Захиран тушаах журмаар заавал гүйцэтгэх үүрэг: алба залгуулах (а. Хариуцсан ажлаа гүйцэтгэх - Улс орондоо алба залгуулаад, дэлгэрэнгүй... С.Надмид. Харнүдэн; б. Албаа гүйцэтгээд дараагийн ээлжинд хүлээлгэн өгөх; в. [шилжсэн] Хийсэн болох, ор нэр төдий хийх), өртөөний алба [түүх] (өртөөнд ажиллах болон өртөөнд гэр, мал, хүнс зэргийг бэлтгэх, нийлүүлэх зэрэг алба);

5. Нийтэд оногдуулах татвар, оногдол: алба авах (албан татвар авах), алба амуу (тариачид ба тариалан дэлгэрэнгүй...
6. Зориуд, зориудаар, санаатайгаар; албаар саатуулах (санаатай саатуулах), албаар хийлгэх (зориуд хийлгэх, зориуд дэлгэрэнгүй...
алба залгуулах

а. Алба өгөх; б. Өртөө хийх) - Ардууд аль нэг феодал эзний харьяанд байж, алба залгуулах үүрэгтэй. Д.Гонгор. Халх товчоон

алба нөхөх бусдын төлөөнөөс алба залгуулах
алба өнгөрөөх а. Алба залгуулах; б. Ажил үүргийг ор нэр болгох
алба үглэх а. Албан тушаалаас чөлөө гуйх; б. Ноогдсон албан татвар ихдэв гэж хөнгөлөхийг гуйх
алба хаах а. Албан байгууллагад үүрэг биелүүлэх; б. Цэрэгт явах в. Ор нэр төдий гүйцэтгэх
алба хаших ажил эрхлэх, албан тушаал хаших
албан томилолт албаны шугамаар үндсэн ажлын газраас өөр газарт түр ажиллуулахаар томилсон томилолт
албан тушаал ажил алба эрхлэхэд хүлээх үүрэг
албан хаагч оюуны хөдөлмөр эрхлэн, тогтоосон хэмжээний цалин авдаг хүмүүс, улсын байгууллагын ажилтан
алба хашиж ам бөглөх хэн нэгний шахалтаар ямар нэг ажлыг ор нэр төдий хийх
албан байгууллага алба ажил эрхлэх газар
албан бичиг

албан харилцаанд хэрэглэх тусгай хэв, тогтсон найруулга бүхий бичиг

албан бичгийн найруулга албан бичгийн утга найруулга
албан бичгийн нүүр албан бичгийн эхэнд байх тусгай тэмдэглэл
албан бичгийн огноо албан бичгийн он, сар, өдөр
албан бичгийн шугам Х зууны сүүлчээс монгол албан хэрэгт хэрэглэж байсан гэрэлтүүлгэн шугам, хатуу шугам, бараан шугам
албан газар нэгж байгууллага
албан мэдээ ажил албаны холбогдолтой мэдээ
албан паспорт гадаад улсад албан ажлаар явах паспорт
албан хэрэг албаны газар эрхэлбэл зохих хэрэг
албан ял албан хариуцлага алдсанд оногдсон ял шийтгэл
албанд орох ямар нэг ажилд орох
албанд томилох тодорхой албан тушаалд томилох
албаны мал а. Манжийн төрийн олон зүйл алба залгуулахад зориулж, тусгайлан бэлтгэсэн мал; б. Улсын данстай мал
албаны унаа албан ажилд зориулсан унаа
албаны хувцас цэрэг, цагдаа зэрэг албаны хүмүүсийн өмсөх тусгай дүрэмт хувцас
албаны хүн албан хаагч
албаны чөлөө ажил албаас түр авах чөлөө
төрийн алба төрийн ажил
цэргийн алба цэргийн үйл
хааны алба хааны ажил үйл
хааны алба халаатай, эзний алба ээлжтэй удирдах албан ажил нь ээлж солиотой байдаг гэсэн санаа
алба ахуй ажил ахуй
алба ажил~ажил алба

эрхэлж буй ажил, албан тушаал

алба ашиг үйл ашиг
алба хэрэг ажил хэрэг
улсын алба улсын ажил
албаны тариалан а. Улсаас эрхлэн байгуулсан тариалан; б. [хуучирсан] Урьдын цагт хязгаарын цэргүүдийн үйлдэх тариалан
албан сургууль улсын сангаас бүх хэрэглэгдэхүүнийг гаргаж, улсаас эрхлэн байгуулсан сургууль
албан журам заавал биелүүлэх дүрэм журам
ашиглалтын алба ашиглалтын ажлын хэсэг
замын алба замын ажлын хэсэг
мэргэжлийн алба мэргэжлийн ажлын хэсэг
харуулын алба харуулын ажлын хэсэг
чанарын алба чанар хариуцсан ажлын хэсэг
албаар саатуулах санаатай саатуулах
албаар хийлгэх зориуд хийлгэх, зориуд гүйцэтгүүлэх
албаар гаргуулах зориуд гаргуулах
албаар ам сээр тааруулах үйл хэргийг зориуд санаатайгаар тааруулах гэж оролдох
алба авах

албан татвар авах

алба барих

а. Татвар өгөх; б. [хуучирсан] Харь улсын хүн өөрсдийн эд баялгийг хүргэн ирэх

алба тавих

татвар ноогдуулах

алба тэгшитгэх

Манжийн захиргаа монгол аймаг сумын эрийн тоог үндэслэн алба оноох

алба хугацах

ноогдол албыг хасах, хөнгөлөх

алба гувчуур

татвар

алба татвар

а. Албанд төлбөл зохих мөнгөн хувь; б. Энгийн ардаас харьяат засаг ноёнд, ноёноос хаанд биеэр болон эд хөрөнгөөр төлж, гүйцэтгэж байсан алба

алба татлага

харц ардын алба залгуулах үүрэг

алба амуу

тариачид ба тариалан үйлдвэрлэлийн нэгжээс жил бүрийн тариалангийн гааль болгон улсад тушаадаг амуу будаа