Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

УУДЛАХ II

1. Уут, саванд байгаа юмыг гаргаж ирэх, ухах: авдар уудлах (авдраа онгойлгох, ухах, онгичих), дэлгэрэнгүй...

2. Уурхай, булш мэтийг онгилон малтах;

3. [шилжсэн] Элдэв хэргийн уг үндэс, нарийн учрыг гаргаж илрүүлэх - Урьдын түүхээр яривал уудлах юм ихээхэн бий. уудлан илрүүлэх (цөмийг нь ухан гаргаж ирэх) - Түүний амьдралын учир явдлыг уудлан илрүүлэхээр санаа шулуудав. С.Эрдэнэ. Хонгор зул., булхайг нь уудлах (буруу хийсэн зүйлийг нь илрүүлэн гаргах) - Намын хэргийг бузарлах биш гэсгүй таны бузар явдлыг уудалж байна гэж хэлэв. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., хэргийг уудлах (хэргийн тухай нэгд нэгэнгүй судлах, тандах); *ёроол уудлах (хийсэн хэргийг нь цөмийг нь илчлэх, болж бүтэхгүй байгаа зүйлийг нь цөмийг нь хэлэх) - Хойд өдрийн турш Лха бэйсийн айлтгалын шүүмжлэл үргэлжилж … шинэ засгийн бодлого, ардын эрхт ёсноо үл нийцэлдэх зүйл байсны ёроол уудлан гаргав. Б.Ринчин. Үүрийн туяа;

4. [шилжсэн] Мөнгө зэргийг үлэмж хэмжээгээр олж авах: мөнгө уудлах (мөнгө их олох);

5. [шилжсэн] Сэтгэл дотроо байгаа зүйлээ ний нуугүй илчлэн гаргах, нээх - Сүхбаатар, Чойбалсан нарыг идээ цайгаараа зочилж санасан бодсоноо уудлан дэлгэрэнгүй... Т.Дэчингунгаа. Өөдрөг зам., сэтгэлээ уудлах (сэтгэл дотроо бодож байгаа зүйлээ бүгдийг ярих), дотроо уудлах (дотроо бодож санаж яваагаа гарган ярих, сэтгэлээ уудлах).

авдар уудлах	авдраа онгойлгох, ухах, онгичих
богцоо уудлах	аян замыг цүнхээ ухах
өврөө уудлах	өвөртөө гараа хийж тэмтрэх
сав уудлах	инж өгөх
айлаас эрэхээр авдраа уудал	хүнээс гуйхыг урьтал болголгүй өөрт байгаа боломжийг сайн судал гэсэн санаа
уудлан илрүүлэх	цөмийг нь ухан гаргаж ирэх
булхайг нь уудлах	буруу хийсэн зүйлийг нь илрүүлэн гаргах
хэргийг уудлах	хэргийн тухай нэгд нэгэнгүй судлах, тандах
ёроол уудлах	хийсэн хэргийг нь цөмийг нь илчлэх, болж бүтэхгүй байгаа зүйлийг нь цөмийг нь хэлэх
мөнгө уудлах	мөнгө их олох
сэтгэлээ уудлах	сэтгэл дотроо бодож байгаа зүйлээ бүгдийг ярих
дотроо уудлах	дотроо бодож санаж яваагаа гарган ярих, сэтгэлээ уудлах