ҮНДСЭН

1. Ургамлын газарт хавсан хэсэг (ургамлын шорооны дотор байж тогтоцтой болгон, ус чийг ба тэжээлийг залгуулах хэсэг): дэлгэрэнгүй...


2. Үндсээр хийсэн: үндсэн аяга (модны үндсийг ухаж хийсэн аяга);
3. Гарал угсаа, уг: үндэс овог ~ овог үндэс [хоршоо] (угсаа, гарал үүсэл) - Манай хүчин сүрийг дэгдүүлэн үндэс овгийг өргүүлэн дэлгэрэнгүй... Замлин Сэнчиний намтар оршив., үндэс сурвалж [хоршоо] (а. Юмны үүсэл гарал, шалтгаан; б. Удам судар) - Эцэг өвгийн үндэс сурвалжийг худалдан … Замлин Сэнчиний намтар оршив., үндэс угсаа [хоршоо] (үндэс сурвалж) - Хэдэн зуун жилийн турш монгол орон бусдын боол болж үндэс угсаа сөнөхөд хүрч байлаа. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., үр үндэс [хоршоо] (үр хүүхэд, хойч үе) - Үр үндэс тасрахгүй. Б.Явуухулан. Хар ус нуурын шагшуурга., яс үндэс [хоршоо] (гарал угсаа), *үндэс залгах (удам залгах үр хүүхэдтэй болох), *үндэс харлах (үр хүүхэдгүй болох), *үндэс хатгах (а. Үр хүүхэдтэй болох; б. Нутагшин суурьших; в. Хэрэг явдлын эхлэлийг тавих), *үндэс тасрах (удам залгах үр хүүхэдгүй болох), үндэс залгах үрээ хүн болгох, үүлдэр залгах үрээгээ морь болгох [зүйр цэцэн үг] (үр хүүхдээ өсгөх, адуу малаа өсгөх гэсэн санаа);

4. Гол, чухал, тулгуур болсон, ерөнхий: үндсэн асуудал (гол асуудал), үндсэн зарчим (гол зарчим, тулгуур зарчим), дэлгэрэнгүй...
5. Эх, үүсгэл, суурь, эш баримт - Чухам энэ нь тэр хоёрын бат бэх үерхлийн үндэс болж өгчээ. Ч.Чимид. Хавар дэлгэрэнгүй... эх үндэс (уг гарал), онолын үндэс (онолын тулгуур ойлголт), үгийн үндэс (үг хувилах нөхцөл залгаж цааш хувиргах хэсэг), үндэс болгох (эш, суурь болгох) - Амарсанаа Хотгойдын ноён Чингүнжавтай хэлэлцэн тохиролцсоны үндсэн дээр манжийн эсрэг бослого гаргажээ. Хүүхэд залуучуудын нэвтэрхий толь., үндсийг нь тавих (суурийг нь тавих), үндэс суурь [хоршоо] (уг сурвалж, эх үүсгэл), ор үндэс [хоршоо] (үнэн бодит байдлын эзлэх хэмжээ, хувь), үндэс сурвалж [хоршоо] (а. Нөхцөл, үүсгэл, шалтгаан; б. Удам судар), үр үндэс [хоршоо] (а. Хэрэг явдлын шалтгаан; б. Хэрэг явдлын үр дагавар);
6. Үндэстэн: үндэсний бахархал (тухайн үндэстний бахархах зүйл), үндэсний баялаг (тухайн үндэстний бий болгосон буюу дэлгэрэнгүй...
7. Бүхлээр нь, уг ёзоороор нь: үндсээр нь таслах (юу ч үгүй болгох), үндсээр нь устгах (бүгдийг нь байхгүй болгох, дэлгэрэнгүй...
8. Арав гэсэн тооны ёгт нэр.