1. Дундаа хөндий, өргөн дүгрэг цагаригийн хоёр талыг арьсаар бүрж хийсэн, цохих, дэлдэх, дохио өгөх хөгжмийн зэмсэг - дэлгэрэнгүй...
Хоёр хөвүүний нэг нь цан, нөгөө нь хэнгэрэг барьж зүггүйтэн цамнан явах нь их л хөгжилтэй ажээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., хэнгэргийн бариул (хэнгэргийн иш), хэнгэргийн бүрээс (а. Хэнгэргийн цагаригийг бүрсэн арьс - Дөш болсон сайраар чинь, хэнгэргийн бүрээс хийнэ би. Жангар; б. Хэнгэргийг дотор нь хийж хадгалах эсгий зэргээр хийсэн гэр), хэнгэргийн иш (барихад дөхмийг бодож хэнгэрэгт мод, төмөрлөг зэргээр хийсэн бариул), хэнгэрэг цохих (хэнгэргийг дэлдэн дуугаргах) - Уриа болох зөвхөн хэнгэрэг цохидог үүрэг бүхий дорд ламыг чингэж нэрлэдэг байсан билээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., цан хэнгэрэг ~ хэнгэрэг цан [хоршоо] (цохих, дэлдэх хөгжмийн зэмсгийн ерөнхий нэр) - Тэр олон лам газрын хаанаас гараад ирэв гэмээр бүрээ бишгүүр, цан хэнгэрэг пижгэнэн хурал хурж сууна. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал., *хагархай хэнгэрэг шиг (ам задгай, дэмий яримтгай) - Майхандаа чи хагархай хэнгэрэг шиг битгий пар пар хийгээд байгаарай. Д.Цэдэв. Айргийн амт., хагархай хэнгэрэг цуурхай цан шиг [зүйр цэцэн үг] (хэтэрхий чалчаа, ам султай гэсэн санаа), хэнгэргийн дууг цохиж мэдэх, хүний мэргэнийг шалгаж мэдэх [зүйр цэцэн үг] (хүнийг гаднаас хараад ямрыг нь мэдэх аргагүй гэсэн санаа), хэргийн эзэн, хэнгэргийн дохиур [зүйр цэцэн үг] (муу үйлийн эзэн);хэнгэргийн бариул | хэнгэргийн иш |
хэнгэргийн бүрээс | а. Хэнгэргийн цагаригийг бүрсэн арьс; б. Хэнгэргийг дотор нь хийж хадгалах эсгий зэргээр хийсэн гэр |
хэнгэргийн иш | барихад дөхмийг бодож хэнгэрэгт мод, төмөрлөг зэргээр хийсэн бариул |
хэнгэрэг цохих | хэнгэргийг дэлдэн дуугаргах |
цан хэнгэрэг~хэнгэрэг цан | цохих, дэлдэх хөгжмийн зэмсгийн ерөнхий нэр |
хагархай хэнгэрэг шиг | ам задгай, дэмий яримтгай |
хагархай хэнгэрэг цуурхай цан шиг | хэтэрхий чалчаа, ам султай гэсэн санаа |
хэнгэргийн дууг цохиж мэдэх хүний мэргэнийг шалгаж мэдэх | хүнийг гаднаас хараад ямрыг нь мэдэх аргагүй гэсэн санаа |
хэргийн эзэн хэнгэргийн дохиур | муу үйлийн эзэн |
хэнгэргэн хальс | дунд чихний нимгэн хальс |
хэнгэргэн хөндий | дунд чих |
чихний хэнгэрэг хагарам | хэтэрхий их чимээ шуугиан |
дийлсэн хэнгэрэг дэлсэх | дийлсэндээ бахархах |
хэнгэрэг од | дамнуур од |
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он