Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

АДУУ

1. Монголчуудын таван хошуу малын нэг, бод мал, битүү туурайтай, өвсөн тэжээлт, хивдэггүй, хөхтөн амьтан: ихэвчлэн дэлгэрэнгүй...

2. Морь, гүү, азарга, үрээ, байдас, унага, даага тэргүүтнээс бүрэлдсэн сүрэг: адуу манах (адууг чоно, нохой, шороо, салхи, шуурганаас дэлгэрэнгүй...сэргэмжлэн шөнө хариулж хамгаалах), адуу таарах (цас багатай өвөл адуу элс шороотой цас, хөлдүү хужир идсэнээс гэдэс нь дүүрч хатгалга тусах), адуу салхидах (адуу зуны халуунд ялаа шумуулаас зугатаж, салхи сөрөн гүйлдэх), адуу уруудах (адуу салхи шуурганд тогтож чадахгүй туугдан явах), адуу хөхрөх (унаж эдлэлгүй, өвс усыг нь тохируулаад байхад морь өнгө зүс алдаж, таргалахгүй байх), адууны хүн (адуучин), адууны явдал (адууны хөлний гишгэдэл, хөдөлгөөн; давхиа, ергөө, сайвар, хатираа, жороо, цогио, шогшоо алхаа), адууны судас хатгах (адуунд эмчилгээний буюу засал тордлого хийх зорилгоор хануураар судас ханаж тодорхой хэмжээний цус авах), адуун чулуу (хөдөө хээр хөндийд онцгой ургасан хэсэг бүлэг том чулуу), адуу мал [хоршоо] (а. Хонь голлосон бусад мал; б. Таван хошуу мал) -Амьтан хүн халууцаад, адуу мал харангадаад байж суухын аргагүй болж гэнэ. Монгол ардын үлгэр., агт адуу [хоршоо] (уналгад хэрэглэдэг адуун сүрэг) - Аавын буян адуу мал, арван зуугаар байна л даа хө, арав таваар үрээд байвал, ач үрийн нь алдарт ямар вэ хө. Монгол ардын дуунууд., аавын хүүгийн зориг хурц, адуун сүргийн туурай хурц [зүйр цэцэн үг] (аливаа юманд зүрхтэй зоригтой байх гэсэн санаа), адуунд үгүй азарга, авд үгүй нохой [зүйр цэцэн үг] (ажилд хэрэг болохгүй зүйл гэсэн санаа), айсан хүн адуу хөөх, ичсэн хүн хүн алах [зүйр цэцэн үг] (хүн сандарч тэвдсэн үедээ яаж ч мэднэ гэсэн санаа), адуундаа мордохдоо уургаа барь, ажилдаа гарахдаа багажаа ав [зүйр цэцэн үг] (аливаа ажлыг хийхдээ бэлтгэлээ сайн базаа гэсэн санаа), адууны алаг сайхан, аяганы алаг муухай [зүйр цэцэн үг] (хүнийг ялгаж үзэх муухай гэсэн санаа), адууны хүн эрэлч, эрлийн хүн тэнүүлч [зүйр цэцэн үг] (эрж явж байж адуу малаа олно гэсэн санаа), адууныхаа хэрээр исгэр, хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жий [зүйр цэцэн үг] (хэр хэмжээгээрээ байх гэсэн санаа), адуу мэт орой унтаж, эрт сэр [зүйр цэцэн үг] (эрт босвол нэгийг үзнэ гэсэн санаа), адууны яам [түүх] (Их Юань улсын үед байгуулсан яам, өргөн уудам нутаг дэвсгэрийг богино хугацаанд туулж холбоо харилцаа барих, алс хол нүүдэл суудал, аян дайн хийх зэрэгт хүлэг морьд онцгой чухал үүрэгтэй байсантай холбоотой), адууны ям [анагаах] (адуунд тусах нэгэн зүйлийн өвчин);

3. [этгээд] Бөөс.

адуу зуу хүрэхээр унах морь олдохгүй, хонь мянга хүрэхээр алж идэх хонь олдохгүй	баяжих тутам харамч болдог гэсэн санаа
адуу манах	адууг чоно, нохой, шороо, салхи, шуурганаас сэргэмжлэн шөнө хариулж хамгаалах
адуу таарах	цас багатай өвөл адуу элс шороотой цас, хөлдүү хужир идсэнээс гэдэс нь дүүрч хатгалга тусах
адуу салхидах	адуу зуны халуунд ялаа шумуулаас зугатаж, салхи сөрөн гүйлдэх
адуу уруудах	адуу салхи шуурганд тогтож чадахгүй туугдан явах
адуу хөхрөх	унаж эдлэлгүй, өвс усыг нь тохируулаад байхад морь өнгө зүс алдаж, таргалахгүй байх
адууны хүн	адуучин
адууны явдал	адууны хөлний гишгэдэл, хөдөлгөөн давхиа, ергөө, сайвар, хатираа, жороо, цогио, шогшоо алхаа, адууны судас хатгах адуунд эмчилгээний буюу засал тордлого хийх зорилгоор хануураар судас ханаж тодорхой хэмжээний цус авах
адуун чулуу	хөдөө хээр хөндийд онцгой ургасан хэсэг бүлэг том чулуу
адуу мал	а. Адуу голлосон бусад мал; б. Таван хошуу мал
агт адуу	уналгад хэрэглэдэг адуун сүрэг
аавын хүүгийн зориг, хурц адуун сүргийн туурай хурц	аливаа юманд зүрхтэй зоригтой байх гэсэн санаа
адуунд үгүй азарга, авд үгүй нохой	ажилд хэрэг болохгүй зүйл гэсэн санаа
айсан хүн адуу хөөх, ичсэн хүн хүн алах	хүн сандарч тэвдсэн үедээ яаж ч мэднэ гэсэн санаа
адуундаа мордохдоо уургаа барь, ажилдаа гарахдаа багажаа ав	аливаа ажлыг хийхдээ бэлтгэлээ сайн базаа гэсэн санаа
адууны алаг сайхан, аяганы алаг муухай	хүнийг ялгаж үзэх муухай гэсэн санаа
адууны хүн эрэлч, эрлийн хүн тэнүүлч	эрж явж байж адуу малаа олно гэсэн санаа
адууныхаа хэрээр исгэр, хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жий	хэр хэмжээгээрээ байх гэсэн санаа
адуу мэт орой унтаж эрт сэр	эрт босвол нэгийг үзнэ гэсэн санаа
адууны яам	Их Юань улсын үед байгуулсан яам, өргөн уудам нутаг дэвсгэрийг богино хугацаанд туулж холбоо харилцаа барих, алс хол нүүдэл суудал, аян дайн хийх зэрэгт хүлэг морьд онцгой чухал үүрэгтэй байсантай холбоотой
адууны ям	адуунд тусах нэгэн зүйлийн өвчин

ᠠᠳᠤᠭᠤ

aduγu

ХӨРШ ҮГ

Өргөн хэрэглээний үг

Явцуу хэрэглээний үг

Аман зохиол

Нэр томьёо

САМ

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ХӨРШ ҮГ

САМ

Мэдээлэл

Бусад

Сошиал сайт

Толийн тухай