БЭЛЭН I

1. Шууд хэрэглэж болохоор, гар дор байгаа юм: бэлэн мөнгө (гарт бэлэн байгаа мөнгө), бэлэн дэлгэрэнгүй... (өмсөхөд бэлдсэн хувцас), бэлэн хоол (зэхсэн хоол) - Бэлэн хоол идээрэй. Д.Мягмар. Харанхуй шөнөөр боссон нь., бэлэн эхнэр [хуучирсан] (нөхрөөсөө салсан, бэлэвсэрсний дараа хүнтэй суух гэж буй эмэгтэй), бэлэн зэлэн [хоршоо] (аль хэдийн бэлдсэн, бэлхэн) - Эмээллэн мордоход бэлэн зэлэн болгосон байв. А.Дашням. Өлзийнарангийн өчил., бэлэн зэхээ [хоршоо] (бэлтгэж базаасан төхөөрсөн байдал), *бэлэн амтай (юмыг биелүүлнэ, бүтээнэ гэж амламтгай), *бэлэн үгтэй (ярьж маргахад мэргээ цэцэн), бэлэнд ухасхийж, бэрхэд ухарсхийх [зүйр цэцэн үг] (хүнд хүчрээс зайлж, амар хялбарыг эрэх), бэлэн үг чээжинд, билүү чулуу ууланд [зүйр цэцэн үг] (цэцэн цэлмэг үгтэй гэсэн санаа);


2. Урьдчилан бэлдсэн, зэхсэн байдал: бэлэн байх (бэлхэн байлгах, зайлшгүй байх) - Өглөө цэргүүд эрт босож цааш явахад бэлэн дэлгэрэнгүй... Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., бэлэн болгох (урьдчилан бэлтгэж төхөөрөх).

бэлэн мөнгө гарт бэлэн байгаа мөнгө
бэлэн хувцас өмсөхөд бэлдсэн хувцас
бэлэн хоол зэхсэн хоол
бэлэн эхнэр нөхрөөсөө салсан, бэлэвсэрсний дараа хүнтэй суух гэж буй эмэгтэй
бэлэн зэлэн аль хэдийн бэлдсэн, бэлхэн
бэлэн зэхээ бэлтгэж базаасан төхөөрсөн байдал
бэлэн амтай юмыг биелүүлнэ, бүтээнэ гэж амламтгай
бэлэн үгтэй ярьж маргахад мэргээ цэцэн
бэлэнд ухасхийж, бэрхэд ухарсхийх хүнд хүчрээс зайлж, амар хялбарыг эрэх
бэлэн үг цээжинд, билүү чулуу ууланд

цэцэн цэлмэг үгтэй гэсэн санаа

бэлэн байх бэлхэн байлгах, зайлшгүй байх
бэлэн болгох урьдчилан бэлтгэж төхөөрөх
Ижил үг:

БЭЛЭН II

БЭЛЭН III