ХАРАНХУЙ

1. Гэрэлгүй, наргүй, гэгээн биш - Харанхуй шөнө болоход алтан од шиг гялалзана, халдах дайсныг ирэхэд төмөр хэрэм дэлгэрэнгүй... Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол., харанхуй ой (гэрэл гэгээгүй битүү ой), харанхуй шөнө (огт гэрэл гэгээгүй шөнө), үнэгэн харанхуй (үүр гэгээрэхийн өмнөх харанхуй), үдшийн харанхуй (үдшийн гэрэл гэгээгүй цаг), хав харанхуй (маш харанхуй, тас харанхуй), харанхуй бүрэнхий [хоршоо] (нар жаргасны дараах гэгээ тасарч юм бүдэг бадаг үзэгдэх үе болон юм үзэгдэхээ болих үе), түнэр харанхуй [хоршоо] (гэрэл гэгээгүй тас харанхуй), харанхуй шөнө зүүдэндээ, гэгээн өдөр чээжиндээ [зүйр цэцэн үг] (ихэд санагалзах гэсэн санаа), хавар өнгөрвөл зун ирнэ, харанхуй арилбал гэгээ ирнэ [зүйр цэцэн үг] (хаврын улирал хариг хатуу ч дараа нь өнтэй зун ирнэ гэсэн санаа);


2. [шилжсэн] Боловсролгүй, номгүй, бүдүүлэг, мунхаг: харанхуй балар цаг (маш эрт үе буюу байгалийн элдэв нууц, хэрэг явдлын мөн дэлгэрэнгүй...
3. [шилжсэн] Учир битүүлэг, бүрхэг, тодорхойгүй: харанхуй хэрэг (учир битүүлэг хэрэг) - Шүүгчид харанхуй хэрэг хүлээж авах болоо дэлгэрэнгүй... “Зууны мэдээ” сонин.

харанхуй ой гэрэл гэгээгүй битүү ой
харанхуй шөнө огт гэрэл гэгээгүй шөнө
үнэгэн харанхуй үүр гэгээрэхийн өмнөх харанхуй
үдшийн харанхуй үдшийн гэрэл гэгээгүй цаг
хав харанхуй маш харанхуй, тас харанхуй
харанхуй бүрэнхий нар жаргасны дараах гэгээ тасарч юм бүдэг бадаг үзэгдэх үе болон юм үзэгдэхээ болих үе
түнэр харанхуй гэрэл гэгээгүй тас харанхуй
харанхуй шөнө зүүдэндээ гэгээн өдөр цээжиндээ

ихэд санагалзах гэсэн санаа

хавар өнгөрвөл зун ирнэ харанхуй арилбал гэгээ ирнэ хаврын улирал хариг хатуу ч дараа нь өнтэй зун ирнэ гэсэн санаа
харанхуй балар цаг маш эрт үе буюу байгалийн элдэв нууц, хэрэг явдлын мөн чанарыг ухаж мэдээгүй үе
харанхуй цээж

бүдүүлэг мунхаг

харанхуй будангуй харанхуй бүдүүлэг
харанхуй бурангуй а. Бүдүүлэг, соёлгүй; б. Харгис хэрцгий
харанхуй мунхаг ~ мунхаг харанхуй бичиг үсэг тайлагдаагүй болон ном сурч юм үзэж мэдээгүй
харанхуй бүдүүлэг боловсролгүй буюу бичиг үсэг мэддэггүй
наргүй өдөр харанхуй номгүй хүний цээж харанхуй

эрдэм ном сураагүй хүн харанхуй шөнө тэмтчин явахтай адил гэсэн санаа

харанхуй хэрэг учир битүүлэг хэрэг