ХЭНГЭРЭГ I  

1. Дундаа хөндий, өргөн дүгрэг цагаригийн хоёр талыг арьсаар бүрж хийсэн, цохих, дэлдэх, дохио өгөх хөгжмийн зэмсэг - дэлгэрэнгүй...Хоёр хөвүүний нэг нь цан, нөгөө нь хэнгэрэг барьж зүггүйтэн цамнан явах нь их л хөгжилтэй ажээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., хэнгэргийн бариул (хэнгэргийн иш), хэнгэргийн бүрээс (а. Хэнгэргийн цагаригийг бүрсэн арьс - Дөш болсон сайраар чинь, хэнгэргийн бүрээс хийнэ би. Жангар; б. Хэнгэргийг дотор нь хийж хадгалах эсгий зэргээр хийсэн гэр), хэнгэргийн иш (барихад дөхмийг бодож хэнгэрэгт мод, төмөрлөг зэргээр хийсэн бариул), хэнгэрэг цохих (хэнгэргийг дэлдэн дуугаргах) - Уриа болох зөвхөн хэнгэрэг цохидог үүрэг бүхий дорд ламыг чингэж нэрлэдэг байсан билээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., цан хэнгэрэг ~ хэнгэрэг цан [хоршоо] (цохих, дэлдэх хөгжмийн зэмсгийн ерөнхий нэр) - Тэр олон лам газрын хаанаас гараад ирэв гэмээр бүрээ бишгүүр, цан хэнгэрэг пижгэнэн хурал хурж сууна. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал., *хагархай хэнгэрэг шиг (ам задгай, дэмий яримтгай) - Майхандаа чи хагархай хэнгэрэг шиг битгий пар пар хийгээд байгаарай. Д.Цэдэв. Айргийн амт., хагархай хэнгэрэг цуурхай цан шиг [зүйр цэцэн үг] (хэтэрхий чалчаа, ам султай гэсэн санаа), хэнгэргийн дууг цохиж мэдэх, хүний мэргэнийг шалгаж мэдэх [зүйр цэцэн үг] (хүнийг гаднаас хараад ямрыг нь мэдэх аргагүй гэсэн санаа), хэргийн эзэн, хэнгэргийн дохиур [зүйр цэцэн үг] (муу үйлийн эзэн);

---

2. Дунд чих, сонсголын хоёрыг тусгаарласан 0,1 мм нимгэн хальс - Халбагаар малтсан чинь чихнийхээ хэнгэргийг цоо хатгаад үхчихсэн юм гэдэг. дэлгэрэнгүй...С.Лочин нар. Галтай залуу нас., хэнгэргэн хальс (дунд чихний нимгэн хальс), хэнгэргэн хөндий (дунд чих), чихний хэнгэрэг хагарам (хэтэрхий их чимээ шуугиан) - Цэргүүд суудлаасаа босож алга ташиж үргэлжлүүлэн ура хашхирахад чихний хэнгэрэг хагарам цуурайтах шиг болжээ. С.Удвал. Их хувь заяа., дийлсэн хэнгэрэг дэлсэх (дийлсэндээ бахархах), хэнгэрэг од [зурхай] (дамнуур од).

---

• хэнгэргийн бариул - хэнгэргийн иш
• хэнгэргийн бүрээс - а. Хэнгэргийн цагаригийг бүрсэн арьс; б. Хэнгэргийг дотор нь хийж хадгалах эсгий зэргээр хийсэн гэр
• хэнгэргийн иш - барихад дөхмийг бодож хэнгэрэгт мод, төмөрлөг зэргээр хийсэн бариул
• хэнгэрэг цохих - хэнгэргийг дэлдэн дуугаргах
• цан хэнгэрэг~хэнгэрэг цан - цохих, дэлдэх хөгжмийн зэмсгийн ерөнхий нэр
• хагархай хэнгэрэг шиг - ам задгай, дэмий яримтгай
• хагархай хэнгэрэг цуурхай цан шиг - хэтэрхий чалчаа, ам султай гэсэн санаа
• хэнгэргийн дууг цохиж мэдэх хүний мэргэнийг шалгаж мэдэх - хүнийг гаднаас хараад ямрыг нь мэдэх аргагүй гэсэн санаа
• хэргийн эзэн хэнгэргийн дохиур - муу үйлийн эзэн
• хэнгэргэн хальс - дунд чихний нимгэн хальс
... үргэлжлүүлэн харах ...
хэнгэргэн хөндий - дунд чих
чихний хэнгэрэг хагарам - хэтэрхий их чимээ шуугиан
дийлсэн хэнгэрэг дэлсэх - дийлсэндээ бахархах
хэнгэрэг од - дамнуур од

---

Ижил үг

ХЭНГЭРЭГ II

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.