Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

АЦ I

1. Юмны хоёр тийш гарсан салаа: ацанд өлгөх (салаа үзүүртэй юманд өлгөх), ац шон дэлгэрэнгүй...

2. Өвс хамах, овоолох зориулалттай хоёр салаа үзүүртэй, урт иштэй сэрээ: модон ац (модоор хийсэн ац сэрээ), төмөр ац дэлгэрэнгүй...

3. [шилжсэн] Хоёрдмол, шийдэж ядсан, санаа тогтоогүй: ац бодол (сэтгэл хоёрдож, шийдэж чадахгүй байгаа санаа), ац дэлгэрэнгүй...будлиан (хоёрын хоорондох будлиан), ац утга (а. Далд битүү санаа; б. [хуучирсан] Үгийн салаа утга), ац таавар (олон утгатай таавар), ац нийлэх (а. Хэргийн учрыг хэдэн талаас нь нарийвчлан үзэж шийдэх; б. [түүх] Хошуу дамнасан хэргийг тал талаасаа хамтран мөрдөж эцэслэн тогтох, шийдвэр гаргах), ац хагалах (а. Санаа хоёрдоод шийдэж чадахгүй байгаа хэргийг нэг тийш болгон шийдвэрлэх; б. [түүх] Тухайн хэрэгтэн хэд хэдэн захиргаанд зэрэг харьяалагдаж байгаа нөхцөлд тус тусын захиргааны хуулиар ял оноох, шийтгэх; в. Хоорондоо холбоотой хэргийг тус тусад нь авч үзэж шийдвэрлэх), ац ярих (хоёрдмол утгатай ярих), *ацан шаа~ацан шалаа (а. [тоглоом] Шатрын ноён аль нэг бодтойгоо эсрэг талын бодны хөлд дайрагдаж, заавал бодоо өгч мултрах нөхцөлд орох; б. [шилжсэн] Хэрхэх тухай снаа хоёрдоод маш түвэгтэй болох), *ацан шалаанд орох (хаашаа ч үгүй болох, хэрхэхээ мэдэхээ болих), ац түрүүнцэр [ургамал] (урт найлзууртай, ишнийхээ үзүүрт сарвуулаг, түрүүрхүү залаатай, намгархаг нуга, эрэг дагуу ургадаг олон наст өвс), ац хайрс [ургамал] (цөл, заримдаг цөлийн бүсэд тохиолдох олон наст өвс).

ацанд өлгөх	салаа үзүүртэй юманд өлгөх
ац шон	хуваагдаж салаа болсон шон
модны ац	модны салаалж ургасан хэсэг
модон ац	модоор хийсэн ац сэрээ
өвсний ац	өвсний сэрээ
төмөр ац	төмрөөр хийсэн ац сэрээ
ац адаг	гол мөрөн, ус нуур далайд салаалан цутгах хэсэг
ац бодол	сэтгэл хоёрдож, шийдэж чадахгүй байгаа санаа
ац будилаан	хоёрын хоорондох будилаан
ац нийлэх	а. Хэргийн учрыг хэдэн талаас нь нарийвчлан үзэж шийдэх; б. [түүх] Хошуу дамнасан хэргийг тал талаасаа хамтран мөрдөж эцэслэн тогтох, шийдвэр гаргах
ац таавар	олон утгатай таавар
ац утга	а. Далд битүү санаа; б. [хуучирсан] Үгийн салаа утга
ац хагалах	а. Санаа хоёрдоод шийдэж чадахгүй байгаа хэргийг нэг тийш болгон шийдвэрлэх; б. [түүх] Тухайн хэрэгтэн хэд хэдэн захиргаанд зэрэг харьяалагдаж байгаа нөхцөлд тус тусын захиргааны хуулиар ял оноох, шийтгэх; в. Хоорондоо холбоотой хэргийг тус тусад нь авч үзэж шийдвэрлэх
ац ярих	хоёрдмол утгатай ярих
ацан шаа ~ ацан шалаа	а. [тоглоом] Шатрын ноён аль нэг бодтойгоо эсрэг талын бодны хөлд дайрагдаж, заавал бодоо өгч мултрах нөхцөлд орох; б. [шилжсэн] Хэрхэх тухай снаа хоёрдоод маш түвэгтэй болох
ацан шалаанд орох	хаашаа ч үгүй болох, хэрхэхээ мэдэхээ болих
бууны ац	бууны ац хэлбэрт суурь
ац туурайтан	хонь, үхэр зэрэг туурай нь хоёр хэлтэст амьтад
ац түрүүнцэр	урт найлзууртай, ишнийхээ үзүүрт сарвуулаг, түрүүрхүү залаатай, намгархаг нуга, эрэг дагуу ургадаг олон наст өвс
ац хайрс	цөл, заримдаг цөлийн бүсэд тохиолдох олон наст өвс