1. Албан бичиг зэрэгт дарах, засаг төр, захиргааны байгууллага, албан газар, улсын болон хувийн аж ахуй нэгжүүдийн дэлгэрэнгүй...
баталгаа болгож төмөр, мод, чулуу, эвэр, яс зэргээр хийсэн оноосон нэр, сүлд бүхий бар тэмдэг: албаны тамга (албан ажлын хэрэгцээнд ашиглах тэмдэг), төрийн тамга (улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлын бэлгэ тэмдэг бөгөөд олон улсын гэрээ, хэлэлцээр зэрэг төрийн эрх барих дээд байгууллагаас гаргасан хууль цаазын дээд хүчин төгөлдөр актыг батламжлахад хэрэглэдэг тэмдэг), тамга барих (а. Тамга хэрэглэх эрхтэй болох, тамга хадгалах; б. [шилжсэн] Хариуцлагатай алба хаших), тамга дарах (тэмдгээ дарах), тамга сийлэх (тамга хийх), тамгаар барлах (тамга дарах), байгууллагын тамга (байгууллагын эрх мэдлийн баталгаа болсон тэмдэг), тамга хугалах (тамганы лац задлах), тамга цутгах хороо [түүх] (тамга хийх цутгах газар), тамгыг сахих өчүүхэн салаа [түүх] (явуулж буй бичигт тамга дарах ажлыг хариуцах хэсэг), тамгыг харгалзах газар [түүх] (сангийн яамны тамга дарах газар), тамга битүүмжлэх (оны хамгийн сүүлийн сарын 19-21-ний өдрүүдэд албан байгууллагууд тамгаа битүүмжлэх ёслол), тамга нээх (шинэ оны эхний сарын 19-21-ний өдрүүдэд битүүмжилсэн тамгаа нээх ёслол), тамга өргөмжлөл [хоршоо] (а. Албан тушаал, тамга тэмдэг; б. Эрх мэдэл) - Хэрвээ эзэн нь ховдог ужид, түшмэд нь зальхай зусар болоод, эрэх нь эд ашиг, хүсэх нь жаргал цэнгэл болбоос хэдий тэдгээр тамга өргөмжлөл ба алт торго байвч эгнэгт юуны тус аж. В.Инжаннаши. Хөх судар;албаны тамга | албан ажлын хэрэгцээнд ашиглах тэмдэг |
төрийн тамга | улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлын бэлгэ тэмдэг бөгөөд олон улсын гэрээ, хэлэлцээр зэрэг төрийн эрх барих дээд байгууллагаас гаргасан хууль цаазын дээд хүчин төгөлдөр актыг батламжлахад хэрэглэдэг тэмдэг |
тамга барих | а. Тамга хэрэглэх эрхтэй болох, тамга хадгалах; б. [шилжсэн] Хариуцлагатай алба хаших |
тамга дарах | тэмдгээ дарах |
тамга сийлэх | тамга хийх |
тамгаар барлах | тамга дарах |
байгууллагын тамга | байгууллагын эрх мэдлийн баталгаа болсон тэмдэг |
тамга хугалах | тамганы лац задлах |
тамга цутгах хороо | тамга хийх цутгах газар |
тамгыг сахих өчүүхэн салаа | явуулж буй бичигт тамга дарах ажлыг хариуцах хэсэг |
тамгыг харгалзах газар | сангийн яамны тамга дарах газар |
тамга битүүмжлэх | оны хамгийн сүүлийн сарын 19-21-ний өдрүүдэд албан байгууллагууд тамгаа битүүмжлэх ёслол |
тамга нээх | шинэ оны эхний сарын 19-21-ний өдрүүдэд битүүмжилсэн тамгаа нээх ёслол |
тамга өргөмжлөл | а. Албан тушаал, тамга тэмдэг; б. Эрх мэдэл |
саран тамга | хагас саран хэлбэртэй тамга |
чандмань тамга | гурван дусал бүхий тамга |
тамганы сорви | морь малыг тамгалсан ором |
им тамга | малыг таньж мэдэх тусгай тэмдэглэгээ |
тамга тэмдэг | а. Хуучин цагт ноёдын сүрэг малыг ялгамжлах тэмдгийг тамга гэж, албат хамжлага ардын өмчийн малын таниулах дүрсийг тэмдэг гэдэг журамтай байв; б. Им тамга; в. Төрийн ажил явуулахад хэрэглэх бар тэмдэг |
тамга үсэг | а. Тамга тэмдгийн бичээс; б. Хэвлэлийн үсэг |
тамгаар дарах | хөзрийн дээд модоор дарах |
бундангийн тамга | хөзрийн бундан буюу зүрхэн хэлбэртэй дүрсийн хамгийн том мод |
овгийн тамга им, (Дэлхийн олон угсаатан ард түмний овгийн түүхээс үзэхэд, тэдний харь илгэтэн, халуун садангаа ялган мэдэх олон бэлэг тэмдэгтэй байсан бөгөөд түүний нэгэн чухал бэлэг тэмдэг нь овгийн им, тамга байв. Х.Пэрлээ) Овгийн тамга, им нь хүний хүй илгэний үед байгаагүй бололтой, эхийн эрхт ёс үүсэхийн хамт, овог аймгийн дотоодод хөдөлмөрийн хуваарь гарсантай холбогдон, бүтээгдэхүүний солилцоонд овгийн тэмдэг мэтийн анхны үүсгэр үзэгдсэн бололтой.
Айдуурай мэргэн туульсад “Айдуурай мэргэн хөвүүнээ Эжий Мөнх хааны Баруун гуяы нь болбол Эрх Сүйвэн тайхыг Нуман тамгаар тамгалсан гэж Баруун хөхнөө дор нь Хуруувч тамгаар тамгалуулсан гэж тэмдэгээ хаахныг нь үзэлцэх гэлээ” хэмээн гардгийг эргэцүүлэн сайтар бодвоос яах аргагүй хүний биеийн дээр дарсан тамганы тухай өгүүлж байгаа нь маргаангүй гэж тэмдэглэжээ. (Түдэв.Л 158,)
Зочин 2018-12-22 21:29:49
Овгийн тамга /залруулга/
Айдуурай мэргэн туульсад “Айдуурай мэргэн хөвүүнээ Баруун гуяы нь болбол Нуман тамгаар тамгалсан гэж Эжий Мөнх хааны Эрх Сүйвэн тайхыг dаруун хөхнөө дор нь хуруувч тамгаар тамгалуулсан гэж тэмдэгээ хаахныг нь үзэлцэх гэлээ” хэмээн гардгийг эргэцүүлэн сайтар бодвоос яах аргагүй хүний биеийн дээр дарсан тамганы тухай өгүүлж байгаа нь маргаангүй гэж тэмдэглэжээ. (Түдэв.Л 158,)
Зочин 2018-12-22 21:34:52
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он