ХАГАС

1. Бүтэн юмны нэг тал нь - Тэр нар хорьдын сар шиг тэн хагас нь хар байлаа. Д.Пүрэвдорж. Нар тойрсон зам., хагас еэвэн (тал еэвэн), хагас жил (жилийн тал нь буюу зургаан сар), гурав хагас болох (гурван цагаас гучин минут өнгөрөх), замын хагас (замын тал), тэргүүн хагас (эхний тал хувь), сүүлийн хагас (төгсгөлийн тал хувь); хагас зуун (нэгэн зууны тал буюу тавин жил), хагас мод [хуучирсан] (а. Хагас мод газар болсныг илтгэх пайз; б. Хагас мод газар), хагас сайн өдөр (зургаа дахь өдөр, бямба гараг), хагас тойрог (тал тойрог), хагас үнэ (тал үнэ); хагасыг нь унших (талыг нь унших), хагас нь хар бол хугас нь бас хар [зүйр цэцэн үг] (юмны мөн чанарыг өчүүхэн хэсгээс нь ч мэдэж болдог гэсэн санаа);


2. Бүрэн бүтэн биш, дутуу заримдаг - Хүрэн зандан нүүртэй ханзан дээр том хар баавгайн арьс дэлгэсэн дээрээ хөлөө ачин хагас завилан дэлгэрэнгүй... Д.Намдаг. Цаг төрийн үймээн., хагас автомат (ажлын нэг бүтэн мөчлөгийг зөвхөн давтан үйлдэхэд л гаднын оролцоо шаардагдах автомат), хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүн (анхан шатны боловсруулалт хийсэн бүтээгдэхүүн), хагас дамжуулагч (цахилгаан муу дамжуулдаг мод зэрэг зүйл), хагас дамжуулагч багаж (хагас дамжуулагч дотор явагддаг цахим үйл явцыг ашиглан хийсэн багаж), хагас колони (гаднаас харахад тусгаар улс мэт боловч улс төр, эдийн засгийн хувьд аль нэг улсын хараат улс), хагас онгойх (дутуу онгойх), хагас ухаантай (бүрэн биш, дутуу ухаантай), хагас хаалт (далай, тэнгис, голын эргийн элэгдлийг уснаас хамгаалах, усны урсгалын горимыг тохируулахаар барьсан хаалт), хагас чиргүүл (жингийнхээ хэсгийг тулгуур авалцуур төхөөрөмжид оногдуулж түүний тусламжтайгаар зүтгүүрээр хөдөлгөөнд ордог нэг юм уу хэд хэдэн голтой тэрэг), хагас заримдаг [хоршоо] (а. Дутуу заримдаг, хэсэг бусаг; б. Тал), хагас дутуу [хоршоо] (дутуу заримдаг) - Уранбадам дээлээ хагас дутуу ханцуйлаад нөмгөн гарав. Б.Догмид. Цэнхэрлэн харагдана., хагас дутуу хувцаслах (бүрэн бус хувцаслах), хагас хугас [хоршоо] (хагас дутуу, дутуу дулимаг, зарим нь) - Дааж давшгүй давхар дарлалаас хагас хугас ангижирсан. Б.Ринчен. Монгол бичгийн хэлний зүйн удиртгал., хаврын өдөр хагастай хугастай [зүйр цэцэн үг] (хавар цагт цаг уурын хувиралт огцом түргэн байдаг гэсэн санаа).

хагас жил жилийн тал нь буюу зургаан сар
гурав хагас болох гурван цагаас гучин минут өнгөрөх
замын хагас замын тал
хагас зуун нэгэн зууны тал буюу тавин жил
хагас мод а. Хагас мод газар болсныг илтгэх пайз; б. Хагас мод газар
хагас сайн өдөр зургаадах өдөр, бямба гараг
хагас тойрог тал тойрог
хагас үнэ тал үнэ
хагас нь хар бол хугас нь бас хар юмны мөн чанарыг өчүүхэн хэсгээс нь ч мэдэж болдог гэсэн санаа
хагас автомат ажлын нэг бүтэн мөчлөгийг зөвхөн давтан үйлдэхэд л гаднын оролцоо шаардагдах автомат
хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүн анхан шатны боловсруулалт хийсэн бүтээгдэхүүн
хагас дамжуулагч цахилгаан муу дамжуулдаг мод зэрэг зүйл
хагас дамжуулагч багаж хагас дамжуулагч дотор явагддаг цахим үйл явцыг ашиглан хийсэн багаж
хагас колони гаднаас харахад тусгаар улс мэт боловч улс төр, эдийн засгийн хувьд аль нэг улсын хараат улс
хагас онгойх дутуу онгойх
хагас ухаантай бүрэн биш, дутуу ухаантай
хагас хаалт далай, тэнгис, голын эргийн элэгдлийг уснаас хамгаалах, усны урсгалын горимыг тохируулахаар барьсан хаалт
хагас чиргүүл жингийнхээ хэсгийг тулгуур авалцуур төхөөрөмжид оногдуулж түүний тусламжтайгаар зүтгүүрээр хөдөлгөөнд ордог нэг юм уу хэд хэдэн голтой тэрэг
хагас заримдаг а. Дутуу заримдаг, хэсэг бусаг; б. Тал
хагас дутуу дутуу заримдаг
хагас хугас хагас дутуу, дутуу дулимаг, зарим нь
хаврын өдөр хагастай хугастай хавар цагт цаг уурын хувиралт огцом түргэн байдаг гэсэн санаа