УЯА  

1. Морь малыг уяж тогтоохоор бэлдсэн ганц болон хэд хэдэн шон мод босгож зэл татсан нь: морины уяа дэлгэрэнгүй...(морь уяж тогтоохоор бэлдсэн зүйл) - Өвөлжөөний өмнө морины уяа нэлээд зайтай байна. Ж.Дамдин. Үймээний жил., уяа алдах (а. Зугтах, алга болох; б. Уяа нь алдуурах), аргамж уяа [хоршоо] (морь мал уяж тогтоож юм), уяа зэл [хоршоо] (морь уяж адуулах газар) - Унаган сүргээ уяж, уяа зэлээ дүүргэжээ. Монгол ардын тууль., уяа ногт [хоршоо] (юм уях зүйл болон морины толгойд зүүх гархи зуузайгүй оосор) - Уяа ногтыг хамгийн сайн ноосоор хийдгийг бодох хэрэгтэй. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн;

---

2. Адуу, тэмээ зэргийг хурдлуулахаар сойх үйлийн нэр: уяа авах (уралдах морины уяа сойлго таарах), дэлгэрэнгүй...уяа алдах (уралдах морины сойлго алдах), уяаны морь (а. Наадамд уралдуулахаар уяж байгаа хурдан морь; б. Албан ажилд хэрэглэхээр бэлтгэсэн морь), уяа засал [хоршоо] (морь уралдуулах арга барил, ажиллагаа), уяа сойлго [хоршоо] (морины уяа заслын үед тусгай горимоор хоолыг нь сойх нь) - Дайчлан авч цуглуулсан уяа сойлго огт ороогүй таван зуу гаруй тарган агт байна. А.Дашням. Өлзийнарангийн өчил;

---

3. Нохой ба мал амьтныг уях нарийн төмөр буюу олс дээсний зэрэг юм: нохойны уяа (а. Нохойг оосорлох зүйл; б. Нохойг уях газар);

---

4. Оосор, бүч, цулбуур зэргийг зангидах арга: уяа алдуурах (уяас нь саарч тавигдах, сулрах);

---

5. Хулгайч нарын бэрх уул хад, мод мэтэд хулуусан (хулгайлсан) малыг нуун далдалж хадгалах нууц чухал газар: хулгайчийн уяа (хулгайч дэлгэрэнгүй...нарын цуглан үүрлэх газар);

---

6. [шилжсэн] Хүний сэтгэлийг татах зүйл: *сэтгэлийн уяа (сэтгэлээс уясан мэт ямагт дурсан бодогдож байх зүйл) - дэлгэрэнгүй...Харин яагаад ч юм бэ, Нацагмаа бодогдоод байв. Энэ хүүхэн миний сэтгэлд уяатай болсон юм гэж үү? Л.Чойжилсүрэн. Яндангийн цуурай.

---

• морины уяа - морь уяж тогтоохоор бэлдсэн зүйл
• уяа алдах - а. Зугтах, алга болох; б. Уяа нь алдуурах
• аргамж уяа - морь мал уяж тогтоож юм
• уяа зэл - морь уяж адуулах газар
• уяа ногт - юм уях зүйл болон морины толгойд зүүх гархи зуузайгүй оосор
• уяа авах - уралдах морины уяа сойлго таарах
• уяа алдах - уралдах морины сойлго алдах
• уяаны морь - а. Наадамд уралдуулахаар уяж байгаа хурдан морь; б. Албан ажилд хэрэглэхээр бэлтгэсэн морь
• уяа засал - морь уралдуулах арга барил, ажиллагаа
• уяа сойлго - морины уяа заслын үед тусгай горимоор хоолыг нь сойх нь
... үргэлжлүүлэн харах ...
уяа алдуурах - уяас нь саарч тавигдах, сулрах
хулгайчийн уяа - хулгайч нарын цуглан үүрлэх газар
сэтгэлийн уяа - сэтгэлээс уясан мэт ямагт дурсан бодогдож байх зүйл

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.