ГАДАА I  

1. Юмны дотор биш, гадна - Майхан дотроо хаяа руу нь шурган хэвттэл гадаа шуугиан гарлаа.дэлгэрэнгүй...style="font-size: 10px;"> Л.Түдэв. Улаан долгион., гадаа гарах (гэр, байшин зэргийн дотор талаас гадагш гарах) - Харанхуйд гадаа гарах болбол ямагт ээжийг дагуулна. П. Баярсайхан. Аав өвөл ирнэ., гадаа гэртгүй (а. Хааяагүй, энд тэндгүй; б. Гэрийн дотно болон гадна) - Зул сарын 25-нд Ховдынхон гадаа гэртгүй зул асааж, хийморь шүтээнээ чимж, цагаалга бэлдэж, Хатанбаатарынхныг угтав. С. Удвал. Их хувь заяа., залхуугийн гадаа түлшгүй, залгидгийн гэрт хүнсгүй [зүйр цэцэн үг] (залхуу хойрго хүнийг шоглож хэлэх үг), хөлийн хумс нь хөдөө тийшээ, гарын хумс нь гадаа тийшээ (гар хөлийн хумс урт ургасан тохиолдолд шоглож хэлэх үг);

---

2. Хөдөө, хээр - Мал сүргээ хээр хөдөө хонуулах аваас чононоос аврахыг гуйж малчин хүн Долоон бурхан одонд л тахил өргөдөгсөн. дэлгэрэнгүй...style="font-size:10px;">Д. Цэдэв. Орчлонгийн хүрд., хөдөө гадаа [хоршоо] (суурин газраас зайдуу, хүний хөл багатай газар) - Би сүүлийн хэд хоног хөдөө гадаа яваад олж үзээгүй хоцорсон хэд хэдэн сонин сэтгүүлийг худалдан авлаа. Д. Мягмар. Анхны жилийн алхаа., хээр гадаа [хоршоо] (эзгүй газар, хөдөө) - Дулмаа минь үдшийн харанхуйгаар хээр гадаа уйлаад яахав. П.Хорлоо. Багш., *гадаа гандаж, хөдөө хөхрөх (өвөл зун, өдөр шөнө, хөдөө гадаагүй ажиллан бэрхийг туулах) - Хээр хонож, хэц дэрлэж, гадаа гандаж, хөдөө хөхөрч яваад хоосон хоцорсон малчдын мөнгийг олгуулахад энэ тавин ланг зарна аа гэжээ. Д.Маам. Газар шороо;

---

3. Энүүхэн, ойрхон: гадаа байгаа (ойрхон гэрийн гадаа байгаа) - дэлгэрэнгүй...Уг нь гадаа байгаа банзнаас ганцыг хуга цохиод зуухаа галладагсан бол. Р. Ганбат. Хужир нугадаа очих юмсан., *гадаа ирэх (аливаа юм их ойртох) - Унасан эзэн хазгай суун гадаа ирэх нь бахтай билээ. М. Ширчинсүрэн. Дөрвөн мөрт;

---

4. Дэргэд, хажууд - Га гүний гадаа дөрвөн ханат жижиг бор гэр босож Магсаржавынх хэмээн нэрлэгдэх боллоо. С.Удвал. Их хувь заяа;

---

5. Гадна тал - Байшингийн гадаа талыг цагаанаар будна шүү. И.Дамбажав. Монгол үгийн далай.

---

• гадаа гарах - гэр, байшин зэргийн дотор талаас гадагш гарах
• гадаа гэртгүй - а. Хааяагүй, энд тэндгүй; б. Гэрийн дотно болон гадна
• залхуугийн гадаа түлшгүй, залгидгийн гэрт хүнсгүй - залхуу хойрго хүнийг шоглож хэлэх үг
• хөлийн хумс нь хөдөө тийшээ, гарын хумс нь гадаа тийшээ - гар хөлийн хумс урт ургасан тохиолдолд шоглож хэлэх үг
• хөдөө гадаа - суурин газраас зайдуу, хүний хөл багатай газар
• хээр гадаа - эзгүй газар, хөдөө
• гадаа гандаж хөдөө хөхрөх - өвөл зун, өдөр шөнө, хөдөө гадаагүй ажиллан бэрхийг туулах
• гадаа байгаа - ойрхон гэрийн гадаа байгаа
• гадаа ирэх - аливаа юм их ойртох

---

Ижил үг

ГАДАА II

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.