III
Агаар мандалд үүл болон хөөрсөн усны уур хүйтэн агаарын нөлөөгөөр шингэн, хатуу хэлбэрт шилжин хуримтлагдаж доош буух дэлгэрэнгүй...тунадасны ерөнхий нэр: хур буух (цас бороо орох, тунадас унах) - Дээр тэнгэрээс дээж хур сүжрэнхэн бууж байна. Д.Цэдэв. Айргийн амт., хур орох (бороо орох) - Хур орсоор тул, хүн морь нэгэн адил жаргалтай. Ц.Дамбадорж. Толбо нуур., хур хэмжүүр (хур тунадасны хэмжүүр), хурын дусал (борооны дусал) - Хавь орчноо ажвал, хурын дуслууд газар дэлдэн буухад усан түсрэг түм түмээрээ үсчинэ. Д.Цэдэв. Айргийн амт., хурын улирал (бороо хур элбэг ордог улирал) - Хурын улирал ойртсоны сайхныг бадруулж одохдоо, Агшин зуур цахилгаан хатагтай лугаа үл хагацах болтугай. Галидас. Үүлэн зардас., хурын үүл (борооны үүл) - Адилтгавал огторгуйд хурын үүл тогтсоноор, Алимад газар дахь тариа ургах мэт. Субашид., хурын хөл татрах (хур борооны улирал дуусах цаг) - Одоо ч хурын хөл татраад байгаа цаг шүү. Л.Түдэв. Нүүдэл., хурын шүхэр (борооны халх), хур бороо [хоршоо] (агаарын тунадас) - Салхи ихтэй газрын бухлын оройг өргөн, хур бороо ихтэй үеийн бухлын оройг шовгор хийх ёстой. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., нар хур [хоршоо] (нар болон хур бороо) - Тэд бяцхан арал дээрх олон жигүүртэн шувууд нь түүн дээр тусах нар хурыг магтан ам дуу булаалдах мэт эгшиг уянга үл тасарна. С.Удвал. Их хувь заяа., хур тунадас [хоршоо] (үүл, манангаас газарт буух агаарын чийг) - Хур тунадас тийм элбэг биш боловч... Л.Содов. Хаврын нар., хур ус [хоршоо] (а. хаврын эхэн улирал дундаа орж бороо хур орох үе; б. [Зурхай] Сарны зурхайн ёсны жилийн хорин дөрвөн улирлын нэгний нэр, аргын улирлын хоёрдугаар сарын хорьд орчим тохиолдоно) - Ногооны ул үндэсний завсар заалхайгаар хурын ус, газрын хэвгий хэлтгийг даган горхихон мэт жирэлзэн урсаж эхлэв. Д.Цэдэв. Айргийн амт., хурын хойдох нар илчтэй, худлын хойдох ичгүүр шившигтэй [зүйр цэцэн үг] (худал хуурмаг зүйл заавал илэрч олны шившиг болдог гэсэн санаа), хур борооны дараа цэцэг дэлгэрэх, хур дууны дараа сэтгэл санаа тэнийх [зүйр цэцэн үг] (дуу хуур сонсоход сэтгэл сэргэдэг гэсэн санаа), хур гэдэг үүл, хувь гэдэг ерөөл [зүйр цэцэн үг] (хүний хувь тавилан гэдэг угаас заяасан байдаг, өөрчлөх аргагүй гэсэн санаа).
Ижил үг
