БАГТАХ  

1. Юмны дотор орох; оролцох: багтаж суух (тогтсон орон зайд хамаарагдан орж суух), дэлгэрэнгүй...багтаж ядах (а. Арай гэж багтах; б. Багтахгүй байх; в. Шахалдах, давчдах; г. [шилжсэн] Хэн нэгэнтэй таарахгүй байх), дотор нь багтах (а. Дотор нь орох; б. [шилжсэн] Уг юмыг хийж чадна гэж өөртөө итгэх), өршөөлд багтах (а. Хайр ивээлийг хүртэх; б. [шилжсэн] Хэрэгтний ялыг хөнгөлсөн тухай ерөнхийлөгчийн зарлиг хүлээн авах), санаанд багтах (санаанд орох; тухайн ажил үйлийг хийж чадмаар санагдах), эгнээнд багтах (а. Эгнээнд орох; б. Элсэх) - Олон эрдэмтэн хүмүүсийн эгнээнд багтах болно. Ж.Дамдин. Үймээний жил., *амандаа багтахгүй үг хэлэх (ярих ярихгүй юм хэлэх, өөрийн нас сэтгэхүйгээс давсан юм ярих), *багтаж шингэхгүй (а. Маш их; б. Орох газаргүй болох), *гэртээ багтахгүй (а. Гэртээ багтах аргагүй том; б. Нэг гэрт амьдрах аргагүй), *дээлэндээ багтахгүй болох (а. Эр бие өсөж том болох; б. [шилжсэн] Байдгаараа уурлах), *батганы хошуу багтахгүй (зай маш бага, пиг дүүрэн), *толгойд багтахгүй (санаанд оромгүй), *тоосонд нь багтах (үйл явдалд оролцох, хамт явах), *хаалгаар багтахаа болих (их зан гаргаж, айлд орохоо болих) - Дарга аа! Манай хаалгаар багтахаа больж дээ, та. Б.Нямаа. Араараа модтой Биндэрьяа., *хормойд нь багтах (их хүний хайр ивээлийг хүртэх), мэргэдийн бие нас нь бага байтал дотор нь огторгуй мэт номууд төгс багтдаг [зүйр цэцэн үг] (эрдэм гэдэг нь хязгааргүй их гэсэн санаа), эр хүний дотор, эмээлтэй хазаартай морь багтдаг [зүйр цэцэн] (эр хүнд гүдэс гүндүүгүй зан, уужим сэтгэл, холч ухаан хэрэгтэй гэсэн санаа);

---

2. Таарах, тохирох: гутал багтах (гутал таарах), малгай багтах (малгай таарах), толгойд багтах (а. дэлгэрэнгүй...Толгойд таарах; б. Тохирох; в. Аливаа зүйл болмоор санагдах) - Миний толгойд яаж бурхны ном багтах билээ. Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана.

---

• багтаж суух - тогтсон орон зайд хамаарагдан орж суух
• багтаж ядах - а. Арай гэж багтах; б. Багтахгүй байх; в. Шахалдах, давчдах г. [шилжсэн] Хэн нэгэнтэй таарахгүй байх
• дотор нь багтах - а. Дотор нь орох; б. [шилжсэн] Уг юмыг хийж чадна гэж өөртөө итгэх
• өршөөлд багтах - а. Хайр ивээлийг хүртэх; б. [шилжсэн] Хэрэгтний ялыг хөнгөлсөн тухай ерөнхийлөгчийн зарлиг хүлээн авах
• санаанд багтах - санаанд орох; тухайн ажил үйлийг хийж чадмаар санагдах
• эгнээнд багтах - а. Эгнээнд орох; б. Элсэх
• амандаа багтахгүй үг хэлэх - ярих ярихгүй юм хэлэх, өөрийн нас сэтгэхүйгээс давсан юм ярих
• багтаж шингэхгүй - а. Маш их; б. Орох газаргүй болох
• гэртээ багтахгүй - а. Гэртээ багтах аргагүй том; б. Нэг гэрт амьдрах аргагүй
• дээлэндээ багтахгүй болох - а. Эр бие өсөж том болох; б. [шилжсэн] Байдгаараа уурлах
... үргэлжлүүлэн харах ...
батганы хошуу багтахгүй - зай маш бага, пиг дүүрэн
толгойд багтахгүй - санаанд оромгүй
тоосонд нь багтах - үйл явдалд оролцох, хамт явах
хаалгаар багтахаа болих - их зан гаргаж, айлд орохоо болих
хормойд нь багтах - их хүний хайр ивээлийг хүртэх
мэргэдийн бие нас нь бага байтал дотор нь огторгуй мэт номууд төгс багтдаг - эрдэм гэдэг нь хязгааргүй их гэсэн санаа
эр хүний дотор эмээлтэй хазаартай морь багтдаг - эр хүнд гүдэс гүндүүгүй зан, уужим сэтгэл, холч ухаан хэрэгтэй гэсэн санаа
гутал багтах - гутал таарах
малгай багтах - малгай таарах
толгойд багтах - а. Толгойд таарах; б. Тохирох; в. Аливаа зүйл болмоор санагдах

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.