Хүн, амьтны биед ямар нэг сэдэлтээс арьс сэрвэгнэн жирвэгэнэж, тэсгэл алдуулах; өнгөний өвчин, хорхойн хор зэрэг олон дэлгэрэнгүй...
шалтгаантай байж болно: алга загатнах (а. Алганы аль нэг хэсэг загатнаа сэрэгдэх; б. [шилжсэн] Монголчууд алга загатнахыг олз олох, хишиг хүртэхийн зөн бэлгэ гэж үздэг), бие загатнах (бие ирвэгнэн жирвэгэнэх), толгой загатнах (толгой маажмаар болох), *бөгс нь загатнах (а. Хүүхэд алиархах, үл болохыг үйлдэх зэргээс бөгсөө чимхүүлэх буюу алгадуулахыг егөөддөг хэллэг; б. Өөрөөс эрх мэдэл, хүч чадлаар илүү хүний элдвээр оролдох, шоглох), *гар загатнах (ажил хийх хийнэ гэхээс сэтгэл яарах, хүссэн зүйлээ хийх гэж дурлах) - Чихэнд нь машины дуу хүнгэнээд руль залж, манивель эргүүлнэ гэхээс гар нь загатнах шиг болно. Н.Банзрагч. Зам., *хонго нь загатнах (бага хүүхэд үймүүлж сахилгагүйтэх, шийтгүүлэх хэрэг хийх) - Адуун дээрээ очмогц юу болсныг мэдээд “хонго нь загатнахаар хааныгаа хараав” гэгч болж байна уу… гээд хүйтэн инээмсэглэв. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., *хэл нь загатнах (аливаа зүйлийг хэлэх гэж хүсэж яарах) - Чамайг даргад хэлье гэж Баасан бодоод хэл нь загатнах шиг болов. Л.Түдэв. Нүүдэл., *загатнасан газар нь маажих (үг хэл, үйл явдлын онч таарах, санаанд нийцэх) - Залуу байлдагчийн загатнасан газар нь маажсан юм шиг сэтгэлд зохицох бөгөөд замд хэчнээн удаан хэчнээн хол явсан нь хэрхэн тэдэнд мэдэгдэх билээ. Д.Сэнгээ. Одон тэмдэгт дугаар застав.алга загатнах | а. Алганы аль нэг хэсэгт ирвэгэнэх; б. Олз олох, хишиг хүртэхийн зөн бэлгэ; в. Тухайн зүйлийг хийхийг ихэд хүсэх, байж ядах |
бие загатнах | бие ирвэгнэн жирвэгэнэх |
толгой загатнах | толгой маажмаар болох |
бөгс нь загатнах | а. Хүүхэд алиархах, үл болохыг үйлдэх зэргээс бөгсөө чимхүүлэх буюу алгадуулахыг егөөддөг хэллэг; б. Өөрөөс эрх мэдэл, хүч чадлаар илүү хүний элдвээр оролдох, шоглох |
гар загатнах | ажил хийх хийнэ гэхээс сэтгэл яарах, хүссэн зүйлээ хийх гэж дурлах |
хонго нь загатнах | бага хүүхэд үймүүлж сахилгагүйтэх, шийтгүүлэх хэрэг хийх |
хэл нь загатнах | аливаа зүйлийг хэлэх гэж хүсэж яарах |
загатнасан газар нь маажих | үг хэл, үйл явдлын онч таарах, санаанд нийцэх |
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он