ХОЙНО

1. Умар тал, урд, өмнө гэдгийн эсрэг утгатай үг: зүүн хойно (зүүн, хойд зүгийн завсар чиг) - Зүүн дэлгэрэнгүй.... Б.Ринчен. Сандо амбан;


2. Ар этгээд: хойноос нь дагах (араас нь дагах), хойноо хаях (а. Ар талдаа чулуудах; б. Ардаа хол орхин явах) - дэлгэрэнгүй... Д.Намдаг. Цаг төрийн үймээн., хойноос нь явах (араас нь явах), гэрийн хойно гэдэн годон [оньсого] (өрхний оосор), хойно урд [хоршоо] (ар өвөр, өмнө ард тал) - Хойно урдаас нь буун сум мөндөр мэт шүнгэнэн бууж эхэллээ. Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана., өмнө хойно [хоршоо] (юмны урд болон ард), *хүний хойно орох (а. Залхуурах, хойргоших; б. Ажил явдлаас үлдэх, хоцрох), *өмнө хойно нь явах (а. Тус дэмжлэг үзүүлэх; б. Хүнд бялдуучлан зусардах), *өмнө хойно нь гүйх (бялдуучлах, зусардан долигонох), хойноос ирээд хот манайх, хотонд ороод хонь манайх гэх [зүйр цэцэн үг] (улам даварч цаашлах гэсэн санаа), хойноос ирээд хоймор эзэлнэ [зүйр цэцэн үг] (хойноос ирээд хотонд, хоёр хоноод авдарт гэсэнтэй ойролцоо утга), хойноос ирээд хотонд, хоёр хоноод авдарт [зүйр цэцэн үг] (цаашлах, улам даврах гэсэн санаа) - Чүлтэм хүйтнээр инээмсэглэснээ “хойноос ирээд хотонд, хоёр хоноод авдарт гэж, чамд намайг дуудах эрх байхгүй. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир;

3. Хожим, дараа, сүүлд - Бага үд өнгөрсөн хойно сая баруун талаасаа баахан морьтой хүн гараад тоос татуулан орж ирлээ. дэлгэрэнгүй... би ахыг явсан хойно ирье (би ахыг явсны дараа ирье), хойно юу болохыг бүү мэд (хожим юу болохыг бүү мэд), хойно хавсаргасан хүснэгт (ном, бүтээлд дагалдуулан хавсаргасан хүснэгт), өнгөрсөн хойно үглэх (үйл явдал болж өнгөрсний эцэст янших), хожим хойно [хоршоо] (сүүлд, дараа), *өнгөрсөн хойно өндөр хар мануухай (үйл явдлыг болж дууссаны дараа санах, сэдэх), *ниргэсэн хойно хашхирах (үйл явдал болж өнгөрсний эцэст санах, сэтгэх), хойно ирсэн нь хойморт, урьд ирсэн нь үүдэнд [зүйр цэцэн үг] (цаг цагаараа байдаггүй гэсэн санаа), хойнохоо бодвол мэргэн нь тэр, хойшоо харвал чиг нь тэр [зүйр цэцэн үг] (холч ухаан, холын бодол чухал гэсэн санаа), урд гарсан чихнээс хойно ургасан эвэр [зүйр цэцэн үг] (өмнөх үеийнхээс дараа үе нь илүү, хүнийг нас бага гэж голох хэрэггүй гэсэн санаа), өмнө хойно нь явах (а. Тус дэмжлэг үзүүлэх; б. Бялдуучлан зулгуйдаж явах);
4. Учир, тул гэх зэрэгтэй адил утга илтгэнэ - Бүсгүй хүн болсон хойно малын дэлэнд гар хүрэхгүй хаа явах вэ? дэлгэрэнгүй...

зүүн хойно зүүн, хойд зүгийн завсар чиг
хойноос нь дагах араас нь дагах
хойноо хаях а. Ар талдаа чулуудах; б. Ардаа хол орхин явах
хойноос нь явах араас нь явах
гэрийн хойно гэдэн годон өрхний оосор
хойно урд ар өвөр, өмнө ард тал
өмнө хойно юмны урд болон ард
хүний хойно орох а. Залхуурах, хойргоших; б. Ажил явдлаас үлдэх, хоцрох
өмнө хойно нь явах а. Тус дэмжлэг үзүүлэх; б. Хүнд бялдуучлан зусардах
өмнө хойно нь гүйх бялдуучлах, зусардан долигонох
хойноос ирээд хот манайх, хотонд ороод хонь манайх гэх улам даварч цаашлах гэсэн санаа
хойноос ирээд хоймор эзэлнэ хойноос ирээд хотонд, хоёр хоноод авдарт гэсэнтэй ойролцоо утга
хойноос ирээд хотонд хоёр хоноод авдарт цаашлах, улам даврах гэсэн санаа
би ахыг явсан хойно ирье би ахыг явсны дараа ирье
хойно юу болохыг бүү мэд хожим юу болохыг бүү мэд
хойно хавсаргасан хүснэгт ном, бүтээлд дагалдуулан хавсаргасан хүснэгт
өнгөрсөн хойно үглэх үйл явдал болж өнгөрсний эцэст янших
хожим хойно сүүлд, дараа
өнгөрсөн хойно өндөр хар мануухай үйл явдлыг болж дууссаны дараа санах, сэдэх
ниргэсэн хойно хашхирах үйл явдал болж өнгөрсний эцэст санах, сэтгэх
хойно ирсэн нь хойморт урьд ирсэн нь үүдэнд цаг цагаараа байдаггүй гэсэн санаа
хойнохоо бодвол мэргэн нь тэр хойшоо харвал чиг нь тэр холч ухаан, холын бодол чухал гэсэн санаа
урд гарсан чихнээс хойно ургасан эвэр өмнөх үеийнхээс дараа үе нь илүү, хүнийг нас бага гэж голох хэрэггүй гэсэн санаа
өмнө хойно нь явах а. Тус дэмжлэг үзүүлэх; б. Бялдуучлан зулгуйдаж явах