Бархас дарга ашгүй ирээ юу, нүдэнд дулаан, нүүрийн буянтай цовоо цайлган хүү шүү. Буруу ишилсэн сүх шиг ааш гаргаад үргээчихгүй юм шиг. Д.Пүрэвдорж. Тарчилсан сүнс.
- Гурван оньтой, хөрөөн шүд бүхий навчтай, шаравтар хүрэн цэцэгтэй тураг мод. Үндэс, навч, цэцэг, давирхай нь эмэнд ордог - [буриад аялгуу] (галиг: басаган) Охин: басган булаалдах (бэр булаалдах) - Басганыг хадамтай болсон цагаас нь эхэлж заслын хувцас гэж бэлддэг байсан юм. Г.Гантогтох. Буриад аялгууны толь. - хул азарга - Манай өвгөн, энэ хуруун чинээ хүүхэд бид гурваас өөр хоёр хөлтэй амьтан энд байхгүй л дээ. Ж.Бямбаа. Сайхан. - Тэр дугуй боовыг би Жандаш гэдэг бэлтэй айлд сар шинээр гэрийн ерөөл тавьж олдог болсонд хүүхдүүд атаархах боловч тасгийн хүүхдийн тоогоор хумсын чинээ хэлтэлж өгөөд санаагий нь амраана. Д.Пүрэвдорж. Улаан гэрийн хоригдол. - ~ өөдсөн чинээ Өнгө зүс муудаж гандсан ч, өнгийн цэцэг доторхи шиг эрдэм гялтаганаж байхад өөдсөн чинээ чиний өмнө бохирч, өөдгүй муу үгийг дуулах учиргүй. До.Цэнджав. Цагаагчин гахай жил. - ...Сархайсан дөрвөлжин улаан хошуутай, саваг үс нь газар шүргэсэн сарлагийн логлогор бух аягын чинээ алаг нүдээ эргэлдүүлэн зогсож байлаа. Ш.Ванчаарай. Нугын цэцэг дэлгэрэхээр. - Морио алдахынхаа урьд орой буугаад, алгын чинээ майхандаа инээлдэн хөгжилдөж байсан газрынхаа дэргэдүүр гарлаа. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг тамир. - Нарны сүүдрээр цаг заах хэмнүүрийг сад гэдэг. Нарны цаг, наран сад - Танд баярлалаа. -шар эрээн араатан
- ширээ бөхтэй тэмээ гэж юу вэ - Тайлбарын утгыг дэлгэрүүлж өгсөнд танд баярлалаа. Үгийн бичлэгийг жигдэлнэ. - АВЬСАН гэдэг хэлбэрээрээ тольд байна - шалтгаан. учир зүй хоршоо үг /учир жунцан/ - адил овог нэртэй хүмүүс бие биеэ тэгж дууддаг ёс бий. Харин ах дүү, ураг төрлийн хүмүүсийн дотор адил нэртэй байвал аминдай гэж дуудахгүй /Монгол ёс заншлын их тайлбар толь, 1991 он. 15-р тал/. - Хувилгаадын хойд дүрийг тодруулахад ашигладаг тусгай сударыг сунтаг гэнэ. Сунтагт хутагтын мэндэлсэн, жанч халсан он, сар, өдөр, мэнгэ, суудал, тэр өдөр тохиосон ямар нэгэн онцлог, газар нутгийн зүг чиг зэрэг мэдээллүүдийг тодорхойлсон байдаг