baavartai tsai
- тайж дээд язгууртан -Энэтгэхийн амьтаи
- Сургалт, сургууль - бид - бид - зүүсгэл, зүүлт. - зүүсгэл, зүүлт. - дагах төвөг болох - Хурхирах - олон зуун жилээр насалдаг ургамал - Цэцэн сартуул нь хуучнаар Засагтхан аймгийн нэг хошуу байсан бөгөөд одоогийн Завхан аймгийн Түдэвтэй, Цэцэн-Уул, Сонгино, Яруу, Сантмаргац, Завханмандал, Эрдэнэ-хайрхан, Алдархаан, Ургамал, Дөрвөлжин, Увс аймгийн Завхан, Ховд аймгийн Чандмань зэрэг сумд түүнд багтаж байсан байна. - Монгол үндэстний халх ястны сурвалжит өвөг овог Элжигин халх. Домгоор бол эртний Эргүнэ хунд үүссэн өвөг овгийн нэг. Дарлигин монголд хамаарч, хожим Хонгирад нарын дэргэд явжээ. Элжигин хэмээх нэрийг "Элтегин" гэх үгээс гаралтай гэдэг.Мөн зарим сурвалжид Эржигэн гэж бичдэг - сэцэн гоо - Эрийн цээнд хүрсэн боловч, эцэг эхийн гараас гараагүй, идэрхэн хүүг хэлнэ. /шаламгай, сэргэлэн утгыг илэрхилнэ./ - баруун монголчууд аягыг аага хэмээн нэрлэдэг. - Оньсого - Ватум биш Ватман. (англ. Whatman paper) Залруулах хэрэгтэй! - Тооцоолох төхөөрөмж - бас поо гээд ачигч машин барьдаг хүнийг хэлдэг биз дээ - ордослох нь нэг газраа хүчтэй өвдөхийг хэлдэг санагдах юм. сэдрэх л лав биш ээ. - өвчин арьсанд тархаж, маханд дэлгэрч, судлаар гүйж, ясанд шунан, цулд буун, савд унаж биед орму. - улаан нод, улаанууд гэсэн байдаг. эсэргэнэ өвчин. төвөдөөр вэггэ гэдэг. - хоолой хаагдах бадган өвчин, нари өвчин - түдгэлзүүлэх - Баруун аймгийн зарим сумдад төөрөх будилах гэсэн утгыг илэрхийлдэг - дураара загинах - энд нэг үгийг төрөлхтөний, төрөлхтний гэж бичиж хоёр янзаар бичсэнийг засна уу. - харуулдах гэдэг нь хүлээх гэхээсээ илүү харамссан сэтгэлээ тайлахын тулд ямар нэгэн зүйл хийж сатаарахыг хэлнэ - Лхаржийлоо гэсэн Түвд үг. Монголжоод Хоржийлоо гэж дуудах болсон. Уухай гэсэн утгыг илэрхийлдэг - Ойрад уртын дууны аялгуу. Монгол уртын дууны томоохон салбар аялгуу. Дотроо үндсэн 7 зүйлээс бүрдэнэ. Үүнд: -Баяд аялгуу -Дөрвөд аялгуу -Захчин аялгуу -Торгууд аялгуу -Урианхай аялгуу -Өөлд аялгуу -Мянгад аялгуу гэж хуваагддаг. *Баяд аялгуу нь Увс аймгийн баяд угсаатан тархан суусан нутагт хамрагдах бөгөөд, өдгөө төвийн бүсийн зарим аймаг сумдад оршиж байна. Монгол уртын дууны ойрад салбарын баяд аялгуу нь хөгжлийн хувьд эртний хэв шинжээ хадгалсан боловч халх уртын дууны нөлөө туссан нь өвлөгчдийн дуулах ур чадвар, дууны урын сан, аялгуунаас мэдэгдэнэ. *Дөрвөд аялгуу нь Увс аймгийн дөрвөд угсаатан тархан суусан нутагт хамрагдах бөгөөд, өдгөө төвийн бүсийн зарим аймаг сумдад оршиж байна. Монгол уртын дууны ойрад салбарын дөрвөд аялгуу нь хөгжлийн хувд нэн эртний царцмал шинжээ хадгалсаар байна. Үүнийг өвлөгчдийнх нь дуулах ур чадвар, дууны аялгууных нь шинж, дууны урын сан, зан үйлийн уламжлалт хэрэглээнээс нь мэдэж болно. *Захчин аялгуу нь Ховд аймгийн захчин угсаатан тархан суусан нутагт хамраг - Нэг бухал өвснөөс ойролцоогоор 17-22 боодол /пресс гэж хэлдэг/ өвс гардаг аж. - Зэрэглээ - Дорноговь аймагт орших газрын нэр - Хотон эхнэрийн хамгийн гол гангараа буюу бусад ястангаас ялгарах онцлог гоёл чимэглэл нь үсний чачваг юм.Тухайн эмэгтэйг нөхөрт гарахад үсийг нь хоёр сүлжээд чачваг зүүдэг заншилтай. - Хий