ҮЗЭХ  

1. Зорилготойгоор ажиглаж шинжиж харах - Уулан дээр гарвал хэсэг цагаантнууд бөөгнөрөн байгааг үзэв. дэлгэрэнгүй... зэрэгцүүлэн үзэх (харьцуулах, ялгааг нь харах), кино үзэх (кино театрт юм уу зурагтаар кино үзэх), мууг нь үзэх (бусдын янзыг нь үзэж зовоох), нүдээрээ үзэх (өөрөө дэргэд нь байж харах), үзэн ядах (үзэж чадахаа болих, дургүй болох) - Аяа эд бол гуйлгачин хүний хүүхэд шүү гэж үзэн ядах байдлаар хэлэв. Д.Намдаг. Цаг төрийн үймээн., үзэх харах [хоршоо] (а. Нүдээр харах; б. [шилжсэн] Тэтгэх, хайхрах, асрамжлах), *үзэх нүд сонсох чих болох (туслах, гар хөл болох) - Чи миний “Үзэх нүд сонсох чих” болж надад туслан баруун түмнийг сайхан захир! Ш.Нацагдорж Мандхай цэцэн хатан., *эвэртэй туулай үзсэн мэт (цочин гайхах, эгдүүцэх), *үзвэл үнс, харвал хальс (үзэж болохгүй), *нүдний цагаанаар үзэх (үл тоомсорлох, жигших), *нүүр үзэх (а. Уулзах - Нүүр үзэн магтвал зусаргүй сайн, нүд далд муутгавал атгаг үгүй сайн. Д.Равжаа. Зохиолын түүвэр; б. Цаг хугацааг туулан өнгөрөөх - Хоёр төрийн нүүр үзэж насан залуудаа хал үзэж, халуун чулуу долоосон ажигч нүдтэй өвгөчүүд өсөх үеийн сайханд атаархаж, төрж байгаа хүүхэд, ургаж байгаа зулзаган модыг харахдаа сэтгэл нь хөдөлнө. Л.Чойжилсүрэн. Өвсний шүүдэр), *ондоо үзэх (дорд үзэж алагчлах), *солгой нүдээр үзэх (бусдыг дорд үзэх, алагчилж үзэх), *ад үзэх (шоовдорлох, гадуурхах) - Бух Гомбо үгийг авахгүй уурлаж, -Та нар яагаад миний хэдэн бухыг дандаа ад үзэж байдаг юм бэ? Бух чинь мал биш юм уу? гэж хөшүүн үг хэлээд гараад явчихжээ. Ц.Дамдинсүрэн. Бух Гомбо., *утааг нь үзэх (айл гэр болгох, гэрлүүлэх), *илүү үзэх (өөрөөсөө давуутайд атаархах) - Ойрын хэдэн өдөр Нансалмаа хүүхэн Базарыг шохоорхож, тэдэнтэй маргахаа больсон. Илүү үзэж хялайж ч хардаггүй болсон. О.Бямбажав. Саруул зам., *нэг нүдээр үзэхгүй (үзэн ядах, дургүй болох) - Баян Дондовын хүү Базар өдөр шөнөгүй давхивч Цэцгээ Базарыг нэг нүдээр үзэхгүй, чам шиг баян тарган эрх танхил хүнд над шиг нь тээр болно гэнэ. Д.Наваансүрэн. Минжийн хангай., үзвэл өшөө төрж, харвал хараал хүрмээр [зүйр цэцэн үг] (а. Дургүй болох, үзэн ядах; б. Хүний дургүй хүрмээр зүйл, хүнд харуулахад хэцүү зүйл);


2. Сурах, унших: ном үзэх (а. Ном унших; б. Бичиг эрдэмд суралцах - Гэртээ ном бичиг үзэж байгаад эрдэм сурч болох юм.дэлгэрэнгүй... хэл үзэх (гадаад хэл сурах), сэтгүүл үзэх (сэтгүүл уншиж, танилцах), үзсэнээс үзээгүй нь их, дуулснаас дуулаагүй нь их [зүйр цэцэн үг] (эрдмийг сурч барахгүй гэсэн санаа);
3. Байцаан шинжлэх: халуун үзэх (халуурсан эсэхийг шалгах), эмч үзэх (эмч өвчтөнийг шинжлэх) - дэлгэрэнгүй...
4. Биеэрээ эдлэх, туулах, өнгөрүүлэх: бэрхийг үзэх (зовлон туулах), жаргал үзэх (жаргал эдлэх, жаргах), дэлгэрэнгүй... (амьдралд янз бүрийн юм үзэж, туулж өнгөрүүлэх);
5. Асарч энэрэх, туслах: үзэх харах хүнгүй (харж хандах хүнгүй, тусалж дэмжих хүнгүй);
6. Турших, сорих - Дуугаргаж үзэх юмсан гэж санамсаргүйхэн хэлчихсэн билээ. Б.Өлзийсүрэн. Замын хүзүү., дэлгэрэнгүй...
7. Бодох, бодлого агуулах, тооцох: буруу гэж үзэх (бурууд тооцох, буруутай гэж бодох), дорд үзэх (муу хэмээн дэлгэрэнгүй...
8. Мэрийх, чармайх: хичээж үзэх (мэрийх, чармайх), хянаж үзэх (дахин нягтлах);
9. Хашир болох: их юм үзэх (элдвийг харж дуулах), үхэхээс бусдыг үзэх (а. Их юм үзэж нүд тайлах; б. Хашир болох); дэлгэрэнгүй...
10. [хуучирсан] Мэргэ төлгө тавих: төлгө үзэх (хүний төөрөг тавиланг урьдчилан харах; мэргэлэх), дал тавьж үзэх (дал дэлгэрэнгүй...

Зураг оруулах     Тайлбар нэмэх

0  0
Холбогдох зураг одоогоор алга байна.


Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн ‘Menksoft 2012’ үсгийн тиг хэрэглэж байна. www.Menksoft.com



Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.