1. Алив зүйлийн хир буртаггүй, цэвэр тунгалаг - Ариун улаан цусандаа шингээжээ. Д.Нацагдорж. Зохиолын түүвэр., ариун ус (цэнгэг ус), ариун гурил (шишийн гурил), ариун идээ (а. [хүндэтгэл] Эрхэм зоог; б. Бурхдын зоог), ариун мөрөн (а. Маш тунгалаг уст мөрөн; б. Ганга мөрөн), ариун охин (а. Нас бие гүйцсэн охин хэвээрээ байгаа бүсгүй; б. Журамт эмэгтэй), ариун ус (рашаан), ариун угаал (хиргүй тунгалаг, цэвэр болгох зан үйл), ариун ухияал [хөгжим] (эртний хөгжмийн эгшгийн цувааны тав дахь арга эгшгийн нэр), ариун хуруу (ядам хуруу, нанчид өргөдөг хуруу), ариун цэвэр байх (хир буртаггүй байх), ариун цэврийг сахих (цэвэр байдлыг эрхэмлэх), ариун цэврийн дэглэм (ард нийт эрүүл мэндээ хамгаалах, бусдын эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөлөхгүй, халдвар тараахгүй байхын тулд сахиж мөрдөх хэв заншил), ариун цэврийн хэвийн нөхцөл (хүний ажиллаж, амьдрах эрүүл аюулгүй орчин), ариун цэврийн хяналт (ариун цэврийн хэвийн нөхцөлийг хангуулахтай холбогдсон хууль тогтоомж, стандарт, дүрмийн биелэлтэд хяналт тавих үйл ажиллагаа), үйлдвэрийн ариун цэвэр (үйлдвэрийн газрыг цэвэр цэмцгэр байлгах), хувийн ариун цэвэр (хувь хүний цэвэрч нямбай байдал) - Хүн бүр ариун цэврийг сахиж чадвал эрүүл байх болно. “Үнэн” сонин., хиргүй ариун (хиргүй тунгалаг), ариун цэвэр [хоршоо] (хувь хүн болон олон нийтийн ахуйн соёлын түвшинг цэвэр цэмцгэр байлгах арга хэмжээ) - Тэнгэрийн сүмийг маш ариун цэвэр агуулбаас зохимуй. Ж.Боккаччо. Декамерон., цэвэр ариун [хоршоо] (а. Хир буртаггүй; б. Үнэнч, чигч), ариун тунгалаг [хоршоо] (а. Хиргүй, цэвэр; б. Гэгээлэг);
2. Худал хуурмаггүй, цэгц шударга, үнэнч:
ариун хөдөлмөр (шударга хөдөлмөр), ариун цагаан мөр (шударга сайн үйл) -
дэлгэрэнгүй...Ажил, зан хоёроороо, ариун цагаан залуу юм. Ч.Лхамсүрэн. Хүрэн морь., ариун явбал ашид тустай [зүйр цэцэн үг] (үнэнч шударгыг эрхэмлэн явахыг сургасан хэллэг);
3. Эрхэм дээд, нандин, нарийн:
ариун дурсгал (нандин дурсгал) -
дэлгэрэнгүй...Тэдгээр хүмүүсийн ариун дурсгал ард түмний зүрхэнд үүрд мөнх хадгалагдсаар байна. Д.Сүхбаатарын тухай дуртгалууд., ариун гэгээн (эрхэм нандин, гэгээлэг) - Хүн төрөлхтний ариун гэгээн оюун билигтнийг үл гээгдүүлнэ. В.Инжаннаши. Хөх судар., ариун үүрэг (хүлээн гүйцэтгэх эрхэм дээд үүрэг), ариун хөрс шороо (а. Эх нутаг, эх орон; б. Хагалж тариалаагүй газар), ариун онгон [түүх] (хаадын оршил), ариун орон [шашин] (Бурхдын орон), ариун тангараг (хамгийн эрхэм зүйлийн төлөө өргөсөн, зөрчиж үл болох эрхэм тангараг), ариун шүтээн (а. Бурхан сахиус; б. [шилжсэн] Хамгийн хайртай дотны хүн), ертөнцийн гурван ариун [аман зохиол] (ургаж байгаа арц нэг ариун, уугьж байгаа хүж нэг ариун, урсаж байгаа ус нэг ариун), ариун нандин [хоршоо] (эрхэм дээд), ариун заарт өвс [ургамал] (ой модны чөлөө, чийгтэй газар ургадаг, жижиг баг цэцэгтэй, олон наст өвс), ариун заарт цэцэг [ургамал] (цагаан буюу шар өнгийн малига цэцгэрхүү цомхон баг цэцэгтэй, дөрвөн хэлтэстэй, цэцгээр нь сайхан үнэрт саван хийдэг, уян иш салаатай бут мод);
4. Өгөөмөр, уудам, нинжин:
ариун сэтгэл (өгөөмөр нинжин сэтгэл).
- ариун ус - цэнгэг ус
- ариун гурил - шишийн гурил
- ариун угаал - хиргүй тунгалаг, цэвэр болгох зан үйл
- ариун ухияал - эртний хөгжмийн эгшгийн цувааны тав дахь арга эгшгийн нэр
- ариун хуруу - ядам хуруу, нанчид өргөдөг хуруу
- ариун цэвэр байх - хир буртаггүй байх
- ариун цэврийг сахих - цэвэр байдлыг эрхэмлэх
- үйлдвэрийн ариун цэвэр - үйлдвэрийн газрыг цэвэр цэмцгэр байлгах
- хувийн ариун цэвэр - хувь хүний цэвэрч нямбай байдал
- хиргүй ариун - хиргүй тунгалаг
... үргэлжлүүлэн харах ...- ариун цэвэр - хувь хүн болон олон нийтийн ахуйн соёлын төвшинг цэвэр цэмцгэр байлгах арга хэмжээ
- цэвэр ариун - а. Хир буртаггүй; б. Үнэнч, чигч
- ариун тунгалаг - а. Хиргүй, цэвэр б. Гэгээлэг
- ариун сэтгэл - ажил үйлийг дандаа зөв талаас нь боддог, хоргүй санаа бодол
- ариун хөдөлмөр - шударга хөдөлмөр
- ариун цагаан мөр - шударга сайн үйл
- ариун явбал ашид тустай - үнэнч шударгыг эрхэмлэн явахыг сургасан хэллэг
- ариун дурсгал - нандин дурсгал
- ариун гэгээн - эрхэм нандин
- ариун үүрэг - хүлээн гүйцэтгэх эрхэм дээд үүрэг
- ариун нандин - эрхэм дээд, гэгээлэг
- ариун заарт өвс - ой модны чөлөө, чийгтэй газар ургадаг, жижиг баг цэцэгтэй, олон наст өвс
- ариун заарт цэцэг - цагаан буюу шар өнгийн малига цэцгэрхүү цомхон баг цэцэгтэй, дөрвөн хэлтэстэй, цэцгээр нь сайхан үнэрт саван хийдэг, уян иш салаатай бут мод
- ариун идээ - а. Эрхэм зоог; б. Бурхдын зоог
- ариун мөрөн - а. Маш тунгалаг уст мөрөн; б. Ганга мөрөн
- ариун охин -
а. Нас бие гүйцсэн охин хэвээрээ байгаа бүсгүй; б. Журамт эмэгтэй
- ариун ус - рашаан
- ариун хөрс шороо - а. Эх нутаг, эх орон; б. Хагалж тариалаагүй газар
- ариун цэврийн дэглэм - ард нийт эрүүл мэндээ хамгаалах, бусдын эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөлөхгүй, халдвар тараахгүй байхын тулд сахиж мөрдөх хэв заншил
- ариун цэврийн хэвийн нөхцөл - хүний ажиллаж, амьдрах эрүүл аюулгүй орчин
- ариун цэврийн хяналт - ариун цэврийн хэвийн нөхцөлийг хангуулахтай холбогдсон хууль тогтоомж, стандарт, дүрмийн биелэлтэд хяналт тавих үйл ажиллагаа
- ариун онгон - хаадын оршил
- ариун орон - Бурхдын орон
- ариун тангараг - хамгийн эрхэм зүйлийн төлөө өргөсөн, зөрчиж үл болох эрхэм тангараг
- ариун шүтээн - а. Бурхан сахиус; б. [шилжсэн] Хамгийн хайртай дотны хүн
- ертөнцийн гурван ариун - ургаж байгаа арц нэг ариун, уугьж байгаа хүж нэг ариун, урсаж байгаа ус нэг ариун
