ОЙ
I
(ургамал)
Мод бүрхэн ургасан газар: аглаг ой (хүн явах нь ховор, мод ихтэй зэлүүд газар) - дэлгэрэнгүй...Аглаг ой юутай үзэсгэлэн сайхан, архан талд минь усан лимбэ жингэнэнэ. Д.Цэвэгмид. Зохиолын түүвэр., балар ой (битүү ой), бөглүү ой (алс хол, зэлүүд ой), харанхуй ой (өтгөн шигүү модтой, нарны тусгал муу газар), тачир ой (сийрэг модтой хэсэг газар), өтгөн шигүү ой (мод ихээр багшран ургасан газар), бургасан ой (бургас мод их хэмжээгээр ургасан хэсэг газар), улиасан ой (улиас мод их ургасан хэсэг газар), нарсан ой (нарс модтой газар) - Нарс модон ойн захад гарлаа. С.Эрдэнэ. Түүвэр зохиол., халхавч ой (үер, ган, салхи, шуурга, элс шороо зэрэг байгалийн элдэв гамшгаас сэргийлэхээр ургуулсан хэсэг мод), ойд төөрөх (модтой газар замаа олохгүй будилах), ойд зугаалах (мод их ургасан хэсэг газраар зугаалан явах), ойгоор тэнэх (модтой газраар хэрэн явах), ойгоос гарах (модтой газраас модгүй уул, талд гарах), ой сүйтгэх (а. Ойн модыг хайр гамгүй огтлон авах; б. Ой хорхой шавжид идэгдэн ургахгүй болох; в. Ой мод гал түймрийн аюулд нэрвэгдэх), ой хамгаалагч~ойн цагдаа~ойн сахиул (ой модыг харж хамгаалах үүрэг бүхий хүн) - Ялангyяа аавтайгаа хамт нэгдэлд мод хийн тэрэг хөтөлдөг болсон үеэс Ойн цагдаа болох хүсэл нь улам ч бадарчээ. Л.Дашням. Бурхантын цэцэг., ойн жим (ой дахь нарийн зам) - Oйн жимээр явж партизаны лагерьт хүрч иржээ. Г.Гoфман. Хар генерал., ойн эзэн (а. Ойг хариуцан эзэмшигч - Юутай ч бид хоёр өөрсдийгөө энэ өдрийн ойн эзэн хэмээн нэрлэсэн юм. C.Лочин. Газрын дуун; б. Ойн буг бурхад - Ойн эзний амгаланг мэдье гээд байн байн бөхөлзөхийг нь үзвэл сүрдсэн шинж элчийн харцанд илэрлээ. З.Баттулга. Уяхан Замбуутив., ойн зах (модтой газрын хаяа), ойн цоорхой~ойн чөлөө (ойн дунд сийрэг модтой хэсэгхэн газар), ойн зурвас (тариалангийн талбай, цэцэрлэг, барилга, байгууламжийг хамгаалах зорилгоор хэд хэдэн эгнээгээр цувуулан тарьсан мод), ойн нөөц (ой мод ба ой дахь үслэг ан амьтан, жигүүртэн шувууд, мөөг, жимс, эмийн ургамал зэргийн нөөц), ойн таримал (ойн захаар зориуд тарьсан ургамал), ойн түймэр (ой шугуйд гарсан гал түймэр), ойн цэцэрлэг (ургамал, мод элбэг болоод устай, цэцэг навч дэлгэрсэн газар), ойн хэрмэл (ойд тэнүүчлэн амьдардаг хүн) - Манай дээдэс, oйн хэрмэл, хадны анчин байсан тул урцнаас өөр юмгүй. Б.Ринчен. Сандo амбан., ойн аж ахуй (ой мод үржүүлэх, ашиглах газар), ой ашиглалт (ойн баялгийг иж бүрэн ашиглах явц), ой мод [хоршоо] (уул хөдөөд ургасан их мод), ой хөвч [хоршоо] (аглаг битүү ой тайга) - Ой хөвчийн агаар салхинд шингэсэн цэцэг жимсний үнэрийг мэддэг байжээ. С.Эрдэнэ. Хонгорзул., ой тайга [хоршоо] (өтгөн шигүү, аглаг ой мод), ой шугуй [хоршоо] (багширч өтгөн ургасан модорхог газар, өргөн уудам газарт үргэлжлэн ургасан модод) - Ар гэрийн ой шугуй сийрэг богинын дээр хүн бас асар явцуу хявцаг. В.Инжаннаши. Хөх судар., ойгоос чийг салдаггүй, уулнаас үүл салдаггүй [зүйр цэцэн үг] (хэрэг явдлын харилцан шүтэлцээ), олон хүн хүчтэй, ой мод нөмөртэй [зүйр цэцэн үг] (олон түмэн хэнд ч үл дийлдэх гэсэн санаа), ойн үхэр бөөрөлзгөнө [ургамал] (шаравтар навчтай, жимс үхэр бөөрөлзгөнөтэй адил).
- аглаг ой - хүн явах, зорчих нь ховор ой модтой газар
- балар ой - битүү ой
- бөглүү ой - алс хол, зэлүүд ой
- харанхуй ой - өтгөн шигүү модтой, нарны тусгал муу газар
- тачир ой - сийрэг модтой хэсэг газар
- өтгөн шигүү ой - мод ихээр багшран ургасан газар
- бургасан ой - бургас мод их хэмжээгээр ургасан хэсэг газар
- улиасан ой - улиас мод их ургасан хэсэг газар
- нарсан ой - нарс модтой газар
- халхавч ой - үер, ган, салхи, шуурга, элс шороо зэрэг байгалийн элдэв гамшгаас сэргийлэхээр ургуулсан хэсэг мод
... үргэлжлүүлэн харах ...- ойд төөрөх - модтой газар замаа олохгүй будилах
- ойд зугаалах - мод их ургасан хэсэг газраар зугаалан явах
- ойгоор тэнэх - модтой газраар хэрэн явах
- ойгоос гарах - модтой газраас модгүй уул, талд гарах
- ой сүйтгэх - а. Ойн модыг хайр гамгүй огтлон авах; б. Ой хорхой шавжид идэгдэн ургахгүй болох; в. Ой мод гал түймрийн аюулд нэрвэгдэх
- ой хамгаалагч~ ойн цагдаа~ ойн сахиул - ой модыг харж хамгаалах үүрэг бүхий хүн
- ойн жим - ой дахь нарийн зам
- ойн эзэн - а. Ойг хариуцан эзэмшигч -Юутай ч бид хоёр өөрсдийгөө энэ өдрийн ойн эзэн хэмээн нэрлэсэн юм. .Лочин. Газрын дуун; б. Ойн буг бурхад Ойн эзний амгаланг мэдье гээд байн байн бөхөлзөхийг нь үзвэл сүрдсэн шинж элчийн харцанд илэрлээ. З.Баттулга. Уяхан Замбуутив
- ойн цоорхой~ойн чөлөө - ойн дунд сийрэг модтой хэсэгхэн газар
- ойн зурвас - тариалангийн талбай, цэцэрлэг, барилга, байгууламжийг хамгаалах зорилгоор хэд хэдэн эгнээгээр цувуулан тарьсан мод
- ойн зах - модтой газрын хаяа
- ойн нөөц - ой мод ба ой дахь үслэг ан амьтан, жигүүртэн шувууд, мөөг, жимс, эмийн ургамал зэргийн нөөц
- ойн таримал - ойн захаар зориуд тарьсан ургамал
- ойн түймэр - ой шугуйд гарсан гал түймэр
- ойн цэцэрлэг - ургамал, мод элбэг болоод устай, цэцэг навч дэлгэрсэн газар
- ойн хэрмэл - ойд тэнүүчлэн амьдардаг хүн
- ойн аж ахуй - ой мод үржүүлэх, ашиглах газар
- ой ашиглалт - ойн баялгийг иж бүрэн ашиглах явц
- ой мод - уул хөдөөд ургасан их мод
- ой хөвч - аглаг битүү ой тайга
- ой тайга - өтгөн шигүү, аглаг ой мод
- ой шугуй - багширч өтгөн ургасан модорхог газар, өргөн уудам газарт үргэлжлэн ургасан модод
- ойгоос чийг салдаггүй, уулнаас үүл салдаггүй - хэрэг явдлын харилцан шүтэлцээ
- олон хүн хүчтэй, ой мод нөмөртэй - олон түмэн хэнд ч үл дийлдэх гэсэн санаа
- ойн үхэр бөөрөлзгөнө - шаравтар навчтай, жимс үхэр бөөрөлзгөнөтэй адил
Ижил үг
