1. Бүдүүн гэдгийн эсрэг утга, юмны өргөн, бүдүүний хэмжээ бага: нарийн бүс (өргөн биш дэлгэрэнгүй...бүс), нарийн төмөр зам (төмөр замын хоорондох зай ердийнөөс бага уйтан) - Нарийн замаар явсаар байлаа. С.Эрдэнэ. Холбоо гурван тууж., нарийн бэлхүүс (гуалиг бэлхүүс), нарийн гоймон (бүдүүн биш гоймон), нарийн гэдэс (ходоодны нугалуурын төгсгөлөөс бүдүүн гэдэсний эхлэл болсон мухар гэдэс хүртэлх гэдэсний хэсэг), нарийн зүү (бүдүүн биш зүү), нарийн утас (бүдүүн биш утас), нарийн ноос (дан ноолуураас бүрдсэн ноос), нарийн тоос (өлөн тоос), нарийн хир (өлөн хир) - Нарийн хир суусан өргөн хоргой эмжээртэй хүрэн чисчүү дээл өмсөж… ирэв. П.Хорлоо. Багш., нарийн гуранз (төрөл бүрийн зорох багажийг гүйчээж ирлэдэг нарийн ширхэгтэй билүү), нарийн шүрэг (ногоо хяргах зэвсэг), нарийн бүрэн (адууны дээд болон голын хоёр шүдний цөгц арилаад захын дөрөв дэх шүдний цөгц элэгдэж нарийссан нь), бүдүүн нарийн [хоршоо] (а. Аливаа зүйлийн өргөн болоод өргөн бус хэмжээ; б. [шилжсэн] Элдэв арга чарга) - Бет улсыг дайлан арилгах хатуу зөөлөн, нарийн бүдүүн аргыг зөвдөн тогтоож айлтгасан хойно жич бэлгийг хүлээн авсугай. В.Инжаннаши. Хөх судар;
2. Дуу чимээний өнгө шингэн болоод чанга -
Та харин цааш бүү яриарай хэмээн урт бөгөөд нарийнаар аялав. М.Дэмчигжав. Мэдээ хүргэгч Дампил., нарийн бүрээ [хөгжим] (гуулин үлээвэр хөгжмийн зэмсэг);
3. [шилжсэн] Юмны хийц ур сайтай болоод хийхэд эв дүй, ур их шаардах зүйл -
дэлгэрэнгүй...Мөргөцгийн доторх бэхэлгээг хөрөөний солбиулсан шүд шиг наана цаана дуртай газраа хэдэн мод босгочихож болдоггүй нарийн ажээ. С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө., нарийн зураг (ихэд нямбайлан зурсан сайхан зураг), нарийн сийлбэр (ур шаардсан сайхан сийлбэр), нарийн хийц (уран бөгөөд хийц сайтай), ур нарийн (ур хийц сайтай) - Лувсан гуайн гараас гарсан ур нарийн, хийц бат тэрэг Хустын ой, Хужиртын хөндийгөөр олон оны турш дөрвөн зүг, найман зовхист мөрөө гаргасаар л ажээ. Д.Цэдэв. Айргийн амт;
4. Гоёмсог, нандин, тансаг:
нарийн бараа (ховор хомс эд бараа),
нарийн боов (чихэр, тос болон бусад зүйлийг
дэлгэрэнгүй...хольж хийсэн амттай гурилан идээ), нарийн гурил (чанар сайтай цагаан гурил), нарийн хоол (олон зүйлийн хачир хольцоор амталж хийсэн сайхан хоол), нарийн чулуу (өнгөлж гилгэр болгож болох чулуу), нарийн нандин [хоршоо] (хамгийн дээд, эрхэм, тансаг), нарийн ширийн [хоршоо] (ховор чухаг);
5. Хэцүү, болгоомжтой, хянамгай -
Пунцагийн зальхай арга тун нарийнаа. З.Баттулга. Уяхан Замбуутив., дэлгэрэнгүй...нарийн арга (юм хийх арга ухаан), нарийн мэдлэг (гүн гүнзгий мэдлэг), нарийн ухаан (хэрсүү ухаан) - Холхи цайдам хөдөө нутгийнхан холын хараатай, нарийн ухаантай. Р.Чойном. Хүн., нарийн хэрэг (а. Нууц, хэцүү хэрэг; б. Нягталбал зохих хэрэг), нарийн судлах (нягтлан гүнзгийрүүлэн судлах), нарийн ухаарах (сайтар ойлгох), нарийн шалгах (нягтлан шалгах) - Элэглэсэн хүн бүр муу юу? гэдгийг нарийн шалгах хэрэгтэй болох нь байна. П.Хорлоо. Багш., нарийн бичгийн дарга (даргын туслах), нарийн хувь (цагийн хэм, секунд), нарийн нягт [хоршоо] (аливаа ажилд нямбай, хянамгай хандах нь) - Бодлого ухаан нь нарийн нягт. В.Инжаннаши. Хөх судар., нарийн нямбай [хоршоо] (болгоомжтой, хянамгай) - Их нарийн нямбай болоод эхнэр авдаггүй гэж ярилцана. С.Удвал. Та бид уулзана., нарийн тодорхой [хоршоо] (аливаа зүйлийн ойлгомжтой болоод ил тод байдал), нарийн хянамгай [хоршоо] (нямбай, хашир болгоомжтой) - Тайш Хүвэ ван му хува ли мэргэн баатар хатан чийрэг, нарийн хянамгай олноос хэтийдсэн эрдэм ухаан ухамгай хэмээн гарган бичжээ. В.Инжаннаши. Хөх судар; нарийн чанд [хоршоо] (аливаа зүйлийг хийж гүйцэтгэхдээ хянамгай, дүрэм журмыг баримтлах нь), нар, сар, цэцгийг намрын сар эвдэнэ, нарийн билиг ухааныг найдангуй мунхаг эвдэнэ [зүйр цэцэн үг] (оюун ухаанаараа өөрөө сэдэж хийсэн зүйлийг атаархуу нэг нь устгана гэсэн санаа);
6. [яриа] Харамч, өглөгч биш:
нарийн хүн (харамч хүн),
нарийндаа хатах (ихэд харамлах) -
дэлгэрэнгүй...Хэдэн морь малиндах гэсэн чинь нарийндаа хатаж сууна. С.Эрдэнэ. Намрын сүүлчийн бороо., нарийн агар [ургамал] (заарт модны язгуур, дулаан уур амьсгалтай газрын ууланд ургах мод), нарийн гол өвс [ургамал] (усны хөвөө, нойтон хужиртай, цөөрмийн хөвөөгөөр ургадаг, олон наст өвс), нарийн зэгс [ургамал] (иш нь шулуун өндөр, олон наст өвс; цэцгийн үндсээр нь эм хийнэ), нарийн хоншоор [ургамал] (хээр тал, усны хөвөөгөөр ургадаг, олон наст өвс), нарийн цэцэг [ургамал] (нуга, голын хөвөөгөөр ургадаг өвс), үслэг нарийн цэцэг [ургамал] (хээр, тал газар ургадаг, олон наст өвс).
- нарийн бүс - өргөн биш бүс
- нарийн төмөр зам - төмөр замын хоорондох зай ердийнөөс бага уйтан
- нарийн бэлхүүс - гуалиг бэлхүүс
- нарийн гоймон - бүдүүн биш гоймон
- нарийн гэдэс - ходоодны нугалуурын төгсгөлөөс бүдүүн гэдэсний эхлэл болсон мухар гэдэс хүртэлх гэдэсний хэсэг
- нарийн зүү - бүдүүн биш зүү
- нарийн утас - бүдүүн биш утас
- нарийн ноос - дан ноолуураас бүрдсэн ноос
- нарийн тоос - өлөн тоос
- нарийн хир - өлөн хир
... үргэлжлүүлэн харах ...- нарийн гуранз - төрөл бүрийн зорох багажийг гүйчээж ирлэдэг нарийн ширхэгтэй билүү
- нарийн шүрэг - ногоо хяргах зэвсэг
- нарийн бүрэн - адууны дээд болон голын хоёр шүдний цөгц арилаад захын дөрөв дэх шүдний цөгц элэгдэж нарийссан нь
- бүдүүн нарийн - а. Аливаа зүйлийн өргөн болоод өргөн бус хэмжээ б. [шилжсэн] Элдэв арга чарга
- нарийн бүрээ - гуулин үлээвэр хөгжмийн зэмсэг
- нарийн зураг - ихэд нямбайлан зурсан сайхан зураг
- нарийн сийлбэр - ур шаардсан сайхан сийлбэр
- нарийн хийц - уран бөгөөд хийц сайтай
- ур нарийн - ур хийц сайтай
- нарийн бараа - ховор хомс эд бараа
- нарийн боов - чихэр, тос болон бусад зүйлийг хольж хийсэн амттай гурилан идээ
- нарийн гурил - чанар сайтай цагаан гурил
- нарийн хоол - олон зүйлийн хачир хольцоор амталж хийсэн сайхан хоол
- нарийн чулуу - өнгөлж гилгэр болгож болох чулуу
- нарийн нандин - хамгийн дээд, эрхэм, тансаг
- нарийн ширийн - ховор чухаг
- нарийн арга - юм хийх арга ухаан
- нарийн мэдлэг - гүн гүнзгий мэдлэг
- нарийн ухаан - хэрсүү ухаан
- нарийн хэрэг - а. Нууц, хэцүү хэрэг б. Нягталбал зохих хэрэг
- нарийн судлах - нягтлан гүнзгийрүүлэн судлах
- нарийн ухаарах - сайтар ойлгох
- нарийн шалгах - нягтлан шалгах
- нарийн бичгийн дарга - даргын туслах
- нарийн хувь - цагийн хэм, секунд
- нарийн нягт - аливаа ажилд нямбай, хянамгай хандах нь
- нарийн нямбай - болгоомжтой, хянамгай
- нарийн тодорхой - аливаа зүйлийн ойлгомжтой болоод ил тод байдал
- нарийн хянамгай - нямбай, хашир болгоомжтой
- нарийн чанд - аливаа зүйлийг хийж гүйцэтгэхдээ хянамгай, дүрэм журмыг баримтлах нь
- нар сар цэцгийг намрын сар эвдэнэ, нарийн билиг ухааныг найдангуй мунхаг эвдэнэ - оюун ухаанаараа өөрөө сэдэж хийсэн зүйлийг атаархуу нэг нь устгана гэсэн санаа
- нарийн хүн - харамч хүн
- нарийндаа хатах - ихэд харамлах
- нарийн агар - заарт модны язгуур, дулаан уур амьсгалтай газрын ууланд ургах мод
- нарийн гол өвс - усны хөвөө, нойтон хужиртай, цөөрмийн хөвөөгөөр ургадаг, олон наст өвс
- нарийн зэгс - иш нь шулуун өндөр, олон наст өвс цэцгийн үндсээр нь эм хийнэ
- нарийн хоншоор - хээр тал, усны хөвөөгөөр ургадаг, олон наст өвс
- нарийн цэцэг - нуга, голын хөвөөгөөр ургадаг өвс
- үслэг нарийн цэцэг - хээр, тал газар ургадаг, олон наст өвс
Ижил үг
