1. Ургамлын агаар, тэжээлийн эрхтэн, голдуу ногоон өнгөтэй, хавтгай хэлбэртэй - дэлгэрэнгүй...Ишний доод хэсгийн навч том, дээшлэх тусам жижгирдэг. Ш.Дариймаа. Монгол орны зонхилох ургамлын лавлагаа., модны навч (модны мөчирт ургасан хавтгай, зуувандуу хэлбэртэй, олон судалтай, ихэвчлэн ногоон өнгөтэй эрхтэн), навчаа гөвөх (модод навч нахиагаа унагах) - Зулзаган улиас навчаа гүвэхийг хэн ч эс үзлээ. С.Эрдэнэ. Малын хөлийн тоос., навч ногоо дэлгэрэх (ургамал, мод урган төлжих), навч зулгарах (ургамал, модны навч нахиа нь хийсэн унах), навч сэрчигнүүлэх (салхины аясаар ургамлын эд эрхтэн нь хийсэх), навчны ялтас (навчны мах болон судал бүхий ногоон өнгөтэй нимгэн хавтгай биет), навчин тамга (навчны дүрс бүхий тамга) - Навчин тамгатай хээрийгээ наймаалж битгий зараарай. ААЗ., навчин хээ (навчны зурагтай хээ), навч намаа [хоршоо] (ургамлын агаар солилцох эрхтэн болон нарийн салаа мөчир), навч нахиа [хоршоо] (ургамлын навчлан ургаж буй жижиг хэлтэс) - Шургашгүй навч нахиа идээлнэ. В.Инжаннаши. Хөх судар; навч найлзуур [хоршоо] (ургамлын агаар солилцох эрхтэн болон үзүүрийн зөөлөн хэсэг), навч цэцэг [хоршоо] (ургамлын агаар, тэжээл солилцох эрхтэн болон цэцэгт ургамлын бэлгээр үржих эрхтэн) - Наран саран эргэн тойроод, навч цэцэг найган ганхаад... Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол., нартай газар гэрээ барь, навчтай газар малаа бэлчээ [зүйр цэцэн үг] (тохилог газар амьдрах гэсэн санаа), навч шарлавал намаршина, наадам хэтэрвэл хэрэлдэнэ [зүйр цэцэн үг] (а. Намар цаг болоход ургамал, модод шарлан гандах; б. Найр наадам ихэдвэл үймээн гарах гэсэн санаа);
2. Чихний ёгт нэр:
навчинд бараалхах (чихдэх, чих няслах) -
дэлгэрэнгүй...Өөрийнхөө хийсэн хоолыг өөрөө зоогло. Эс тэгвэл навчинд чинь бараалхана шүү гэж Бат хэлэв. З.Сандагаа. Эр бор харцага;
3. [шилжсэн] Нимгэн хавтгай зүйл:
навчин алт (нимгэлэн давтсан алт),
навчин төмөр (нимгэн төмөр),
дэлгэрэнгүй...навчин боорцог (а. Навчинд жигнэж болгосон нэг зүйл идээ; б. Гурил амттаны зүйлийг үе үеэр давхарлан тавьж хийсэн нэгэн зүйл нарийн боов), навчин тамхи (нүдэж нунтаглаагүй тамхи) - Навчин тамхины өмхий утаа дүүрсэн давчуу өрөөний нэг буланд муу сэжиг төрүүлмээр… байлаа. С.Эрдэнэ. Оготнын нүхэн дэх сувд., навч өртөө [хуучирсан] (Улиастайн жанжин, Ховд, Их хүрээний сайд, Хиагт аймгийн жасаад, олон хошуу, шавийн тамгын газрын хооронд элч бичиг нэвтрүүлэхийн тулд манж нарын байгуулсан орон нутгийн өртөө), намрын мөс навч шиг нимгэн ч даана, хаврын мөс хана шиг зузаан ч даахгүй [зүйр цэцэн үг] (аливаа зүйл орчин, цаг улирлын байдлаас шалтгаалах гэсэн санаа).
- модны навч - модны мөчирт ургасан хавтгай, зуувандуу хэлбэртэй, олон судалтай, ихэвчлэн ногоон өнгөтэй эрхтэн
- навчаа гөвөх - модод навч нахиагаа унагах
- навч ногоо дэлгэрэх - ургамал, мод урган төлжих
- навч зулгарах - ургамал, модны навч нахиа нь хийсэн унах
- навч сэрчигнүүлэх - салхины аясаар ургамлын эд эрхтэн нь хийсэх
- навчны ялтас - навчны мах болон судал бүхий ногоон өнгөтэй нимгэн хавтгай биет
- навчин тамга - навчны дүрс бүхий тамга
- навчин хээ - навчны зурагтай хээ
- навч намаа - ургамлын агаар солилцох эрхтэн болон нарийн салаа мөчир
- навч нахиа - ургамлын навчлан ургаж буй жижиг хэлтэс
... үргэлжлүүлэн харах ...- навч найлзуур - ургамлын агаар солилцох эрхтэн болон үзүүрийн зөөлөн хэсэг
- навч цэцэг - ургамлын агаар, тэжээл солилцох эрхтэн болон цэцэгт ургамлын бэлгээр үржих эрхтэн
- нартай газар гэрээ барь навчтай газар малаа бэлчээ - тохилог газар амьдрах гэсэн санаа
- навч шарлавал намаршина наадам хэтэрвэл хэрэлдэнэ - а. Намар цаг болоход ургамал, модод шарлан гандах; б. Найр наадам ихэдвэл үймээн гарах гэсэн санаа
- навчинд бараалхах - чихдэх, чих няслах
- навчин алт - нимгэлэн давтсан алт
- навчин төмөр - нимгэн төмөр
- навчин боорцог - а. Навчинд жигнэж болгосон нэг зүйл идээ б. Гурил амттаны зүйлийг үе үеэр давхарлан тавьж хийсэн нэгэн зүйл нарийн боов
- навчин тамхи - нүдэж нунтаглаагүй тамхи
- навч өртөө - Улиастайн жанжин, Ховд, Их хүрээний сайд, Хиагт аймгийн жасаад, олон хошуу, шавийн тамгын газрын хооронд элч бичиг нэвтрүүлэхийн тулд манж нарын байгуулсан орон нутгийн өртөө
- намрын мөс навч шиг нимгэн ч даана, хаврын мөс хана шиг зузаан ч даахгүй - аливаа зүйл орчин, цаг улирлын байдлаас шалтгаалах гэсэн санаа
