Орчлонгийн аливаа чиг; сарны зурхайн ёсны арван дөрвөн зүг, гурван зуун жаран зүг гэх мэтээр хуваах ёс бас бий: дэлгэрэнгүй...арван зүг (хойд, урд, баруун, зүүн зүг, түүний завсрын дөрвөн зовхис, дээш доош), дорно зүг (нар мандах чиг) - Тэд арав хоноод дорно зүг рүү явжээ. “Цог” сэтгүүл., дөрвөн зүг (зүүн, баруун, хойд, урд дөрвөн чиг), зүг зүг (зүг бүгд, зүг бүрт) - Гэнэт бас хашхиралдах дуу нэмэгдэж, хаасан цэрэг зүг зүгт бутралдан, Боорч доорх цэргээ авч Солонгоог дагуулан хашхирсаар алан орж ирэв. В.Инжаннаши. Хөх судар., зүг гаргах (а. Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө хүн бүхэн өлзийтэй сайн зүгтээ чиглэн мөр гаргах зан үйлийг гүйцэтгэх; б. Аян замд гарахын өмнө өлзий дэмбэрэл, сайн сайхныг бодож сайн зүг рүү чиг гаргах зан үйлийг гүйцэтгэх; в. Зүг чигийг баримжаалан тодорхойлох), зүг зүглэх [хуучирсан] (цагаан сарын шинийн нэгний өглөө хүн өлзийтэй сайн зүгтээ чиглэх зан үйл; мөр гаргах), зүг орох (а. Эмхэрч цэгцрэх, журамтай болох; б. Ажлын дөртэй болох; в. Томоотой болох, ухаан суух; г. Морь малын амаа мэддэг болох), зүгийн муу зүүн хойно (бөө мөргөл, шашны муу бэлгэдэл таарсан зүг) - Зүгийн муу зүүн хойно гэсэн үг байдгийг бүү март. Монгол ардын үлгэрүүд., зүгээ алдах (а. Төөрөх; б. [шилжсэн] Дүрсгүйтэх, сахилгагүйтэх, ёс алдах; в. Замаа алдах), насан зүг болох (а. Ихэд өтөлж хөгшрөх - Эмгэний богинохон хяргасан буурал үс мөнгөн ширхэг мэт гялалзаж, насан зүг болсон хойноо санамсаргүй сайхан жаргалаа үзэж, энх сайхнаар өтөлж байгаа нь энэ дээ. Б.Ринчен. Үүрийн туяа; б. Үхэх, нас нөгчих - Цэрэндэмчиг насан зүг болж… Д.Гармаа. Цагаан булаг), зүг зөв [хоршоо] (хэтийн зорилго, төлөвлөгөө, бодлого) - Цэцэг загасаар дураа сэргээн сул амар бичгийн сайд бөгөөд онц Бет улсын зүг зөвийг нь хэлж... В.Инжаннаши. Хөх судар., зүг чиг [хоршоо] (ерөнхий болон тодорхой чиг чиглэл), зүг чиггүй [хоршоо] (а. Эмх замбараагүй: зүг чиггүй ярих (эх адаггүй юм ярих), зүг чиггүй зугтаах (сарнин зугтаах); б. [шилжсэн] Маш, их, олон: зүг чиггүй их мал сүрэг (тоолохын аргагүй их мал сүрэг)), учир зүг [хоршоо] (хэрэг явдлын шалтгаан, нөхцөл байдал).
- арван зүг - хойд, урд, баруун, зүүн зүг, түүний завсрын дөрвөн зовхис, дээш доош
- дорно зүг - нар мандах чиг
- дөрвөн зүг - зүүн, баруун, хойд, урд дөрвөн чиг
- зүг зүг - зүг бүгд, зүг бүрт
- зүг гаргах - а. Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө хүн бүхэн өлзийтэй сайн зүгтээ чиглэн мөр гаргах зан үйлийг гүйцэтгэх; б. Аян замд гарахын өмнө өлзий дэмбэрэл, сайн сайхныг бодож сайн зүг рүү чиг гаргах зан үйлийг гүйцэтгэх; в. Зүг чигийг баримжаалан тодорхойлох
- зүг зүглэх - цагаан сарын шинийн нэгний өглөө хүн өлзийтэй сайн зүгтээ чиглэх зан үйл мөр гаргах
- зүг орох - а. Эмхэрч цэгцрэх, журамтай болох; б. Ажлын дөртэй болох; в. Томоотой болох, ухаан суух; г. Морь малын амаа мэддэг болох
- зүгийн муу зүүн хойно - бөө мөргөл, шашны муу бэлгэдэл таарсан зүг
- зүгээ алдах - а. Төөрөх; б. [шилжсэн] Дүрсгүйтэх, сахилгагүйтэх, ёс алдах; в. Замаа алдах
- насан зүг болох - а. Ихэд өтөлж хөгшрөх - Эмгэний богинохон хяргасан буурал үс мөнгөн ширхэг мэт гялалзаж, насан зүг болсон хойноо санамсаргүй сайхан жаргалаа үзэж, энх сайхнаар өтөлж байгаа нь энэ дээ. Б.Ринчен. Үүрийн туяа; б. Үхэх, нас нөгчих Цэрэндэмчиг насан зүг болж Д.Гармаа. Цагаан булаг
... үргэлжлүүлэн харах ...
Ижил үг
