Дэлхийн бөмбөрцөг нарыг бүтэн нэг тойрох хугацаа; бүтэн арван хоёр сар; гурван зуун жаран таван хоног: дэлгэрэнгүй...жил алгасах (нэг болон хэд хэдэн жил өнжих), жил болгон (жилийн жилд, жил бүр), жил болох (а. Бүтэн жилийн хугацаа өнгөрөх; б. Маш удах), жил бүр (жил тутам), жил бүхэн (жил бүр, жил болгон), жил гарах (шинэ жил эхлэх), жил гаруй (нэг жил гаран), жил дамнах (нэг жилээс хэтэрсэн), жил дуусан (жилийн турш), жил жил (жил бүр), жил жиргүүлэх (насны баяр тэмдэглэж жил оруулахын хүндэтгэл), жил орох (арван хоёр жилийн дотроос тэр хүний төрсөн жил нь арван гурав дахь жил дээр дахин тохиолдох), жил өнжих (нэг жил алгасах), жил тойрох (бүтэн жил, арван хоёр сар дуусах хүртэлх хугацаа), жил тутам (жил болгон), жил хуучрах (жил эхэлсэн цагаас холдож дараах жил ирэх хугацаа ойр болох), жил шахам (бараг нэг жил), жил эргэм (жил шахам, жил орчим); жилдээ (нэг жилд); арван хоёр жил (сарны зурхайн ёсны жил сар, өдөр, цагийг ээлжлэн эзлэх хулгана, үхэр, бар, туулай, луу, могой, морь, хонь, бич, тахиа, нохой, гахай зэрэг арван хоёр амьтан); жилийн алба [хуучирсан] (манжийн хаанд цагаан тэмээ нэг, саарал морь наймыг барих, есөн цагаан), жилийн жил (жил жил, жил бүр, жил дараалан), жилийн зарлага (жилийн турш зарсан хөрөнгө), жилийн орлого (тухайн жилд оруулсан ашиг, олсон олз), жилийн өнгө (а. Жилийн турш малын онд орсон, хүч тэвээрэг авсан, тариа ногоо дэлгэрсэн байдал; б. Нэг жилийн цаг улирал, уур амьсгалын байдал; в. Цагаан сарыг өнгөрөөх, бэлгэ учрал бодох; г. Жилийн ойд хараахан хүргэхгүйгээр тоолох хугацаа; гурван жилийн дотор дөрвөн жилийн өнгө үзэх (ихийг үзэж харах гэсэн санаа), жилийн төлөвлөгөө (нэг жилийн дотор гүйцэтгэх ажил үүргийн хуваарь); таван жилийн төлөвлөгөө (таван жилийн хугацаанд хийх ажил), жилийн төсөв (байгууллага, аж ахуй нэгжийн нэг жилд хэрэглэх орлого, зарлагын төлөвлөгөө), зуун жилийн ой (түүхэн үйл явдал, тэмдэглэлт өдрөөс хойш хорь, гуч, дөч, тавь, жар... зуу дахь жил), жилээс жил (жил ирэх тутам); бүтэн жил (нэгээс арван хоёр сар дуусах хүртэлх хугацаа, нэг жил), зарим жил (хааяа тохиолдох жил; гол үйл явдал болсон жилүүдийг түүж тоймлосон нь) - Зарим жил цас орохгүй, хараар хүйтэрч гол мөрөн, худаг ус хөлдсөнөөс болж хар хөлдүү буюу хар зуд болдог. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., зөөлөн жил (хулгана, үхэр, туулай, могой, хонь, мич, тахиа), ивээл жил (ээлтэй жил таарах), ирэх жил (дараагийн жил) - Багш ирэх жил сургуулиа төгсөнө. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., ойрын жил (а. Сүүлийн хэдэн жил; б. Үүнээс өмнөх хэдэн жил; в. Дараагийн хэдэн жил), ноднин жил (өнгөрсөн жил) - Ноднин жил тэр сургуулийн байшин нь чөтгөртэй болчихлоо гэж янз бүрийн цуу үг гарсан юм. П.Хорлоо. Багш., өдий төдий жил (олон жил), өндөр жил (нарны зурхайн ёсны гурван зуун жаран зургаан хоногтой жил) - Оны сүүлчийн хоёр орны тоог дөрөвт хуваахад үлдэгдэлгүй гарвал, тэр жилийг өндөр жил гэнэ. Б.Базылхан. Монгол хэл., түмэн түмэн жил (хэдэн арван мянган жил), уржнан жил (өнгөрсөн жилийн өмнөх жил), харш жил (зурхайн ёсоор хүний төрсөн жил хоорондоо таарамжгүй байх тохиол), хатуу жил (а. Хүнд бэрх хүйтэн өвөл; б. Бар, луу, морь, нохой, гахай жил), хойтон жил (ирэх жил), хулгана жил (сарны зурхайн ёсны хулгана эзэлсэн жил), хэдэн жил (цөөн жил) - Хэдэн жил амьд мэнд явсан болоосой. С.Эрдэнэ. Хонгор зул., шинэ жил (а. Он солигдох баяр; б. Жилийн эхний өдөр), эсэргэн жил (ирэх он, дараагийн гарах жил), он жил ~ жил он [хоршоо] (а. Бүтэн арван хоёр сар буюу дэлхий нарыг бүтэн нэг тойрох хугацаа; б. [шилжсэн] Цаг хугацааны үргэлжлэл, урт удаан цаг хугацаа), сар жил ~ жил сар [хоршоо] (олон сар) - Жил сарын өнгөрөх нь харвасан зэв мэт түргэн. В.Инжаннаши. Хөх судар.
- жил алгасах - нэг болон хэд хэдэн жил өнжих
- жил болгон - жилийн жилд, жил бүр
- жил болох - а. Бүтэн жилийн хугацаа өнгөрөх; б. Маш удах
- жил бүр - жил тутам
- жил бүхэн - жил бүр, жил болгон
- жил гарах - шинэ жил эхлэх
- жил гаруй - нэг жил гаран
- жил дамнах - нэг жилээс хэтэрсэн
- жил дуусан - жилийн турш
- жил жил - жил бүр
... үргэлжлүүлэн харах ...- жил жиргүүлэх - насны баяр тэмдэглэж жил оруулахын хүндэтгэл
- жил орох - арван хоёр жилийн дотроос тэр хүний төрсөн жил нь арван гурав дахь жил дээр дахин тохиолдох
- жил өнжих - нэг жил алгасах
- жил тойрох - бүтэн жил, арван хоёр сар дуусах хүртэлх хугацаа
- жил тутам - жил болгон
- жил хуучрах - жил эхэлсэн цагаас холдож дараах жил ирэх хугацаа ойр болох
- жил шахам - бараг нэг жил
- жил эргэм - жил шахам, жил орчим
- жилдээ - нэг жилд
- арван хоёр жил - сарны зурхайн ёсны жил сар, өдөр, цагийг ээлжлэн эзлэх хулгана, үхэр, бар, туулай, луу, могой, морь, хонь, бич, тахиа, нохой, гахай зэрэг арван хоёр амьтан
- жилийн алба - манжийн хаанд цагаан тэмээ нэг, саарал морь наймыг барих, есөн цагаан
- жилийн жил - жил жил, жил бүр, жил дараалан
- жилийн зарлага - жилийн турш зарсан хөрөнгө
- жилийн орлого - тухайн жилд оруулсан ашиг, олсон олз
- жилийн өнгө - а. Жилийн турш малын онд орсон, хүч тэвээрэг авсан, тариа ногоо дэлгэрсэн байдал; б. Нэг жилийн цаг улирал, уур амьсгалын байдал; в. Цагаан сарыг өнгөрөөх, бэлгэ учрал бодох; г. Жилийн ойд хараахан хүргэхгүйгээр тоолох хугацаа гурван жилийн дотор дөрвөн жилийн өнгө үзэх ихийг үзэж харах гэсэн санаа
- жилийн төлөвлөгөө - нэг жилийн дотор гүйцэтгэх ажил үүргийн хуваарь
- таван жилийн төлөвлөгөө - таван жилийн хугацаанд хийх ажил
- жилийн төсөв - байгууллага, аж ахуй нэгжийн нэг жилд хэрэглэх орлого, зарлагын төлөвлөгөө
- зуун жилийн ой - түүхэн үйл явдал, тэмдэглэлт өдрөөс хойш хорь, гуч, дөч, тавь, жар... зуу дахь жил
- жилээс жил - жил ирэх тутам
- бүтэн жил - нэгээс арван хоёр сар дуусах хүртэлх хугацаа, нэг жил
- зарим жил - хааяа тохиолдох жил гол үйл явдал болсон жилүүдийг түүж тоймлосон нь
- зөөлөн жил - хулгана, үхэр, туулай, могой, хонь, мич, тахиа
- ивээл жил - ээлтэй жил таарах
- ирэх жил - дараагийн жил
- ойрын жил - а. Сүүлийн хэдэн жил; б. Үүнээс өмнөх хэдэн жил; в. Дараагийн хэдэн жил
- ноднин жил - өнгөрсөн жил
- өдий төдий жил - олон жил
- өндөр жил - нарны зурхайн ёсны гурван зуун жаран зургаан хоногтой жил
- түмэн түмэн жил - хэдэн арван мянган жил
- уржнан жил - өнгөрсөн жилийн өмнөх жил
- харш жил - зурхайн ёсоор хүний төрсөн жил хоорондоо таарамжгүй байх тохиол
- хатуу жил - а. Хүнд бэрх хүйтэн өвөл; б. Бар, луу, морь, нохой, гахай жил
- хойтон жил - ирэх жил
- хулгана жил - сарны зурхайн ёсны хулгана эзэлсэн жил
- хэдэн жил - цөөн жил
- шинэ жил - а. Он солигдох баяр; б. Жилийн эхний өдөр
- эсэргэн жил - ирэх он, дараагийн гарах жил
- он жил ~ жил он - а. Бүтэн арван хоёр сар буюу дэлхий нарыг бүтэн нэг тойрох хугацаа; б. [шилжсэн] Цаг хугацааны үргэлжлэл, урт удаан цаг хугацаа
- сар жил ~ жил сар - олон сар
Ижил үг
