ДУЛААН  

1. Бодисын хөдөлгөөний тусгай хэлбэр болох бодисын өчүүхэн хэсгүүдийн хөдөлгөөнөөр бий болох илч: дэлгэрэнгүй...дулаан шилжилт (ажил зарцуулахгүйгээр нэг бие нөгөөдөө дотоод энергиэ шилжүүлэх), дулаан шингээлт (нэг грамм бодисын температурыг нэг градус цельсээр нэмэгдүүлэхэд зарцуулах дулаан), дулааны илч (ялгарах дулаан), дулаан солилцоо (биеийн дотоод энергийг механик ажил хийлгүй өөрчлөх явдал), дулааны цахилгаан станц (нүүрсний илчийг ашиглах цахилгаан станц);

---

2. Үл дааруулах, илч сайтай: дулаан байшин (дулаан илчээ алдахгүй, сайтар янзалсан байшин), дулаан дээл (илч сайтай дэлгэрэнгүй...дээл) - Чонын арьсан дах, дэгтий, дулаан дээл хувцас түүнд хань болж байлаа. Л. Түдэв. Цагаан үхэл;

---

3. Цаг агаарын урин байдал: дулаан орох (урин болох), дулаан улирал (хаврын сүүлээс намрын эхэн хүртэлх хугацаа)дэлгэрэнгүй... - Тэнгэр нэг өдөр цэлмэж нөгөө өдөр бүрхэж байвч алсаасаа дулааны аяс мэдэгдэж байлаа. С.Удвал. Их хувь заяа., урин дулаан [хоршоо] (цаг агаарын аятай, таатай, дулаан байдал) - Сэрүүн хүйтэн улирал өдөр ирэх тусам ойртож байгаа тул, урин дулаан байгаа цагт алсыг зорин явсуу. Б. Ринчен. Заан Залуудай;

---

4. [шилжсэн] Нөмөр сайтай, өвөр ээвэр газар: дулаан өвөлжөө (малд нөөлөгтэй, салхи жаваргүй өвөлжөө), дэлгэрэнгүй...дулаан хэвтэр (дороос хайрахгүй хэвтэр) - Чихээ унжуулсан хөгшин хоточ нохой хөв хөв хуцаж хэд харайхчаа болсноо залхуу нь хүрсэн байртай больж амаа долоон, дулаан хэвтэр тийшээ гэлдрэв. С.Эрдэнэ. Миний эх орон, миний тоонот., нөмөр дулаан [хоршоо] (салхи жаврын хүч бага, дулаан) - Долоодой баруун зүг нэлээд явж, цөл газар гэж мэдээд баруун хойд зүг эргэж явсаар атал шөнө болоход, бие ядарч, нөмөр дулаан газрыг эрж хэсэг бут шарилжны дэргэд хэвтлээ. Ц. Дамдинсүрэн. Гологдсон хүүхэн;

---

5. [шилжсэн] Сэтгэлд нийцтэй, дотно: нүдэнд дулаан (харахад таатай, сайхан сэтгэгдэл төрүүлэхүйц, аятай) - дэлгэрэнгүй...Хэрэв хүн чанар нь сайн бол ямар ч царай зүстэй байсан нүдэнд дулаан, сайхан л харагдах байсан. С. Удвал. Их хувь заяа., нүдэнд дулаан хүн (төлөв төвшин, итгэл төрүүлсэн хүн) - Урт цагаан сахалтай, нүдэнд дулаан, үрчлээт хүрэн царайтай, намхан өвгөн байв. С.Эрдэнэ. Миний эх орон, миний тоонот.

---

• дулаан шилжилт - ажил зарцуулахгүйгээр нэг бие нөгөөдөө дотоод энергиэ шилжүүлэх
• дулаан шингээлт - нэг грамм бодисын температурыг нэг градус цельсээр нэмэгдүүлэхэд зарцуулах дулаан
• дулааны илч - ялгарах дулаан
• дулаан солилцоо - биеийн дотоод энергийг механик ажил хийлгүй өөрчлөх явдал
• дулааны цахилгаан станц - нүүрсний илчийг ашиглах цахилгаан станц
• дулаан байшин - дулаан илчээ алдахгүй, сайтар янзалсан байшин
• дулаан дээл - илч сайтай дээл
• дулаан орох - урин болох
• дулаан улирал - хаврын сүүлээс намрын эхэн хүртэлх хугацаа
• урин дулаан - цаг агаарын аятай, таатай, дулаан байдал
... үргэлжлүүлэн харах ...
дулаан өвөлжөө - малд нөөлөгтэй, салхи жаваргүй өвөлжөө
дулаан хэвтэр - дороос хайрахгүй хэвтэр
нөмөр дулаан - салхи жаврын хүч бага, дулаан
нүдэнд дулаан - харахад таатай, сайхан сэтгэгдэл төрүүлэхүйц, аятай
нүдэнд дулаан хүн - төлөв төвшин, итгэл төрүүлсэн хүн

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.