ГАДУУР  

1. Юмны гадна талаар хэрэглэх юм: гадуур бүрээс (монгол гэрийн дээвэр, туурганы гадна талаар нөмөргөх дэлгэрэнгүй...цагаан бүрээс) - Гэрийн шал дээр хэдэн хүүхэн цууямбуу эсгэх нь эсгэж, оёх нь оёж, дотуур гадуур бүрээс хийнэ. С. Удвал. Ховор хүн., гадуур дэгээ (учраа бөхийнхөө хөлийн гадна талаар өөрийн хөлийг орхиж дэгээдэн татах монгол бөхийн мэх), гадуур өмд (дотуур өмдний гадуур өмсөх хувцас), гадуур хувцас (хувцасныхаа гадуур давхарлан өмсөх хувцас) - Би урд дэлгүүрт очоод ирье гэж хэлээд сэмхэн босож, гадуур хувцас руугаа мяраалаа. П. Лувсанцэрэн. Уурлахад учир бий., гадуур хүрээ (гадна талын хүрээ), гадуур цамц (дотуур хувцасны гадуур өмсөх цамц, хүрэм) - Гүйсээр халууцаж, гадуур цамцаа тайлаад хаяв. С.Удвал. Та бид уулзана., гадуур тамир (а. Биеийн хүч чадал; б. Хуурамч зан);

---

2. Ойр, дэргэдүүр: гэрийн гадуур (гэрийн ойр) дэлгэрэнгүй...- Нар жаргаж, голын дагуу байгаа айлуудын гадуур адуу, үхэр бөөн бөөнөөр бараантана. П.Лувсанцэрэн. Хөдөөгийн дуун.,

---

3. Үл дотносох: гадуур санах (гадуур үзэх), гадуур үзэх (гадуурхан үзэх, гадуурхах);

---

4. Тухайн юмнаас ангид, гажуу байх: ёс заншлаас гадуур (ёсноос ангид, ёс заншилд нийцэхгүй), дэлгэрэнгүй...төлөвлөгөөнөөс гадуур (төлөвлөгөөнөөс ангид), хичээлээс гадуур (хичээлээс ангид, хичээлийн бус цагаар) - Миний ярьсан туршлага бол зөвхөн хичээлээс гадуур ажлын хэмжээтэй байгаа юм. Л. Түдэв. Нүүдэл суудал., хуулиас гадуур (хуулиас ангид, хуульд хамаарахгүй, хууль зөрчсөн), ажлын цагаас гадуур (ажлын бусад цагаар) - Бид ажлын цагаас гадуур хийж байв. Ш.Гаадамба. Элбэг дээл., *гадуур бодохгүй (а. Гадуурхах сэтгэлгүй; б. Хоёр сэтгэлгүй, нэгэн зүгт чин санаатай);

---

5. [шилжсэн] Гадаа явах, сэлгүүцэх; гадуур гарах (гадаа явах, салхинд явах), гадуур сэлгүүцэх (гадаа сэлгүүцэх, дэлгэрэнгүй...гудамжаар сэлгүүцэх), гадуур тэнэх (гэртээ тогтохгүй гадуур хэсэх) - Гадуур тэнээд явчихсан юм биш байгаа даа. Н.Банзрагч. Зам., гадуур дотуур [хоршоо] (а. Гадаа болон дотор; б. Ойр зуур).

---

• гадуур бүрээс - монгол гэрийн дээвэр, туурганы гадна талаар нөмөргөх цагаан бүрээс
• гадуур дэгээ - учраа бөхийнхөө хөлийн гадна талаар өөрийн хөлийг орхиж дэгээдэн татах монгол бөхийн мэх
• гадуур өмд - дотуур өмдний гадуур өмсөх хувцас
• гадуур хувцас - хувцасныхаа гадуур давхарлан өмсөх хувцас
• гадуур хүрээ - гадна талын хүрээ
• гадуур цамц - дотуур хувцасны гадуур өмсөх цамц, хүрэм
• гадуур тамир - а. Биеийн хүч чадал; б. Хуурамч зан
• гэрийн гадуур - гэрийн ойр
• гадуур санах - гадуур үзэх
• гадуур үзэх - гадуурхан үзэх, гадуурхах
... үргэлжлүүлэн харах ...
ёс заншлаас гадуур - ёсноос ангид, ёс заншилд нийцэхгүй
төлөвлөгөөнөөс гадуур - төлөвлөгөөнөөс ангид
хичээлээс гадуур - хичээлээс ангид, хичээлийн бус цагаар
хуулиас гадуур - хуулиас ангид, хуульд хамаарахгүй, хууль зөрчсөн
ажлын цагаас гадуур - ажлын бусад цагаар
гадуур бодохгүй - а. Гадуурхах сэтгэлгүй; б. Хоёр сэтгэлгүй, нэгэн зүгт чин санаатай
гадуур гарах - гадаа явах, салхинд явах
гадуур сэлгүүцэх - гадаа сэлгүүцэх, гудамжаар сэлгүүцэх
гадуур тэнэх - гэртээ тогтохгүй гадуур хэсэх
гадуур дотуур - а. Гадаа болон дотор; б. Ойр зуур

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.