ЭНД  

Нүдэнд харагдах ойр орчин - Энд бүх юм бэлэн. С.Удвал. Их хувь заяа., дэлгэрэнгүй...эндэхийн хүмүүс (энд буюу өгүүлэгчийн байгаа газрын хүмүүс) - Тэд бол манай эндэхийн хүмүүс биш, буриадууд байгаа юм. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал., эндээ үлдэх (ярьж буй, байгаа газраа үлдэх) - Дамбын хороо эндээ үлдэж тосон байлд. С.Удвал. Их хувь заяа., энд тэнд [хоршоо] (а. Энэ газар, тэр газар, нягт биш зайтай; б. Эмх замбараагүй), энд тэнд хэвтэх (энэ, тэр газар ундуй сундуй хэвтэх) - Дайснууд энд тэнд хэд гурваараа задгай гал түлж, тэрийн хэвтэнэ. С.Удвал. Их хувь заяа., энд тэндгүй (а. Газар сайгүй, хааяагүй, элбэг; б. Ихэд тарсан, таруу байдалтай) - Эмч мөрийг нь барилан, энд тэндгүй зөөлөн дарав. Б.Догмид. Цэнхэрлэн харагдана., энд ирж эрэг мөргөж, тэнд очиж тэрэг мөргөх [зүйр цэцэн үг] (ийш тийш гүйж тэвдэх, яаж ч чармайсан үйл явдал бүтэмжгүй болох гэсэн санаа).

• эндэхийн хүмүүс - энд буюу өгүүлэгчийн байгаа газрын хүмүүс
• эндээ үлдэх - ярьж буй, байгаа газраа үлдэх
• энд тэнд - а. Энэ газар, тэр газар, нягт биш зайтай; б. Эмх замбараагүй
• энд тэнд хэвтэх - энэ, тэр газар ундуй сундуй хэвтэх
• энд тэндгүй - а. Газар сайгүй, хааяагүй, элбэг; б. Ихэд тарсан, таруу байдалтай
• энд ирж эрэг мөргөж тэнд очиж тэрэг мөргөх - ийш тийш гүйж тэвдэх, яаж ч чармайсан үйл явдал бүтэмжгүй болох гэсэн санаа