1. Цусны эргэлт, бодисын солилцоо, хоол шингээх ажиллагаанд оролцдог цөсний шингэнийг шүүрүүлэн гаргах үүрэгтэй цул дэлгэрэнгүй...эрхтэн: элэг томрох (элэг хэвийн хэмжээнээсээ том болох), өнчин элэг (элэгний жижиг салбар, дэлбэ), элэг эвхэх (даарч бээрсэн болон өвчилсөн хүн элгээ тэврэн явах), элэн нэмүүн (сэтгэл зөөлөн, уян, энэрэнгүй), элэг дүүрээ [хоршоо] (элэг цорой, чээж хэвлий), элэг зүрх [хоршоо] (ойролцоо утга бүхий хоршсон нэр) - Бидний элэг зүрхийг дэвтээж өглөө гэж Өлзийханд дуу алдав. Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа., элэг сэмж [хоршоо] (элэг болон элэгний гадуур бүрхсэн нимгэн өөх), *элэг авах (инээдэм болгох, инээд хүргэх) - Мань эр завхай ярианд элэг авчих шахлаа. Орос-Монгол өвөрмөц хэллэгийн толь., *элэг барих (бусдыг басамжлан дээрэлхэх) - Муусайн банди нар хүүхдийг минь элэг барих гэж яваа биз тонил гэж хашхирлаа. С.Удвал. Их хувь заяа., *элэг дэвтэх (энэлж шаналсан сэтгэл тайвшран тэнийх) - Налан шөргөөн наадаж, хатсан элгээ дэвтээв. С.Дашдооров. Өнчин цагаан ботго., *элэг дэвтээх (энэлэн шаналсан сэтгэлийг тэжээн тэтгэх), *элэг нэгтэй (санаа сэтгэл нэгтэй), *элэг эгших (ихэд санаашрах), *элэг татах (садан төрлөө мэдэх, дотночлох), *элэг хатуу (хатуу сэтгэлтэй), *элэг зүрх өмрөх (санаа сэтгэл зовж ихэд шаналах) - Охиныхоо дагжин чичрэхийг мэдсэн Сувд авгайн элэг өмрөх шиг болжээ. З.Баттулга. Уяхан замбуутив., *элэг хатах (а. Энэлж шаналах, хүлээх; б. Ихэд цангах) - Халуун элгээ хатаасан хань ижил нь мартаагүй. Д.Пүрэвдорж. Шүлгүүд., *элэг хөших (маш их инээх) - Би санан санан, элгээ хөштөл инээдэг сэн. Г.Дүйнхэржав. Арилшгүй мөр., *элэг эмтрэх (өрөвдөн шаналах) - Эхийнх нь тухай мэдээгээр элэг нь эмтэрсэн эцгийнхээ сэтгэлийг түр ч болсон төөрүүлэв. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., *өлөн элэг (өглөө босоод юм идэж уугаагүй байгаа үе), *элгээ эмтлэх (ихэд шаналах, өрөвдөх), *элгээрээ газар тэврэх (ажил үйлс нь бүтэлгүйтэх), *элгээрээ харуулдах (бүтэлгүйтэх);
2. Элэг мэт зүйл:
элгэн өнгө (бор хүрэн өнгө),
элгэн тал ~ элгэн бие (юмны өвөр тал),
дэлгэрэнгүй...элгэн хад (ханан хад, өндөр цавчим чилгэр хад) - Элгэн хадны дээрээс этгээдийн манан татна. Д.Равжаа. Зохиолын эмхэтгэл., элгэн тараг (маш сайн бүрсэн тараг, шинэхэн өтгөн тараг), нумны элэг (нумны дүгрэглэн матирах тал);
3. [шилжсэн] Садан төрөл:
элэг бүтэн (садан төрөл, ах дүүсээрээ энх амар аж төрөх) -
дэлгэрэнгүй... Элэг бүтэн байсан эх үр, ах дүүсийг Цэрэн баавай ноён, сарниулсаар байв. С.Удвал. Та бид уулзана., элэг татагдах (ураг төрлийн хүмүүсийн төлөө зовниж, саднаа мөрөөдөх), элэг татах (а. Ураг төрөл, үндэс угсаагаа дотносон үзэх; б. Нумны хөвчний матигар талд эвэр нийлүүлэн наах; в. Элэгний хавьд таталдан өвдөх, цорой татах), элэг татуу (садан төрлөө мэдэж тэдэнтэй холбоотой байхыг хүсэх), элгэн садан (мах цусны холбоо бүхий төрөл хүмүүс) - Элгэн садны дурсгал, ганга цэцгийн үрийг, ахдаа өгчээ. Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол., элэг буруу (а. Садан төрөл боловч үл хайхрах, элгэмсүү биш; б. [шилжсэн] Дайсагнагч этгээд), элэг нэгтэй (а. Садан төрлийн барилдлага бүхий; б. [шилжсэн] Санаа зорилго нэгтэй), элгэн төрөл (төрөл төрөгсөд, садангийн хүмүүс), *хомхой элэг өвөрлөх (муу санаа агуулах), элэг бүтэн хүүхэд сэргэлэн, эзэн сайтай мал цовоо [зүйр цэцэн үг] (үр хүүхдэд эцэг эхийн өмөг түшиг, нөмөр нөөлөг чухал, мал хөрөнгөнд эзний арчилгаа маллагаа чухал гэсэн санаа), ам дордойвч, элэг дордойхгүй [зүйр цэцэн үг] (хүний элгэн саднаа гэх сэтгэл хувирдаггүй гэсэн санаа), элгэн шош [ургамал] (өдлөг нийлмэл навчтай, шаравтар баг цэцэгтэй, олон үртэй буурцаг жимс суудаг модлог тэнз, бүхэл бие нь хортой харин үр, иш болон ишийн хальс нь эмэнд орно).
- элэг томрох - элэг хэвийн хэмжээнээсээ том болох
- өнчин элэг - элэгний жижиг салбар, дэлбэ
- элэг эвхэх - даарч бээрсэн болон өвчилсөн хүн элгээ тэврэн явах
- элэн нэмүүн - сэтгэл зөөлөн, уян, энэрэнгүй
- элэг дүүрээ - элэг цорой, чээж хэвлий
- элэг зүрх - ойролцоо утга бүхий хоршсон нэр
- элэг сэмж - элэг болон элэгний гадуур бүрхсэн нимгэн дотор өөх
- элэг авах - инээдэм болгох, инээд хүргэх
- элэг барих - бусдыг басамжлан дээрэлхэх
- элэг дэвтэх - энэлж шаналсан сэтгэл тайвшран тэнийх
... үргэлжлүүлэн харах ...- элэг дэвтээх - энэлэн шаналсан сэтгэлийг тэжээн тэтгэх
- элэг нэгтэй - санаа сэтгэл нэгтэй
- элэг эгших - ихэд санаашрах
- элэг татах - садан төрлөө мэдэх, дотночлох
- элэг хатуу - хатуу сэтгэлтэй
- элэг зүрх өмрөх - санаа сэтгэл зовж ихэд шаналах
- элэг хатах - а. Энэлж шаналах, хүлээх; б. Ихэд цангах
- элэг хөших - маш их инээх
- элэг эмтрэх - өрөвдөн шаналах
- өлөн элэг - өглөө босоод юм идэж уугаагүй байгаа үе
- элгээ эмтлэх - ихэд шаналах, өрөвдөх
- элгээрээ газар тэврэх - ажил үйлс нь бүтэлгүйтэх
- элгээрээ харуулдах - бүтэлгүйтэх
- элгэн өнгө - бор хүрэн өнгө
- элгэн тал ~ элгэн бие - юмны өвөр тал
- элгэн хад - ханан хад, өндөр цавчим чилгэр хад
- элгэн тараг - маш сайн бүрсэн тараг, шинэхэн өтгөн тараг
- нумны элэг - нумны дүгрэглэн матирах тал
- элэг бүтэн - садан төрөл, ах дүүсээрээ энх амар аж төрөх
- элэг татагдах - ураг төрлийн хүмүүсийн төлөө зовниж, саднаа мөрөөдөх
- элэг татах - а. Ураг төрөл, үндэс угсаагаа дотносон үзэх; б. Нумны хөвчний матигар талд эвэр нийлүүлэн наах; в. Элэгний хавьд таталдан өвдөх, цорой татах
- элэг татуу - садан төрлөө мэдэж тэдэнтэй холбоотой байхыг хүсэх
- элгэн садан - мах цусны холбоо бүхий төрөл хүмүүс
- элэг буруу - а. Садан төрөл боловч үл хайхрах, элгэмсүү биш; б. [шилжсэн] Дайсагнагч этгээд
- элэг нэгтэй - а. Садан төрлийн барилдлага бүхий; б. [шилжсэн] Санаа зорилго нэгтэй
- элгэн төрөл - төрөл төрөгсөд, садны хүмүүс
- хомхой элэг өвөрлөх - муу санаа агуулах
- элэг бүтэн хүүхэд сэргэлэн эзэн сайтай мал цовоо - үр хүүхдэд эцэг эхийн өмөг түшиг, нөмөр нөөлөг чухал, мал хөрөнгөнд эзний арчилгаа маллагаа чухал гэсэн санаа
- ам дордойвч элэг дордойхгүй - хүний элгэн саднаа гэх сэтгэл хувирдаггүй гэсэн санаа
- элгэн шош - өдлөг нийлмэл навчтай, шаравтар баг цэцэгтэй, олон үртэй буурцаг жимс суудаг модлог тэнз, бүхэл бие нь хортой харин үр, иш болон ишийн хальс нь эмэнд орно
Ижил үг
