1. Хуучин бус, сая гарсан, хуучраагүй: шинэ ажил (а. Хийж үзээгүй ажил; б. Хийгээд удаагүй ажил) - дэлгэрэнгүй...Донхор иймэрхүү байдалтай шинэ ажилтай золголоо. Л.Түдэв. Уулын үер., шинэ ажилчин (а. Сая ажилд орсон хүн; б. Залуу ажилчин), шинэ арга эзэмших (үйлдвэрлэлд сая нэвтэрсэн арга эзэмших), шинэ байгуулах (саяхан байгуулах), шинэ барилга (саяхан барьсан барилга), шинэ зуун (нэг зуун жил өнгөрч дахин нэг зуун жил эхлэх) - Нэг зуун жил өнгөрч, шинэ зуун эхлэхийг шинэ зуун гэдэг. “Өдрийн сонин”., шинэ мянган (нэг мянган жилээр хязгаарлагдах цаг хугацаа) - 2000 он бол шинэ мянганы эхлэл. Шинэ мянган гарч, дэлхий даяараа даяарчлагдах цаг мөч ирж байгааг сануулж байна. “Өдрийн сонин”., шинэ сонголт (шинэ санаа, оюун ухаанаараа шийдэж байгаа шилэлт) - Залуучуудын хувьд шинэ сонголт бол арчилсан хүчнийхэн байсаар ирсэн юм. “Ардын эрх” сонин., шинэ сэтгэлгээ (өмнөхөөсөө өөр, цаг үеэ дагаж хөгжсөн сэтгэлгээ) - Өөрчлөн байгуулалтыг эрчимжүүлэх эрмэлзэлтэй, шинэ сэтгэлгээ саруул ухаантай хэсэг, намын байгууллага бүрийн дотор зонхилох хүч болж байгаа тул намаа шинэчлэхэд бат итгэж болно. “Үнэн” сонин., шинэ тогтолцоо (бүтэц зохион байгуулалтын хувьд урьд өмнө байгаагүй систем) - Төрийн дээд байгууллагын шинэ тогтолцоог төлөвшүүлэх чухал алхам нь төрийн ажилтны идэвх зүтгэлээс ихээхэн хамаарна. “Үнэн” сонин., шинэ үсэг [түүх] (Кирилийн үсгээс уламжлан авсан монгол үсэг), шинэ боловсон хүчин [хуучирсан] (залуу боловсон хүчин), шинэ бүтээл (сая гарсан бүтээл), шинэ гэр (а. Саяхан барьсан гэр; б. Саяхан хийсэн гэр) - Таван ханатай, матмал тоонотой шинэ гэр барьж суув. Д.Гонгор нар. Д.Сүхбаатарын тухай дурдатгалууд., шинэ дээл (сая оёсон дээл) - Хүү нь шинэ дээлээ өмсөх гээд Дэлгэрийг дагаад гарлаа. Н.Банзрагч. Зам., шинэ жил (шинэ гарч буй он) - Манай малчин ардууд Цагаан сараар бие биетэйгээ уулзан мэндлэхдээ, хуучин жил хангирч, шинэ жил шилжирч, тарган тавтай оров уу гэдэг. Х.Нямбуу. Хамгийн эрхэм ёсон., шинэ оны баяр (сая гарсан жилийн баяр), шинэ мах (сая төхөөрсөн малын мах), шинэ мэдээ (саяхан болсон үйл явдлын тухай мэдээ) - Гуулин бүрээний шингэн дуу уянгалан цуурайтаж, гэрт гадаа байсан хүмүүсийн чихэнд шинэ мэдээ зарлав. П.Хорлоо. Багш., шинэ ном (саяхан хэвлэгдсэн ном), шинэ санаачилга (аливаа ажил үйлд дэвшилттэй шинэ арга, зарчим хэрэгжүүлсэн нь) - Би тэнд нөхдийн сайн санаа, сайхан туслалцаагаар өнгөрсөн жил нэгэн шинэ санаачилга гаргаж үйлдвэрт нэвтрүүлсэн юм. “Утга зохиол урлаг” сонин., шинэ сар (сая гарсан сар), шинэ соёолон (таван настай адуу), шинэ сүү (сая саасан, өнжөөгүй сүү), шинэ техник (сая гарсан, хуучраагүй техник), шинэ төл (саяхан гарсан нялх төл), шинэ хүн (а. Сая төрсөн хүүхэд - Тэр ч байтугай, шинэ гэртээ орж баяр хөөр болж байхад, бас шинэ хүн төрөх гэж өөрийг чинь хүн хүсэж хүлээх улам ч бэлэг дэмбэрэлтэй ч байна. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн; б. Залуу хүн; в. Сая ирж буй хүн), шинэ цас (сая орсон цас) - Шинэ цаснаа дугуй сууж зүтгүүлсээр өргөн сайрт орж ирлээ. Ч.Алагсай. Алтайн зам., шинэ цэрэг (цэргийн албанд ирээд удаагүй цэрэг), шинэ шарх (удаагүй, саявтархан олсон шарх) - Дэндэвийн ирсэн явдал Долгорын сэтгэлд олон шинэ юм нэмж уйтгар гунигийг нь олон дахин нимгэлжээ. Ж.Дамдин. Миний монгол., шинийг санаачлагч (шинэ, оновчтой санаачилга гаргагч), шинийн нэгэн (а. Цагаан сарын анхны өдөр - Удалгүй цагаан сарын шинийн нэгэн болов. Д.Нацагдорж. Цагаан сар ба хар нулимс; б. Сар бүрийн анхны өдөр), цоо шинэ (шив шинэ, маш шинэ) - Сүхбаатар морио шон дээр уяж, уг байшингийн хаалгаар анх алхахдаа, цоо шинэ орчлонд орж байна гэж огтхон ч анзаарсангүй. Л.Түдэв. Алтан гадас чигийн заана., шинэ тугтам [хоршоо] (шинэ тулгар, саяхан бий болсон), хуучин шинэ [хоршоо] (юмны чанар байдлын эсрэгцсэн утга) - Түүний дотор яваа хүмүүс хуучин шинэ хоёрыг нэгэн адил сайнаар таньж чадах хэрэгтэй билээ. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол;
2. Арван тавын тооны ёгт нэр, тэргэл, өдрийн хоног.
