Уур, омог: шар гаргах (уур, омог гаргах), хор шар [хоршоо] (атаа хорсол, омогшил) - дэлгэрэнгүй...Улаадай мэргэний, хүрдэггүй уур нь хүрч, хөдөлдөггүй хор шар нь, хоолой дээр нь холилдон буцлаад байж гэнэ. Халх ардын тууль., Намхай начин ч уур омог хор шар нь гозойсон ёстой л юу ч учирсан хэмх шиддэг дээрээ хүрээд байв. Ж.Дамдин. Монгол бөх., *шар гозойх (хор шар хөдлөх, омгорхох) - Энэ үгийг сонсоод Сүхбатын шар гозойжээ. Н.Банзрагч. Зам., *шар буцлах (уур омог ихэд хөдлөх), *шар завжтай (нялх, балчир), -Шар завжтай ангалзуур шиг та нарыг би хайрлаж байгаа юм шүү дээ. Б.Ринчен. Үүрийн туяа., *шар махтайгаа хатах (ихэд шаналан зовох) - Цэнд минь, би гэдэг хүн Базарыгаа алдчихаад хамраараа газар хатгаж, шар махтайгаа хатаж явна гэж Хорол гунигтай хэлж, санаа алдав. Д.Гармаа. Цагаан булаг., *шар нар бор хоног өнгөрүүлэх (амь зуулга тааруухан байх, тааруухан амьдрах) - Энэ мэтээр ядаж зүдэж, шар нар бор хоногийг өнгөрүүлсээр бүтэн хоёр жил болжээ. Ц.Дамдинсүрэн. Гологдсон хүүхэн., *шар навчнаар (намар) - Амьд үлдсэн ганц шарнууд маань, шарх нь эдгэрэвч бие нь муудаад, шар навчнаар нас элэгдээд, би ганцаараа алмасан дунд үлдлээ. Б.Ринчен. Заан залуудай., *шар сэмжлэх (нас ахиснаа үл тоомсорлон, шалиг зан гаргах), -Тэгтэл эхнэр маань “шар сэмжилсэн муу хог!” гээд хаяа руу ухасхийдэг байна. П.Лувсанцэрэн. Захидал., *шар тос шиг (сайхан, гоё, сэтгэлд таатай) - Баяр наадам ч дөхөж байна, хот руу ганц нэг эр хонь ачаад орвол хэдэн төгрөг илүүтэй дээр нь өгчих арга байхгүй биз дээ гэхэд, чухам шар тос шиг үг хэлнэ гэж бодоогүй байсан хүргэн нь үгийгг нь шүүрэн авчээ. Д.Найманжин. Оломгүй далай., *шар хөдлөх (уур омог нь хүрэх, шар гозойх) - Эсгийний дунд захаас бариад ямар нэг шалтгаанаар инээмсэглэж суугаа Сугарыг Самдан гэнэт хараад, “Энэ золиг юунд ингэж сууна вэ?” гэж шар нь хөдөлчхөв. С.Эрдэнэ. Жаргах нас., *шар хөдөлгөх (уурыг нь хүргэх), Хэрүүл гуйж байгаад, тэр залуугийн шарыг хөдөлгөөд авч гэнэ. Д.Мягмар. Нийлэх замын уулзварт., шар хөөрөх ~ шар нь хөөрөх (а. Шар хусах: б. [шилжсэн] Уур омог нь бадрах) - Гэр дотроос огт чимээгүй болохоор Чойронзын шар улам хөөрөн оволзож ширмэл эсгий үүдийг тотгон дээр өргөн чулуудаад хаалгыг нь алдалжээ. Л.Түдэв. Нүүдэл., *шар хусах (уур омог хүрэх), *шар шилмүүсэнд асаасан гал шиг (огцом түргэн уурлан хилэгнэх) - Хар өглөө арайхийж хар нүдээ хага татаад хараал хийж гардаг тань яасан жигтэй юм бэ? гэж Ширчин нэг өглөө… дуугарваас, Жантайн уур хилэн шар шилмүүсэнд асаасан гал шиг шатаж, Ширчинг харааж эхэлсэн билээ. Б.Ринчен. Үүрийн туяа., *шар шувтлах (лам байсан хүн хар болох) - Тэр ламд нэг сарын дөнгө зүүгээд, тэр дөнгөн дээр авсан хулгайлсан юмыг жагсааж бичээд, гучин аймгийн юм худалдаалах бандан дээр ээлжлүүлээд суулгадаг байсан. Дараа нь шар шувтлаад тавьсан юм. Ц.Дамдинсүрэн. Өвгөн Жамбалын яриа., *шарыг нь малтах (муу үг хэлж дургүйг нь хүргэх).
Ижил үг
