1. Булуут ясны хөндий доторх тосорхог нялцгай хэм: чөмөг таших (булуут ясыг хага цохин доторх чөмгийг дэлгэрэнгүй...авах), чөмөг царцах (а. Чөмөг өтгөрөх; б. [шилжсэн] Маш их даарах), *хурга таргалавч чөмөг нь бор (а. Гадна тал нь сайхан ч чанар нь муу; б. Тарга хүчгүй, тос нүнжиггүй);
2. Чөмөг бүхий булуут яс:
атгаал чөмөг (бугалаг чөмөг),
богтос чөмөг (малын бугалаг чөмөгний дараах яс),
дэлгэрэнгүй...бугалаг чөмөг (далны дараах яс), дунд чөмөг (сүүжний хонхорхойд булуугаараа үелэх яс), шагайт чөмөг (дунд чөмөгний дараах яс); -Дөрвөн өндөр чөмөг юутай хүүтэй нь хоосоллоо. Л.Дашням. Нялх ногоо;
3. Тарга, тэвээрэг:
чөмөг алдах (мал, гөрөөсний эцэж турах),
чөмөг суух (мал, гөрөөсний тарга тэвээрэг авах,
дэлгэрэнгүй...таргалах);
4. Хатуу зүйлийн доторх аливаа нялцгай, зөөлөн биет:
чихрийн чөмөг (чихрийн доторх нялцгай, амтлаг, зөөлөн шанз).