1. Юмны урт богино, өргөн нарийн, өндөр нам, хүнд хөнгөн, их бага зэргийн хэм дэлгэрэнгүй...- Ийм том хэмжээний уран гоё хийцтэй бурхан халхын бусад олон хүрээ хийдэд ховор үзэгддэг билээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., хэмжээ авах (юмны урт богино, хүнд хөнгөнийг зориулалтын багажаар хэмжиж тогтоох) - Хувцасны хэмжээ авч дуусжээ. Дожоодорж. Зүүний сүвэгч., хэмжээ өгөх (хэрэглэх зүйлийнхээ хэмжээг хэлж өгөх), хэмжээ тавих (юмыг хэмжиж тусгайлан тэмдэг тавих), хэмжээ тогтоох (хэмжээ хугацаатай болгох), хэмжээ хязгааргүй (маш их, хэмжихэд бэрхтэй), дээд хэмжээ (дээд хэмжүүр), ялын дээд хэмжээ авах (ялын хамгийн дээд заалтаар шийтгэл оноох), насны хэмжээ болох (а. Насны туйлд хүрэх; б. Нас эцэслэх) - Манай Лха бэйс дургүй ч гэсэн насны хэмжээ болж, ямар ч золиг гаргасан ер аврах аврал алга болж байгаа хэрэг. Б.Ринчен. Үүрийн туяа;, багцаа хэмжээ [хоршоо] (баримжаа, тойм жишиг), хэмжээ дамжаа [хоршоо] (хэр хэмжээ, багцаа баримжаа) - Яаж ингэж бидний санасанчлан хэмжээ дамжаа, өнгө үзэмжийг нь тааруулав аа! гэх мэтээр ам өрсөлдөн шуугилдана. Т.Рэнцэн. Шинэ даваа., хэмжээ дамжаагүй (а. Хэмжээ хязгааргүй, яаж ч хэмжихийн аргагүй; б. Жишсэн хэмжээнээс хол хэтэрсэн), норм хэмжээ [хоршоо] (хуваарилан тогтоосон баримжаа тоо), тоо хэмжээ [хоршоо] (а. Юмны олон цөөний баримжаа дүн; б. Юманд тоогоор тогтоосон дүн), хэмжээ хязгаар [хоршоо] (а. Юмны барагцаалсан хэмжээ; б. Юмны туйлын хэмжээ) - Магсаржав нэр төр их олж байгаагаар барахгүй, авгай хүүхнүүдийг огт таалдаггүй, архи уухдаа хэмжээ хязгаартай хэрэглэдэг байв. С.Удвал. Их хувь заяа., хэр хэмжээ [хоршоо] (чадал чинээ) - Аливаа юмны хэр хэмжээ гэж байдаг биз дээ? Тэгэхлээр эвдэрсэн тэрэгний муугийнх биш, эдэлсэн жолоочийн муугийнх биш үү? Ж.Бямбаа. Их аяныхан., хэмжээ тохой мэдэхгүй, хэргийн учир ялгахгүй [зүйр цэцэн үг] (юмны учир мэддэггүй гэсэн санаа);
2. Аливаа хэмжүүр
- Энэ нь тэр үеийн тариа хураалтын овоо дээгүүр хэмжээ бөгөөд үүнээс ихээр ч авдаг бас багаар ч авдаг байсан юм. дэлгэрэнгүй...style="font-size: 10px;">Ж.Дамдин. Үймээний жил;
3. Тогтсон ёс:
дүрэм хэмжээ [хоршоо] (тогтсон ёс жаяг),
хэм хэмжээ [хоршоо] (а. Аливаа зүйлийн их багын хэр хэмжээ;
дэлгэрэнгүй...б. Тогтоосон норм, дэг ёс);
4. Засах залруулах арга:
хэмжээ өгөх (а. Гэмт хүнд буруушаал зэмлэл ногдуулах; б. Хийлгэх үйлдүүлэх юмны хэмийг авхуулах ба
дэлгэрэнгүй...мэдэгдэх), хэмжээ үзүүлэх (а. Хэмжээ өгөх; б. Ёс дэг сахиулах), арга хэмжээ [хоршоо] (а. Ямар нэгэн зүйлийг биелүүлэхийн тулд хийх үйл ажил - Бид ямар нэг холбоо барьж, түргэн арга хэмжээ авахыг бодно гэж Дорлиг дарга хэллээ. П.Хорлоо. Багш; б. Зэмлэл шийтгэл);
5. [шилжсэн] Даяар, нийтээр:
аймгийн хэмжээгээр (аймаг нийтээр),
сумын хэмжээгээр (сум даяар),
дэлгэрэнгүй...улсын хэмжээгээр (улс даяар);
6. [шилжсэн] Хэр, чинээ:
боловсролын хэмжээгээр (сургууль төгссөн байдлаар нь),
мэдлэгийн хэмжээгээр (мэдлэгийн хэр
дэлгэрэнгүй...чинээгээр нь, сурсан мэдсэн зүйлийн хэр чинээгээр), чадлын хэмжээгээр (чадал чинээгээр).
