ХОЙШ  

1. Умард зүг тийш: хойшоо явах (а. Хойд зүг рүү явах; б. [яриа] Орос улсад зорчих) - дэлгэрэнгүй...Тэд Алтайн Шар сүмээс хойшоо хоёр хажуугаараа их модтой, мөн бэрх цавчим хадтай амыг өгсөж явав. С.Дашдэндэв. Улаан наран., хойшоо цас бага байна (хойд зүгээр цас бага байна), урагш хойш [хоршоо] (а. Урд зүг рүү болон хойд зүг рүү; б. Чигээрээ болон ухарч хөдлөх) - Ноёд лам нарын амар эрж урагш хойш явахад улаа шүүс хэрэглэх, нэжгээд хошоод морийг хошууны ардаас албаар гаргуулдаг. Б.Насанбалжир. Ардын заргын бичиг., хойшоо нүүсэн үүл бороотой, хойшоо суусан хүн зовлонтой [зүйр цэцэн үг] (залхуу назгай байдал сайн юманд хүргэдэггүй гэсэн санаа);

---

2. Арагш, гэдрэгээ - Духандаа ор суутал дарсан хумбан хэлбэртэй мөнгөн боолтоо хойш нь болгов. Ц.Уламбаяр. дэлгэрэнгүй...Зовлон жаргал., хойш болох (арагш болох), хойш суух (а. Арагшаа суух; б. Гэдрэг болох, зайлсхийх), хойшоо болох (а. Замаас зайлсхийж өгөх; б. Арагш суух, гэдрэг суух), хойшоо харах (а. Гэдрэгээ харах; б. Өнгөрснийг харах), хойшоо яарах (буцах гэж яарах), *хойшоо суух (үйл ажлаас хойргошин үлдэж хоцрох, залхуурах) - Холбоот улсад сургууль хийж, намаар хүмүүжсэн улс яалаа гэж ажлаас хойш суух вэ? Б.Ринчен. Үүрийн туяа., *хойшоо сууж, доошоо малтах (ажил явдлаас залхууран зайлсхийх) - Хойш сууж доош малтах санаа байхгүй, гагцхүү улс орондоо сайн санаж ажилласан нь эргэж өөрийн нь аж амьдралд сайн нөлөө болж байгаа хүн бүхэн эгэл жирийн хүний жагсаалд багтах тавилантай ажээ. С.Бадраа. Жирийн хүн;

---

3. Дараа, хожим, сүүлд: надаас хойш (а. Намайг нөхөцсөнөөс хойш; б. Миний үеэс хойш; в. Намайг эзгүй хооронд),дэлгэрэнгүй... үүнээс хойш (үүний дараа), түүнээс хойш (тэр цаг үеийн дараа) - Түүнээс хойш хээр морь Өлзийтийн хээр нэртэй болоод олон жил нутагшиж байна. Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол;

---

4. Учир, тул гэх зэрэг үгийн үүргээр хэрэглэгдэнэ - Миний охины л сэтгэлд таарснаас хойш боллоо шүү дээ. дэлгэрэнгүй...Д.Мягмар. Уянгын туужууд; та нар нэгэнт ирснээс хойш (та нар нэгэнт ирсэн учир);

---

5. [шилжсэн] Ажил үйлийг удаашруулж цалгардуулах байдал: хойш тавих (а. Ажил явдлыг дараа, хожим болгох; б. Юмыг нөөцлөн дэлгэрэнгүй...хадгалах), хойш нь хийх (хойшоо хийх), хойшоо хийх (а. Ажил үйлийг нэгэнт гүйцэтгэн дуусгаж өнгөрүүлэх; б. Эд хөрөнгийг хуримтлуулан нөөцөлж хадгалах) - Одоо урьдын адил хойшоо сууж ханхалзахгүй. Б.Ринчен. Сандо амбан., хойшоо бай (хол бай, гэдрэгээ бол, замаас зайлсхий, зай тавьж өг) - Зарим нь “Аль вэ хойшоо, могой алахад модны нэмэргүй” гэх шиг сонсогдов. Б.Бааст. Алтайн цэцэг.

---

• хойшоо явах - а. Хойд зүг рүү явах; б. [яриа] Орос улсад зорчих
• хойшоо цас бага байна - хойд зүгээр цас бага байна
• урагш хойш - а. Урд зүг рүү болон хойд зүг рүү; б. Чигээрээ болон ухарч хөдлөх
• хойшоо нүүсэн үүл бороотой хойшоо суусан хүн зовлонтой - залхуу назгай байдал сайн юманд хүргэдэггүй гэсэн санаа
• хойш болох - арагш болох
• хойш суух - а. Арагшаа суух; б. Гэдрэг болох, зайлсхийх
• хойшоо болох - а. Замаас зайлсхийж өгөх; б. Арагш суух, гэдрэг суух
• хойшоо харах - а. Гэдрэгээ харах; б. Өнгөрснийг харах
• хойшоо яарах - буцах гэж яарах
• хойшоо суух - үйл ажлаас хойргошин үлдэж хоцрох, залхуурах
... үргэлжлүүлэн харах ...
хойшоо сууж доошоо малтах - ажил явдлаас залхууран зайлсхийх
надаас хойш - а. Намайг нөхөцсөнөөс хойш; б. Миний үеэс хойш; в. Намайг эзгүй хооронд
үүнээс хойш - үүний дараа
түүнээс хойш - тэр цаг үеийн дараа
та нар нэгэнт ирснээс хойш - та нар нэгэнт ирсэн учир
хойш тавих - а. Ажил явдлыг дараа, хожим болгох; б. Юмыг нөөцлөн хадгалах
хойш нь хийх - хойшоо хийх
хойшоо хийх - а. Ажил үйлийг нэгэнт гүйцэтгэн дуусгаж өнгөрүүлэх; б. Эд хөрөнгийг хуримтлуулан нөөцөлж хадгалах
хойшоо бай - хол бай, гэдрэгээ бол, замаас зайлсхий, зай тавьж өг

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.