ХОЙД II  

1. Умар: хойд зүг (умар зүг), хойд этгээд (умар этгээд), дэлгэрэнгүй...хойд мөсөн далай (Умард мөсөн далай) - Хануйн голын хойд хөвөөнд манай аавынх даллага авхуулан найр хийж байлаа. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал., хойд урдын зүг мэдэхгүй, хоёр гурвын тоо мэдэхгүй [зүйр цэцэн үг] (юм мэдэхгүй);

---

2. Ар тал: эмээлийн хойд бүүрэг (эмээлийн ар талын бүүрэг), хойд бие (ар тал), хойд хөл (дөрвөн дэлгэрэнгүй...хөлт амьтны бөгсөн талд байх хоёр хөл) - Хойд хоёр хөлөө хоногийн газар тавив. Жангар., хойд хормойгоо авч урд хормойгоо нөхөх  [зүйр цэцэн үг] (нэгийг бүтээх гээд нөгөөг устгах гэсэн санаа);

---

3. Дараа: хойд жил (ирэх жил) дэлгэрэнгүй...- Ононы мөсөн дээр шагалцан наадаж анд бололцсон билээ. Түүний хойд хавар алангир нумаар харваж байхад... Монголын нууц товчоо., хойдын хойд жил (ирэх жилийн дараа жил), хойд үе (өсвөр, залуу үе), хойд эцэг (төрсөн эцгийн дараагаар эцэг болсон хүн), хойд эх (төрсөн эхийн дараагаар эх болсон хүн), хойдын өдөр, хожмын маргааш  [зүйр цэцэн үг] (дараа нэг өдөр гэсэн санаа), хойд эх энэрэлгүй, хошного мах шөлгүй  [зүйр цэцэн үг] (төрүүлсэн эхийн ачийг гүйцэх хүнгүй гэсэн санаа), хойдын мөр [шашин] (үхсэний дараах зам мөр), хойдын мөргүй явах (а. Хүний тусыг мартах; б. Нүгэлт муу явдал үйлдэх), хойд төрөл [шашин] (үхсэний дараа төрөх төрөл), хойд нас [шашин] (үхсэний дараах төрөл);

---

4. Ирээдүй - Мөнхөд баримталсан ад мөн сэтгэлд шүглэсээр хойдыг бодох бэлтгэлийг хойшлуулж саатуулж агсаар. Ч.Алтангэрэл. Монгол зохиолчдын төвөдөөр бичсэн бүтээл.

---

• хойд зүг - умар зүг
• хойд этгээд - умар этгээд
• хойд мөсөн далай - Умард мөсөн далай
• хойд урдын зүг мэдэхгүй хоёр гурвын тоо мэдэхгүй - юм мэдэхгүй
• эмээлийн хойд бүүрэг - эмээлийн ар талын бүүрэг
• хойд бие - ар тал
• хойд хөл - дөрвөн хөлт амьтны бөгсөн талд байх хоёр хөл
• хойд хормойгоо авч урд хормойгоо нөхөх - нэгийг бүтээх гээд нөгөөг устгах гэсэн санаа
• хойд жил - ирэх жил
• хойдын хойд жил - ирэх жилийн дараа жил
... үргэлжлүүлэн харах ...
хойд үе - өсвөр, залуу үе
хойд эцэг - төрсөн эцгийн дараагаар эцэг болсон хүн
хойд эх - төрсөн эхийн дараагаар эх болсон хүн
хойдын өдөр хожмын маргааш - дараа нэг өдөр гэсэн санаа
хойд эх энэрэлгүй хошного мах шөлгүй - төрүүлсэн эхийн ачийг гүйцэх хүнгүй гэсэн санаа
хойдын мөр - үхсэний дараах зам мөр
хойдын мөргүй явах - а. Хүний тусыг мартах; б. Нүгэлт муу явдал үйлдэх
хойд төрөл - үхсэний дараа төрөх төрөл
хойд нас - үхсэний дараах төрөл

---

Ижил үг

ХОЙД I

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.