ХАВЧИХ  

1. Хоёр талаас нь шахаж барих, шахаж дарах: гутал хөл хавчих (гутал багадах, холгох),дэлгэрэнгүй... мөрөө хавчих (а. Хоёр мөрийг зэрэг дотогш нь шахан өргөх; б. Мэдэхгүй гэсэн дохио өгөх) - Нусгай жаалууд бол түүний харцнаас айж хулганан, мөрөө хавчиж модон өмд өмссөн юм шиг хөдлөхгүй болно. С.Эрдэнэ. Хулан бид хоёр., хаалганд гараа хавчих (хаалганы завсраар гараа шахуулах), хайчаар хавчих (хайчаар хоёр талаас нь шахаж барих), хавчин байлдах (дайсныг хоёр талаас нь шахан дарах); *сүүлээ хавчих (а. Айх хулчийх; б. Амиа бодон зугтах) - Сүүлээ хавчин айж Тамирын голыг даган зугтана. Н.Батбаяр. Өндөрт хатгасан туг., *амаа хавчих (юм хэлмээр санагдавч дуугүй тэсэн өнгөрөх) - Бумбаа “Үгүй чи аавдаа урьдаар хийж өгөөч” хэмээн хэлэн алдсанаа арай чүү ам хавчин өнгөрч охин руугаа битүүхэн цэхэн цэхэн хялалзана. Д.Батбаяр. Цахилж яваа гөрөөс., *алтан дэлхий сугаа хавчсан биш (газар мундсан биш, очих газар хаа ч байна) - Алтан дэлхий сугаа хавчсан биш дээ, би одоо Долгоржавт ингэж шоодуулан царайчилж суухын хэрэг юу билээ. Ж.Пүрэв. Бээлий;

---

2. Бахь, өрөлбө зэргээр зуулгах - Зарим хүн өрөлбөөр хавчиж татъя гэж хүртэл гуйдаг байж. П.Лувсанцэрэн. дэлгэрэнгүй...Хөдөөгийн дуун;

---

3. Хоёр юмны завсраар хавчаар барьж оёх - Монгол гутлыг ногоон сарьсаар хавчиж оёв. И.Дамбажав нар. Монгол дэлгэрэнгүй...үгийн дээж;

---

4. [шилжсэн] Хяхах, гадуурхах, ад үзэх, шахах, дарах: хавчин гадуурхах (ад үзэн дээрэлхэх), дэлгэрэнгүй...хавчин зайлуулах (шахан хөөх), хавчин боох (хязгаарлах, боож хэмжээлэх) - Мандуул сайд нараа цуглуулж хятадуудын ийнхүү зүй бусаар хавчин боож байгааг мэдэгдэв. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., санаачилгыг хавчих (санаачилгыг дарах, боох), хязгаарлан хавчих (хэмжээлэн боох), шахаж хавчих (гадуурхах), хяхах хавчих [хоршоо] (хүний эрх чөлөө, хүсэл зоригийг хавчин боох, ад үзэн гадуурхах).

---

• мөрөө хавчих - а. Хоёр мөрийг зэрэг дотогш нь шахан өргөх; б. Мэдэхгүй гэсэн дохио өгөх
• хаалганд гараа хавчих - хаалганы завсраар гараа шахуулах
• хайчаар хавчих - хайчаар хоёр талаас нь шахаж барих
• хавчин байлдах - дайсныг хоёр талаас нь шахан дарах
• сүүлээ хавчих - а. Айх хулчийх; б. Амиа бодон зугтах
• амаа хавчих - юм хэлмээр санагдавч дуугүй тэсэн өнгөрөх
• алтан дэлхий сугаа хавчсан биш - газар мундсан биш, очих газар хаа ч байна
• хавчин гадуурхах - ад үзэн дээрэлхэх
• хавчин зайлуулах - шахан хөөх
• хавчин боох - хязгаарлах, боож хэмжээлэх
... үргэлжлүүлэн харах ...
санаачилгыг хавчих - санаачилгыг дарах, боох
хязгаарлан хавчих - хэмжээлэн боох
шахаж хавчих - гадуурхах
хяхах хавчих - хүний эрх чөлөө, хүсэл зоригийг хавчин боох, ад үзэн гадуурхах

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.