ҮЛ I  

1. Үйл үгийн өмнө тохиолдож тухайн үйл үгээр илрэх утгыг үгүйсгэнэ: үл барам (үүгээр зогсохгүй, дэлгэрэнгүй...үүгээр эс дуусам) - Үүний төлөө монгол хүн зүтгэхээр үл барам үхэж байх бол хувь заяа нь гэж үзнэ. Д.Намдаг. Цаг төрийн үймээн., үл болно (болохгүй), үл гүйцэлдэх үзэл (нийгмийн төгс байгууллын тухай шинжлэх ухааны үндэслэлгүй төсөөлөл), үл дарагдам (дарагдахгүй) - Зуны цагт дамнуурчны таван гудамжийн шавар үлэмж, үнэр ханхлах нь үнэхээр түмэн багц хүжийг шатаавч үл дарагдмаар. Д.Нацагдорж. Ламбагуайн нулимс., үл исэлдүүлэгч (шим нэгдлийн исэлтийг удаашруулах, бүрмөсөн зогсоох чанартай байгалийн болон нийлэг бодис), үл мэдэг (ялимгүй), үл мэдээлэх (шүүн таслах ажлын эсрэг гэмт хэргийн нэр), үл таних хүн (танихгүй хүн), үл хивэгчид (хос туурайтны баг, армана, малуухай, гахай гэдэг гурван овог байдгаас Монголд гахай овгийн ганц зүйл зэрлэг гахай байдаг), үл хөдлөх хөрөнгө (эдлэн газар, барилга сууц зэрэг хөрөнгө), үл хөлдөгч (дотоод шаталтын хөдөлгүүрийг хөргөх, бага температуртай ажилладаг төхөөрөмжид хэрэглэдэг хөлддөггүй шингэн), үл бүтэх хүн үгээрээ хуурна, үнэгэн зальт сүүлээрээ хуурна [зүйр цэцэн үг] (бүтэхгүй хүнтэй бүү нөхөрлө, муу хүнтэй бүү нөхөрлө гэсэн санаа);

---

2. Үгийн утгыг багасгах үүргээр тохиолдоно: үл мэдэг (ялимгүй, жаахан, өчүүхэн) - дэлгэрэнгүй...Утасны модод үл мэдэг гиншин улих нь хийлийн ганц утас чахран дуугарахын ижил санагдана. С.Лочин. Газрын дуун., үл ялиг (бага зэрэг, өчүүхэн) - Цагаандай царай нь үл мэдэг ягаарснаа тонгойсон хэвээрээ босож хоолойгоо засав. “Цог” сэтгүүл.

---

• үл барам - үүгээр зогсохгүй, үүгээр эс дуусам
• үл болно - болохгүй
• үл гүйцэлдэх үзэл - нийгмийн төгс байгууллын тухай шинжлэх ухааны үндэслэлгүй төсөөлөл
• үл дарагдам - дарагдахгүй
• үл исэлдүүлэгч - шим нэгдлийн исэлтийг удаашруулах, бүрмөсөн зогсоох чанартай байгалийн болон нийлэг бодис
• үл мэдэг - ялимгүй
• үл мэдээлэх - шүүн таслах ажлын эсрэг гэмт хэргийн нэр
• үл таних хүн - танихгүй хүн
• үл хивэгчид - хос туурайтны баг, армана, малуухай, гахай гэдэг гурван овог байдгаас Монголд гахай овгийн ганц зүйл зэрлэг гахай байдаг
• үл хөдлөх хөрөнгө - эдлэн газар, барилга сууц зэрэг хөрөнгө
... үргэлжлүүлэн харах ...
үл хөлдөгч - дотоод шаталтын хөдөлгүүрийг хөргөх, бага температуртай ажилладаг төхөөрөмжид хэрэглэдэг хөлддөггүй шингэн
үл бүтэх хүн үгээрээ хуурна үнэгэн зальт сүүлээрээ хуурна - бүтэхгүй хүнтэй бүү нөхөрлө, муу хүнтэй бүү нөхөрлө гэсэн санаа
үл мэдэг - ялимгүй, жаахан, өчүүхэн
үл ялиг - бага зэрэг, өчүүхэн

---

Ижил үг

ҮЛ II

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.