ШАЛДАН

1. Нүцгэн, өмдгүй: шалдан байх (нүцгэн байх), шалдан гүйх (нүцгэн гүйх) - Үхэр дэлгэрэнгүй... Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана., шалдан зогсох (нүцгэн зогсох), шалдан суух (өмссөн хувцасгүй нүцгэн суух) - Хөнжил дотроо шалдан сууж байв. Ц.Уламбаяр. Хүний чанар., нүцгэн шалдан [хоршоо] (а. Биедээ өмссөн хувцас хунаргүй; б. [шилжсэн] Ядуу зүдүү) - Эцэж турж найман чөмөгтөө хэлхсэн хэдэн чавганц, үс нь ширэлдсэн хэдэн авгай нүцгэн шалдан хэдэн хүүхдээ дагуулан ирэв. Б.Ринчен. Гүнж., *бардам ам, шалдан гуя (чадахгүй атлаа бэлэн амалдаг, түүнийгээ ажил хэрэг болгодоггүй хүн) - Бардам ам, шалдан чээжнүүдээ! гэж хариу хэлж хорыг нь малтав. М.Чимид. Алтан номын үсэг., *шалдан банди (б. Ном ч үгүй, юм ч үгүй хүүхэд; б. [шилжсэн] Ядуу зүдүү) - Энэ шалдан банди яалаа гэж дургүйцэх вэ. Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа;


2. [шилжсэн] Хонь малын үсгүй, нүцгэн: шалдан хонь (үс ноосыг нь хяргачихсан хонь);
3. [шилжсэн] Өвс ургамал, модгүй газар нутаг: шалдан газар (өвс ургамалгүй нүцгэн газар), шалдан уул (ургамал, дэлгэрэнгүй...
4. [шилжсэн] Зарим юмны ховор тарчиг, дутуу дулимаг байдал: шалдан гэр (тавилга, бүрээсгүй гэр).

шалдан байх нүцгэн байх
шалдан гүйх нүцгэн гүйх
шалдан зогсох нүцгэн зогсох
шалдан суух өмссөн хувцасгүй нүцгэн суух
нүцгэн шалдан а. Биедээ өмссөн хувцас хунаргүй; б. [шилжсэн] Ядуу зүдүү
бардам ам шалдан гуя чадахгүй атлаа бэлэн амалдаг, түүнийгээ ажил хэрэг болгодоггүй хүн
шалдан банди

а. Зөвхөн номын хувцастай банди; б. Ном ч үгүй, юу ч үгүй хүүхэд

шалдан хонь үс ноосыг нь хяргачихсан хонь
шалдан газар өвс ургамалгүй нүцгэн газар
шалдан уул ургамал, модгүй нүцгэн уул
шалдан гэр тавилга, бүрээсгүй гэр