Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

БУРХАН

1. [шашин] Буддын ёсны гэм бүхнийг тэвчиж, эрдэм бүхэнд төгс, хамгийг эрхшээсэн хүн - Тэвчил онолт бурхан ч бол дэлгэрэнгүй... Д.Равжаа. Зохиолын эмхэтгэл., бурхан багш (бурхан будда), бурхны ном (бурхны номлосон зарлиг), бурхан ном [хоршоо] (шашны ном, сургаал) - Бурхан номыг дэлгэсэн буян өглөгийг тархаасан билээ. Чингис хааны их өчиг., бурхан шашин [хоршоо] (гэм бүхнийг тэвчиж, эрдэм бүхнийг туулж, хамгийг эрхшээсэн хүн болон шүтлэг бишрэлийн нэгдмэл ойлголт, үзэл суртлын нэгэн зүйл давхарга; буддын шашин, шарын шашин) - Бурхан шашнаар бадарчин далайлгаж гарсанд... Монгол ардын үлгэр., *бурхан ухаантай (маш ухаантай), бурхан болох [цээрлэсэн] (нас барах), бурхны оронд явуулах [цээрлэсэн] (алах) - Аа тийм үү, та нар бас энэ улааны нохойг өмөөрнө үү, би та нарыг цөмийг чинь бурхны оронд явуулна даа. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал., *бурхант газар буг чөтгөр (сайны хажууд муу);

2. Шашны ёсны илтгэл болсон олон сахиус шүтээн, бурхны дүрс бүхий хөрөг: бурханд мөргөх (бурханд сүсэглэх), зурмал дэлгэрэнгүй...бурхан (бурхны зурмал хөрөг), зэс бурхан (бурхны зэс баримал), шавар бурхан (бурхны шавар баримал), язгуурын таван бурхан (улаан буюу Авид, цагаан буюу Намнангарав, хөх буюу Мижидба, шар буюу Ранжин, ногоон буюу Долдиб бүхий таван өнгийн бурхан), бурхан сахиус [хоршоо] (аливаа бүхнээс хамгаалан тэтгэх эзэн, шүтээн) - Бурхан сахиус бүхнийг тахижээ. Монголын зан аалийн ойлбор., бурхан тахил [хоршоо] (хүний итгэж бишрэн шүтээн болгосон зүйл) - Дуган сүм бурхан тахилтайгаа шатаалгадаг байв. Н.В.Гоголь. Тарас Бульба;

3. Бунхан: бурхан суварга (бунхан суварга);

4. Бөө мөргөлийн онгон савдаг, бургас бутны эзэн;

5. Өвөг дээдэс, дээд шүтээн: бурхан тэнгэр [хоршоо] (хүний орчлонгийн бүх зүйлийг мэдэж захирах их хүч, түүний орших орон) - Энэ дэлгэрэнгүй... Монгол ардын домог үлгэр., бурхан шүтээн [хоршоо] (зурмал, сийлмэл, цутгамал бурхдыг нэрлэх ерөнхий нэр ба дээд шүтээн) - Бурхан шүтээнтэй байтлаа булай муухай зодоон хийх. Монгол ардын үлгэр., долоон бурхан [одон орон] (умардад орших долоон их од, долоон өвгөн; тэнгэрийн оргилго, тэнгэрийн хас, тэнгэрийн шил, тэнгэрийн эрхи, тэнгэрийн бэрээ, туслагч нэхэх арга, жиргэлэх гэрэл гэсэн нэртэй);

6. [шилжсэн] Цэцэг өвчин: улаан бурхан (улаанууд өвчин), цагаан бурхан (цэцэг өвчин).

бурхан багш	бурхан будда
бурхны ном	бурхны номлосон зарлиг
бурхан ном	шашны ном, сургаал
бурхан шашин	гэм бүхнийг тэвчиж, эрдэм бүхнийг туулж, хамгийг эрхшээсэн хүн болон шүтлэг бишрэлийн нэгдмэл ойлголт, үзэл суртлын нэгэн зүйл давхарга буддын шашин, шарын шашин
бурхан ухаантай	маш ухаантай
бурхан болох	нас барах
бурхны оронд явуулах	алах
бурхант газар буг чөтгөр	сайны хажууд муу
бурханд мөргөх	бурханд сүсэглэх
зурмал бурхан	бурхны зурмал хөрөг
зэс бурхан	бурхны зэс баримал
шавар бурхан	бурхны шавар баримал
бурхан сахиус	аливаа бүхнээс хамгаалан тэтгэх эзэн, шүтээн
бурхан тахил	хүний итгэж бишрэн шүтээн болгосон зүйл
бурхан суварга	бунхан суварга
бурхан тэнгэр	хүний орчлонгийн бүх зүйлийг мэдэж захирах их хүч, түүний орших орон
бурхан шүтээн	зурмал, сийлмэл, цутгамал бурхдыг нэрлэх ерөнхий нэр ба дээд шүтээн
долоон бурхан	умардад орших долоон их од долоон өвгөн; тэнгэрийн оргилго, тэнгэрийн хас, тэнгэрийн шил, тэнгэрийн эрхи, тэнгэрийн бэрээ, туслагч нэхэх арга, жиргэлэх гэрэл гэсэн нэртэй
улаан бурхан	улаанууд өвчин
цагаан бурхан	цэцэг өвчин
язгуурын таван бурхан	улаан буюу Авид, цагаан буюу Намнангарав, хөх буюу Мижидба, шар буюу Ранжин, ногоон буюу Долдиб бүхий таван өнгийн бурхан

Бурхан

Оргүй хоосноос орчлон ертөнц, байгаль дэлхийг бүтээгч Бурхан одоо хүртэл хүн төрөлхтөн, танд туйлын их хайртай. Ц.С.

Зочин 2019-05-16 23:51:22

ХӨРШ ҮГ

Өргөн хэрэглээний үг

Явцуу хэрэглээний үг

Аман зохиол

Нэр томьёо

ГОЁ

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ХӨРШ ҮГ

ГОЁ

Мэдээлэл

Бусад

Сошиал сайт

Толийн тухай