ШҮҮРЭХ I

1. Юмыг бусдаас урьтаж, цочмог, түргэн булаан авах: шүүрэн авах (цочмог түргэн булаан авах) - дэлгэрэнгүй... Б.Чойндон. Галбын говьд., шүүрэн барих (түргэн барьж авах) - Миний айдас хүрч ухарсанд, тэр ухасхийн мөрөн дээрээс шүүрэн барилаа. Д.Маам. Тэмээний дууль., гараас нь шүүрэх (гараас нь түргэн барьж авах);


2. Элээ, бүргэд зэргийн жижиг амьтан болон юмыг базаж самардан авах: бүргэд шүүрэх (бүргэд юм базаж самардан авах), элээ дэлгэрэнгүй... (элээ юм базаж самардан авах) - Хангарди шувуу унагыг шүүрчээ, дэрсэн нум сумаар харватал, нэг юм ойчжээ. Халх ардын тууль;

3. Юмыг гараар самардан авах: чулуу шүүрэх (чулууг гараар самардан авах) - Суух гээд чулуу шүүрэх. Ж.Дашдорж. Монгол цэцэн үгийн далай., шагай шүүрэх (шагайг гараар базаж самардан авах);
4. [шилжсэн] Юманд шүргэх, ойртох, хүрэх төдий болох: өвсөн толгой шүүрэх (морь, мал өвсний толгойг явуут дундаа зулгаах) - дэлгэрэнгүй... Б.Жамд. Сэтгэлийн нууц., өндөр өвс дөрөө шүүрэх (өндөр ургасан өвс, дөрөө шүргэх, хүрэх), оройн нар, уулын толгой шүүрэх (оройн шингэж буй нар, уулын толгойд ойртох, хүрэх мэт болох);
5. [шилжсэн] Наслах - Дөнгөж гуч шүүрч яваа болов уу гэмээр цэл залуу хүн байв. С.Лочин нар. Галтай залуу дэлгэрэнгүй...

шүүрэн авах цочмог түргэн булаан авах
шүүрэн барих түргэн барьж авах
гараас нь шүүрэх гараас нь түргэн барьж авах
бүргэд шүүрэх бүргэд юм базаж самардан авах
элээ шүүрэх элээ юм базаж самардан авах
чулуу шүүрэх чулууг гараар самардан авах
шагай шүүрэх шагайг гараар базаж самардан авах
өвсөн толгой шүүрэх морь, мал өвсний толгойг явуут дундаа зулгаах
өндөр өвс дөрөө шүүрэх өндөр ургасан өвс, дөрөө шүргэх, хүрэх
оройн нар уулын толгой шүүрэх оройн шингэж буй нар, уулын толгойд ойртох, хүрэх мэт болох
Ижил үг:

ШҮҮРЭХ II

шингэн зүйл савнаасаа савирч гоожих

Зочин 2015-05-16 21:09:06


шингэн зүйл савнаасаа савирч гоожих

Торхтой дарс шүүрээд байна. яах вэ?

Ochirsuren Bat Ochir2015-05-16 21:11:46