Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ШАРАХ I

1. Идээ, хоолны зүйлийг галд хайрч болгох: галд шарах (идээ хоолыг галд хайрах) - Шилбэнийхээ ясыг галд шараад хага ташсанд дэлгэрэнгүй... С.Дашдэндэв. Улаан наран., гүйцэд шарах ~ болтол шарах (хоол идээг бүрэн хайрч болгох), мах шарах (мах гал дээр хайрах) - Гулгуун хэмээх их түүдэг асаагаад, бор гөрөөсний мах шарж идээд, нударгын чинээн толгойтой оготор гаансандаа тамхи нэрж суув. С.Эрдэнэ. Хонгор зул., ногоо шарах (ногоог тогоонд хийж галд хайрах), өндөг шарах (өндөг гал дээр хайрах), шарах шүүгээ (цахилгаан соронзон долгионыг ашиглаж хийсэн, хүнсний бүтээгдэхүүнийг бэлтгэх, халаах төхөөрөмж) - Шарах шүүгээнд аягатай хоолыг ердөө нэгээс хоёр минутын дотор халаадаг. “Хүмүүс” сонин., шарсан мах (хайрсан мах) - Шарсан тэр махны үнэр хэчнээн таалалтай сайхан байсныг өгүүлж баршгүй. Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа., шарсан өндөг (халуун гал дээр тосонд хайрсан өндөг):

2. Наранд халаах: наранд шарах (наранд халаах) - Тэр маань намайг бодвол арай ахмад амрагч гэсэндээ наранд шарахад ямар бэлтгэл дэлгэрэнгүй... Д.Гарамжав. Нэгэн өглөө:

3. Ихэд халуун болох: нар шарах (маш халуун болох, нар ихэд ээх) - Номин цэнхэр тэнгэрээс үдийн наран шаравч, өргөн мөрний дэлгэрэнгүй... Ж.Бямбаа. Их аяныхан., Жин үдийн наран улам халуун шарж байгаа боловч машины явдал дунд салхи сэвэлзэн сэрүү татах нь улам тааламжтай. П.Хорлоо. Багш:

4. Алт зэрэг өнгөт металлын хайлмагаар өнгөлөх: алтаар шарах (эд зүйлийг алтны хайлмагаар өнгөлөх), мөнгөөр шарах дэлгэрэнгүй...

5. [шилжсэн] Шившиг болох, ичгэвтэр болох: олны өмнө шарах (олны өмнө шившиг болгох) - яагаа вэ, Зуслантад болсон хурал дээр дэлгэрэнгүй... “Цог” сэтгүүл., *нэр шарах (нэр гутаах).

галд шарах	идээ хоолыг галд хайрах
гүйцэд шарах ~ болтол шарах	хоол идээг бүрэн хайрч болгох
мах шарах	мах гал дээр хайрах
ногоо шарах	ногоог тогоонд хийж галд хайрах
өндөг шарах	өндөг гал дээр хайрах
шарах шүүгээ	цахилгаан соронзон долгионыг ашиглаж хийсэн, хүнсний бүтээгдэхүүнийг бэлтгэх, халаах төхөөрөмж
шарсан мах	хайрсан мах
шарсан өндөг	халуун гал дээр тосонд хайрсан өндөг
наранд шарах	наранд халаах
нар шарах	маш халуун болох, нар ихэд ээх
алтаар шарах	эд зүйлийг алтны хайлмагаар өнгөлөх
мөнгөөр шарах	эд зүйлийг мөнгөний хайлмагаар өнгөлөх
олны өмнө шарах	олны өмнө шившиг болгох
нэр шарах	нэр гутаах