ХЭТЭРХИЙ

1. Юмны хэр хэмжээнээс ихэд давсан байдал: хэтэрхий их (дэндүү их, маш их) - Тийм хүний удмыг дэлгэрэнгүй... Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана., хэтэрхий бага (маш бага), хэтэрхий олон (дэндүү олон, тоо томшгүй) - Хотод хэтэрхий олон хүн үймж байна гэж ажлаа. С.Удвал. Их хувь заяа., хэтэрхий муу (дэндүү муу, маш муу), хэтэрхий нимгэн (дэндүү нимгэн, сармигар), хэтэрхий том (маш том, дэндүү том) - Суурь машиныхаа гуулин бариулд тольдож үзвэл, нүд нь бүр хэтэрхий том шиг харагджээ. С.Эрдэнэ. Хонгорзул., хэтэрхий хатуу (а. Дэндүү хатуу; б. [шилжсэн] Маш хэрцгий), хэтэрхий шуналтай хүн (дэндүү шуналтай хүн), хэрээс хэтэрхий зан (дэндүү давлиун зан, өөрийн хэр чадлаас давсан ааш зан) - Ер хэрээс хэтэрхий зан авираар олныг харшлах хэмээгч ийм ажээ гэж тэр үед хүн бүр элдвийг боджээ. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., хэтэрхий мэргэдэд сургаал тус, хэдэр тэнэгт гэсгээлт тус [зүйр цэцэн үг] (ухаантай хүн үгээр, хэвцэг тэнэг хүн шийтгэлээр засардаг гэсэн санаа);


2. Үйл явдлын хэтэрч дэндсэн байдал - Өвөлжөөнд хэтэрхий эрт буувал хонь хэт халууцсанаас үс ноос нь чийгтэх, сэмэрч унах гэм гарна. дэлгэрэнгүй... хэтэрхий идэх (дэндүү их идэх), хэтэрхий томдох (дэндүү томдох, уужимдах) - Түүний өмссөн халаад биед нь хэтэрхий томджээ. П.Лувсанцэрэн. Хөдөөгийн дуун., хэтэрхий унтах (маш их унтах), хэтэрхий яаруу (дэндүү яаруу, маш их тэвдүү).

хэтэрхий их дэндүү их, маш их
хэтэрхий бага маш бага
хэтэрхий олон дэндүү олон, тоо томшгүй
хэтэрхий муу дэндүү муу, маш муу
хэтэрхий нимгэн дэндүү нимгэн, сармигар
хэтэрхий том маш том, дэндүү том
хэтэрхий хатуу а. Дэндүү хатуу; б. [шилжсэн] Маш хэрцгий
хэтэрхий шуналтай хүн дэндүү шуналтай хүн
хэрээс хэтэрхий зан дэндүү давлиун зан, өөрийн хэр чадлаас давсан ааш зан
хэтэрхий мэргэдэд сургаал тус хэдэр тэнэгт гэсгээлт тус ухаантай хүн үгээр, хэвцэг тэнэг хүн шийтгэлээр засардаг гэсэн санаа
хэтэрхий идэх дэндүү их идэх
хэтэрхий томдох дэндүү томдох, уужимдах
хэтэрхий унтах маш их унтах
хэтэрхий яаруу дэндүү яаруу, маш их тэвдүү