ХЭВТЭХ

1. Хүн, амьтны хажуу хавиргаар болон ар өврөөрөө хажуулан орших - Модон дор хэвтсэн үхэр гөрөөс тэр айсуй буй дэлгэрэнгүй.... Б.Ринчен. Заан Залуудай., амрахаар хэвтэх (унтахад бэлтгэх, хажуулах) - Хоёр залуу ходоод дүүрэн учир тохьтой унтаж амрахаар хэвтэв. Б.Өлзийсүрэн. Замын хүзүү., бүхлээрээ хэвтэх (хувцсаа тайлалгүй хэвтэх) - Гал тогооныхоо юмыг хурааж угааж арчиж гүйцээд майхны хаяанд нэг муу гудас хаяж бүхлээрээ хэвтлээ. С.Удвал. Их хувь заяа., гулдайн хэвтэх (уруугаа харан хөдөлгөөнгүй хэвтэх) - Гурил будааг минь булаагаад байсан гамин чинь, гуяараа буудуулаад гулдайж хэвтэнэ хөө. Ж.Дамдин. Үймээний жил., гэдрэгээ харж хэвтэх (ар нуруугаа доош харуулан хэвтэх), дэмий хэвтэх (ажил хөдөлмөр хийхгүй байх), дээшээ харж хэвтэх (нүүрээ дээш харуулан хэвтэх), орон дээр хэвтэх (орон дээр гарч ар нуруугаараа хэвтэх) - Гэрийнхээ баруун хаяанд зассан орон дээр тооно өөд харж хэвтээд бодол болж байлаа. Л.Түдэв. Нүүдэл., сүүжээ цоортол хэвтэх (маш удаан хэвтэх), сэрүүн хэвтэх (унтахгүй хэвтэх) - Дөч нэлээд гарсан байрын шодон гэзэгтэй эр сэрүүн хэвтэнэ. С.Удвал. Их хувь заяа., тарайж хэвтэх (хөл гараа дэлгэн хэвтэх), унтахаар хэвтэх (нойр авахаар хажуулах) - Багш маань таалал болсноос хойш өөрөө өөрийгөө хянаж явах болсон, Боогоо таныхаа үгэнд оролгүй дээ гээд унтахаар хэвтлээ. С.Удвал. Их хувь заяа., хажуугаараа хэвтэх (хажуу талаараа хэвтэх), хэвтэж буудах (элгээрээ харж хэвтээ байдлаар буудах), ангайж идэж, алцайж хэвтэх үл таашаасан (унтаж идэхээс өөр юмгүй, залхуу гэсэн санаа), хэвтэх унтах [хоршоо] (хүн, амьтан амрахаар хажуулах), хэвтэж байсан мэргэнээс, хэсэж явсан тэнэг дээр [зүйр цэцэн үг] (хүн, юм үзэж нүд тайлах хэрэгтэй гэсэн санаа), хэвтсэн хонь босгож чадахгүй, хэрчсэн мах идэж чадахгүй [зүйр цэцэн үг] (үхээнц, сул дорой гэсэн санаа), хэвтсэн хүн хээл алдах, явсан хүн яс зуух [зүйр цэцэн үг] (явсан хүн хождог гэсэн санаа), хэдэр хүн хээр хэвтэх, хэдрэгийн мод гадаа хэвтэх [зүйр цэцэн үг] (ааш муутай хүн найз нөхөргүй гэсэн санаа);


2. Мал амьтны дөрвөн хөлөөрөө бохирч амрах: хонь хотондоо хэвтэх (хонь хотон дотроо дөрвөн хөлөө бохирч амрах), *хэвтээ хонь дэлгэрэнгүй... (бусдад халгүй, номхон томоотой) - Намсрай их дэгжин цэвэрч залуу даа, манайд түүнийг чи урьд харсан шүү дээ. За Намхай ч яах вэ “хэвтээ хонь үргээхгүй амьтан”. С.Удвал Анхны арван гурав;

3. [шилжсэн] Навтгар намхан болох: гэр хэвтэх (гэр доош суух, навтгар болох), майхан хэвтэх (майхан навтгар болох);
4. [шилжсэн] Хүндээр өвчлөх: гэртээ хэвтэх (хүндээр өвчилж, гэрээсээ гарахгүй болох) - Цэрэн гэртээ ирсэн ч дайны шарх нь дэлгэрэнгүй... Н.Батбаяр. Өндөрт хатгасан туг., өвчтэй хэвтэх (өвчиндөө шаналан хэвтэх) - Тэд наад зах нь намайг өвчтэй хэвтэж байхад миний бүх хичээлийг тэмдэглэн бичиж өгч байсан билээ. С.Удвал. Та бид уулзана., эмнэлэгт хэвтэх (өвчний учир эмнэлэгт хэвтэж эмчлүүлэх) - Эмнэлэгт хэдэн сараар хэвтсэн хүү нь эрүүл саруул болоод ажилдаа явна гэдэг эх хүнд юутай ч зүйрлэмгүй сайхан байв. Л.Дашням. Бурхантын цэцэг;

5. [шилжсэн] Юм газарт хөсөр унасан байх - Эргэн тойронд сумны хонгио шаргалтан хэвтэх нь бараг гуулиар цардсан юм шиг байсан гэдэг билээ. дэлгэрэнгүй...
6. [шилжсэн] Тусгүй, дэмий: [яриа] дэлгэрэнгүй...
амрахаар хэвтэх унтахад бэлтгэх, хажуулах
бүхлээрээ хэвтэх хувцсаа тайлалгүй хэвтэх
гулдайн хэвтэх уруугаа харан хөдөлгөөнгүй хэвтэх
гэдрэгээ харж хэвтэх ар нуруугаа доош харуулан хэвтэх
дэмий хэвтэх ажил хөдөлмөр хийхгүй байх
дээшээ харж хэвтэх нүүрээ дээш харуулан хэвтэх
орон дээр хэвтэх орон дээр гарч ар нуруугаараа хэвтэх
сүүжээ цоортол хэвтэх маш удаан хэвтэх
сэрүүн хэвтэх унтахгүй хэвтэх
тарайж хэвтэх хөл гараа дэлгэн хэвтэх
унтахаар хэвтэх нойр авахаар хажуулах
хажуугаараа хэвтэх хажуу талаараа хэвтэх
хэвтэж буудах элгээрээ харж хэвтээ байдлаар буудах
хэвтэх унтах хүн, амьтан амрахаар хажуулах
хэвтэж байсан мэргэнээс хэсэж явсан тэнэг дээр хүн, юм үзэж нүд тайлах хэрэгтэй гэсэн санаа
хэвтсэн хонь босгож чадахгүй хэрчсэн мах идэж чадахгүй үхээнц, сул дорой гэсэн санаа
хэвтсэн хүн хээл алдах явсан хүн яс зуух явсан хүн хождог гэсэн санаа
хэдэр хүн хээр хэвтэх хэдрэгийн мод гадаа хэвтэх ааш муутай хүн найз нөхөргүй гэсэн санаа
хонь хотондоо хэвтэх хонь хотон дотроо дөрвөн хөлөө бохирч амрах
хэвтээ хонь үргээхгүй бусдад халгүй, номхон томоотой
гэр хэвтэх гэр доош суух, навтгар болох
майхан хэвтэх майхан навтгар болох
гэртээ хэвтэх хүндээр өвчилж, гэрээсээ гарахгүй болох
өвчтэй хэвтэх өвчиндөө шаналан хэвтэх
эмнэлэгт хэвтэх өвчний учир эмнэлэгт хэвтэж эмчлүүлэх
хэцийн хэвтэх хажуулдан байх, орших
дээл хувцас энд тэнд хэвтэх хувцас хунар замбараагүй, ундуй сундуй байх
гайгүй ч хэвтэнэ яамай байна
хол хэвтэнэ чадахгүй, дэмий байлгүй